vrijdag 28 november 2014

Leestips t/m 28 november 2014

Deze keer een lijst met erg diverse berichtgeving. De onderwerpen gaan vooral over professionaliseren, veranderen en innoveren, en uiteraard de vermeende schending van privacy in het onderwijs door invoering van Basispoort.

'Je kunt docenten beter ondersteunen in het gebruik van ict' - Kennisnet (thema Ict-bekwaamheid)
"Docenten maken in hun lessen nog te weinig gebruik van de mogelijkheden van ict. Dat kan beter, vindt onderwijskundige Joke Voogt, die op 26 november aantreedt als bijzonder hoogleraar ict & curriculum bij de faculteit Maatschappij- en Gedragswetenschappen van de Universiteit van Amsterdam." Lees verder...

15 Things We Do As Educators Today That Will Embarrass Us in 20 Years - Saga Briggs op InformED
"In an era of such rapid change, it’s no easy task to predict the future. The practices and principles we hold dearest to our hearts now may very well be the ones we’re trashing in 25 years. In the same breath, the trends we find least appealing may end up boasting mainstream success. Let’s take a look at 15 beliefs and practices that illustrate our point." Lees verder...

Oefensite Kennisbasistoets Rekenen Online - Gerard Dummer op Alles over Onderwijs en ICT
"Ruim 130 oefenopgaven staan online voor de kennisbasistoets rekenen voor de pabo. De afgelopen maanden hebben pabo-studenten van de Hogeschool Utrecht onder leiding van Marjolein Kool en Ronald Keijzer hard gewerkt om geschikte oefenopgaven te maken die medestudenten goed voorbereiden op de kennisbasistoets rekenen." Lees verder...

De effectiviteit van actief leren - Wilfred Rubens op te-learning.nl
"Het bewijs dat ‘actief leren’ effectiever is dan ‘traditionele lezingen’ is zo groot, dat het eigenlijk onethisch is om lerenden aan lezingen bloot te stellen. Bovendien blijkt actief leren de efficiëntie van het onderwijs ten goede te komen." Lees verder...

Klas van de toekomst: demo of pilot? - Marcel de Jager op ev.nl
"U kunt natuurlijk een demoruimte binnen uw onderwijsinstelling inrichten die voorzien is van (bijna) alle nieuwe snufjes. Met hippe en interactieve presentatieschermen, een keur aan tablets en chromebooks en geweldige software: spelen maar! Lijkt leuk, maar erg handig is het niet." Lees verder...

Looking for K-12 Teachers Who Use e-Portfolios of Digital Portfolios! - Mike op The Ed Tech Round Up
"I'm currently working on a short publication and I could use the help of any K-12 teachers who use e-portfolios in their classroom.  Time commitment would be minimal, and you would be listed as one of the authors as well!  I would send you some questions, you would answer them, or write up a few paragraphs about how you're using the portfolios, and that's it!" Lees verder...

CBP mag vaker en hogere boetes uitdelen bij privacyschending - Nu.nl
"Het College Bescherming Persoonsgegevens (CBP) krijgt de bevoegdheid om in meer gevallen boetes uit te delen. Bovendien kunnen deze boetes hoger zijn dan nu het geval is." Lees verder...

Google maakt toegang van apparaten inzichtelijk - Nu.nl
"Google maakt via een speciale pagina inzichtelijk welke apparaten precies toegang hebben tot het Google-account van gebruikers." Lees verder...

Waarom en hoe ik kantel - Frans Droog op Droog's leren delen
"Onze toekomst is onzeker. De toekomst van ons onderwijs is onzeker. Onzeker onderwijs kan ons helpen voorbereiden op een onzekere toekomst.
Momenteel wordt er, nog meer dan anders, gesproken over onderwijs en de ruimte die er aan het ontstaan is en al zou zijn om het anders in te richten. Die ruimte is in de praktijk vooralsnog erg beperkt. Ik zou die ruimte graag veel groter zien." Lees verder...

Technology enhanced learning als dubbele innovatie - Wilfred Rubens op te-learning.nl
"In mijn blogposts heb ik het vaker over een “dubbele innovatie” als het gaat om het gebruik van ICT en leren. Tijd om daar meer uitgebreid stil bij te staan." Lees verder...

Flipping education met filosoof Klaas Mulder - Astrid van Pelt op Tumult
"De scholen van nu leiden de leerlingen te veel op voor banen die uitsterven: de wittenboordenbanen. Dat vindt filosoof en organisatieadviseur Klaas Mulder. Om het aantal hooggeschoolde werklozen terug te dringen, stelt hij in zijn boek Pakkenproletariaat een aantal onderwijshervormingen voor. Radicaal? Ja! Realistisch? Oordeel zelf. Interessant: ja!" Lees verder...

Scholen spelen privégegevens leerlingen door naar uitgevers - RTL nieuws
"Gegevens van jonge kinderen worden in grote hoeveelheden door basisscholen verstrekt aan bedrijven. Dat blijkt uit onderzoek van de researchredactie van RTL Nieuws." Lees verder...

Schrijf je nu in voor de sneak preview van de Innovatiewijzer bij The Crowd - Erwin Bomas op Kennisnet (Innovatie)
"Hoe kom je nu tot duurzame vernieuwingen die het onderwijs echt beter maken? Kennisnet ontwikkelt een Innovatiewijzer die docenten helpt met innoveren. De Innovatiewijzer is een gereedschapskist die twintig technieken bevat om in de school het innovatieproces te doorlopen, in teamverband of individueel als leraar." Lees verder...

Wie schrijft er nog met een pen? - Ton Voermans op AD.nl
"Finse kinderen hoeven niet meer te leren schrijven met een pen. Ze krijgen typeles, daar hebben ze meer aan. Wie in het leven toch nog een keer een formulier met de hand moet invullen, krast maar blokletters. De pen is stervende." Lees verder...

maandag 24 november 2014

Aan de slag met programmeren, waarom, wat en hoe

Leren programmeren haalt de laatste tijd steeds vaker het nieuws. Zo besteedden NRC, Kennisnet en Vives er aandacht aan. Vooral omdat de Codeweek in het verschiet lag. Mooi moment om aandacht te vragen voor het belang van programmeren. Ook bij de nationale brainstorm 'Onderwijs2032' wordt les in programmeren steeds weer genoemd als relevante aanvulling op het curriculum.

Maar wat is het belang van programmeren? En als je het belang ziet, hoe ga je dan aan de slag met programmeren in je lessen als je meester of juf bent op een basisschool? Daar wil deze blogpost bij helpen.

Het belang en de plaats van programmeren
Twee jaar geleden schreef ik hierover deze blogpost: Programmeer of wordt geprogrammeerd. Programmeren zou de cognitieve ontwikkeling ondersteunen en onderdeel zijn van digitale geletterdheid die in onze samenleving steeds belangrijker wordt. Naast lezen, schrijven en rekenen verdient digitale geletterdheid een steviger plaats binnen het curriculum.
Welke plaats programmeren precies zou moeten innemen, wordt steeds duidelijker. André Manssen heeft daarover veel informatie verzameld in een vrij lange blogpost. Hij schrijft dat programmeren onderdeel is van computational thinking. Computational thinking is onderdeel van digitale geletterdheid. En dát is weer één van de 21st century skills.

Praktische informatie om lessen over programmeren te organiseren
Als je aan de slag wilt met programmeren, en je hebt er helemaal geen kaas van gegeten, dan weet je waarschijnlijk niet waar je moet beginnen. Een mooi startpunt is dan waarschijnlijk de website van Codeweek, waar dit document te vinden. Daarin staan een aantal praktische lessuggesties om het onderwerp aan de orde te stellen. Je zou ook kunnen kijken bij Kennisnet Kids of codekinderen.nl. Ook op mediawijsheid.nl staan verschillende handreikingen waarmee je aan de slag kunt.

Tools en gereedschappen
Om het nog weer een beetje concreter te maken zal ik hieronder een lijstje neerzetten van apps en websites waarmee je kinderen kunt leren programmeren. Er zitten ideeën tussen voor verschillende leeftijdsgroepen. Sommigen kosten geld, andere zijn gratis. Voor sommige gereedschappen moet je spullen aanschaffen voor andere heb je alleen een computer of tablet nodig. Zie het als een gereedschapskist waaruit je kunt putten.


  • Robomind is een eenvoudige Nederlandstalige programmeeromgeving waarin je zelf een robot laat bewegen. De omgeving wordt ondersteund met een Robomind Academy waar ook het basisonderwijs terecht kan.
  • Lego Mindstorms is het robotsysteem van Lego. Je bouwt eerst een robot, die je vervolgens kunt programmeren met de bijbehorende software. Er is een online omgeving met ideeën en een actieve community. 
  • Sphero en Ozobot zijn programmeerbare ballen.
  • BeeBot is een soort robotkever waarmee leerlingen vanaf de kleuterleeftijd hun eerste stappen in computational thinking kunnen zetten.
  • Scratch is een programmeeromgeving voor leerlingen van ongeveer 8 tot 14 jaar. Ooit ontwikkeld door het MIT. Er is ook een iPad-app ontwikkeld voor kleuters: ScratchJr
  • Bendoobox is een pakket dat je eerst moet aanschaffen. Het concentreert zich rondom de Raspberry Pi die in het pakket zit. Via de ondersteunende website is lesmateriaal en een community beschikbaar. Voor leerlingen tussen 10 en 14 jaar.
  • Codea is een programmeeromgeving die volledig draait op een iPad. Geschikt om apps mee te programmeren. Zie bijvoorbeeld dit artikel voor een toelichting.
  • Code monster, Code maven en Game Maven op Crunchzilla.com zijn toegankelijke tools om te leren programmeren javascript.
  • Kodable is een app waarmee je leerlingen vanaf de kleuterleeftijd kunt laten spelen. De app werkt in een consumentenversie gewoon zelfstandig, maar op de website (zie link) zijn ook mogelijkheden beschikbaar om resultaten en vorderingen van leerlingen op te slaan. En er staan lesideeën.
  • Daisy the Dinosaur is een iOS-app waarin je een kleine dinosaurus op het scherm allerlei opdrachten laat doen door haar op de juiste manier te programmeren.

Meer ideeën
Als je aan bovenstaande tools en gereedschappen niet genoeg hebt, kun je ook kijken in deze post van David Kapuler. Die tools zijn voor het grootste deel wel gericht op Engelstalig publiek.
Mocht je overigens kinderen in de klas hebben met interesse voor programmeren, maar je durft het zelf (nog) niet aan, wijs ze dan eens op dit event.

vrijdag 21 november 2014

Hoe ik de Pietendiscussie liet verstommen

Dat is misschien een beetje een flauwe titel voor deze post. Waar ik het even over wilde hebben, is het feit dat je invloed kunt uitoefenen op het nieuws dat op je afkomt. En daar zijn te weinig mensen zich van bewust, denk ik.

In deze blogpost wil ik toelichten hoe je daar invloed op kunt uitoefenen. Ik zal beschrijven hoe ik dat doe.
Mijn informatievoorziening vindt grotendeels plaats via internet. Ik kijk (bijna) geen televisie meer, want die hebben we afgelopen zomer verkocht. Ik lees geen krant, want ook daar hebben we geen abonnement op. Het nieuws volg ik voornamelijk via artikelen en video's op internet. En ik kies zoveel mogelijk zelf wat ik wil volgen. Hoe ik dat doe? Lees verder.

Filter 1: de radio in combinatie met uitzendinggemist
Voor het algemene nieuws van de dag luister ik 's ochtends vaak naar een radiouitzending waarin een kort nieuwsbulletin opgenomen zit. De highlights uit het algemene nieuws hoor je daar wel. (Ebola, MH17, vogelgriep, liedje van Bandaid, enz...). Als ik van een bepaald onderwerp meer wil weten, kijk ik 's avonds op internet via uitzendinggemist naar actualiteitenprogramma's waarbij ik dan gewoon het item even opzoek. Programma's als Pauw, DWDD, Nieuwsuur of EenVandaag kijk je dan in vijf of tien minuten en het journaal in 3 minuten. Dat scheelt bovendien een hoop tijd omdat je alleen kijkt wat je wilt kijken.

Filter 2: Rss
Nu komen we bij een mogelijkheid die voor veel mensen een beetje te ingewikkeld klinkt, terwijl het in blogland een veel gebruikte technologie is. Laat ik toch een poging doen om het uit te leggen. Praktisch alle websites genereren een rss-feed. Die feed is niet meer dan een lijst van berichten die nieuw zijn op die website. De berichten zijn ontdaan van de opmaak van de website. Het gaat alleen om de inhoud die in zo'n feed wordt opgenomen. En het mooie is dat je die feed, die berichtenstroom van één zo'n website kunt inlezen in een daarvoor geschikt programma. Zo'n programma noem je dan een rss-lezer. De rss-lezer die ik nu gebruik heet Ino-reader. Maar ook in MS Outlook kun je feeds lezen, en andere mogelijkheden zijn bijvoorbeeld feedly en the old reader.
In mijn rss-lezer heb ik feeds opgenomen van websites waarvan ik geen bericht wil missen. Daaronder vallen veel blogs, maar ook onderdelen van Kennisnet, Nu.nl en sommige websites van de overheid. Ik kies zelf welke feeds ik mijn nieuwsoverzicht wil zien. Het is alsof je zelf de katernen van je krant samenstelt.

Filter 3: Sociale netwerken
En dan heb ik mijn sociale netwerken nog. De belangrijkste drie die ik momenteel gebruik zijn Linkedin, Twitter en Facebook. Alle drie gebruik ik op een andere manier. Hier wil ik Facebook even bespreken. Want daar slaat de titel van deze blogpost eigenlijk op. Ik liet de pietendiscussie op Facebook verstommen.
Je nieuwsoverzicht in Facebook is niet zomaar een verzameling van alle berichten die de mensen uit jouw netwerk posten. Facebook legt daar voor jou een filter overheen, zodat je een nieuwsoverzicht krijgt, waarvan zij denken dat je daar prijs op stelt. Facebook heeft daar signalen van  jou voor nodig om dat nieuwsoverzicht zoveel mogelijk op maat te maken. Daarom registreert Facebook hoe jij reageert op berichten die getoond worden. Als je weet welke signalen Facebook gebruikt, kun je bewust invloed uitoefenen op wat er in jouw nieuwsoverzicht wordt getoond. En daarvan heb ik gebruik gemaakt om de pietendiscussie te doen verstommen.
Er zijn twee mechanismen die ik daarbij gebruikt heb. De ene kant werkt positief: de vind-ik-leuks. Daarmee geef je aan welke onderwerpen jouw belangstelling hebben. Als je klikt op de vind-ik-leuk knop van een webwinkel in serviezen, vat Facebook dat op als een signaal. Daardoor ga je meer van dat soort berichten krijgen. Misschien eerst van webwinkels in het algemeen. Of meer berichten over serviezen. Net wat er in jouw netwerk beschikbaar is. Als je daar dan weer op klikt, versterkt dat effect zichzelf. Als je je afvraagt waarom er zoveel acties van aanbiedingen op je nieuwsoverzicht worden getoond, weet je nu hoe dat komt... ;-)
De andere kant werkt andersom. Daarbij laat je weten welke (soort) berichten je niet wil zien. Bij ieder bericht staat rechtsboven een klein soort driehoekje. Als je daarop klikt, kun je kiezen voor de optie 'dit wil ik niet meer zien'. Ook dat vat Facebook op als een signaal. Soortgelijke berichten worden dan in steeds mindere mate getoond.
Op deze manier kun je je nieuwsoverzicht op Facebook programmeren, zodat je te zien krijgt, wat je wilt zien. En de rest niet.

Ik heb dit de afgelopen week uitgeprobeerd door alle berichten waarin de pietendiscussie genoemd werd - of het nou van voor- of tegenstanders was - te markeren als 'dit wil ik niet meer zien'. Daarnaast heb ik een aantal berichten van het normale sinterklaasfeest, zoals het zetten van de schoen, foto's van de aankomst van Sinterklaas en het uitpakken van cadeautjes, gemarkeerd met een 'vind-ik-leuk'.
Het resultaat is nu dat ik in mijn Facebook nieuwsoverzicht helemaal geen berichten meer krijg over de pietendiscussie, maar wel gezellige, bijna kneuterige berichtjes over het vieren van het Sinterklaasfeest. Precies hoe ik het Sinterklaasfeest wil zien.

Wil je trouwens weten wat ik vind van de pietendiscussie? Kijk dan hier.

Wil je meer informatie over filterbubbles en hoe je dat kunt beïnvloeden, kijk dan bijvoorbeeld eens naar deze berichten:

Leestips t/m 21 november 2014

Deze week een blogpost met leestips waarin een aantal artikelen over #onderwijs2032 genoemd staan. Ik ga daar ook mijn eigen bijdrage nog wel over posten, maar hier alvast wat leesvoer van anderen. Verder is er deze week geen gastblog verschenen. Er zitten er nog wel een paar in de pen, maar die worden waarschijnlijk pas na de kerstvakantie gepubliceerd. Daarnaast in deze post nog wat nieuws over het pakket van Muiswerk, privacy in Office365, tips voor webdesign van Frankwatching en een post over leerstijlen voor leraren van Expanding Visions. Veel leesplezier.

Muiswerk Online Tablet app vernieuwd en kosteloos beschikbaar - op het blog van Muiswerk Educatief
"Nu zowel in de App Store als in de Play Store, de nieuwe versie van de Muiswerk Online Tablet app (versie 1.2)." Lees verder...

Een video en 10 essays vol discussiestof over het beroep van leerkracht - Pedro de Bruyckere op Blogcollectief Onderzoek Onderwijs
"De RSA vroeg 11 onderwijsdenkers om een essay te schrijven over het beroep van leerkracht. Je kan deze 10 essays hier downloaden. De bijhorende video is een pleidooi voor het beroep van leerkracht te bekijken als designer en om niet enkel te kijken naar wat werkt, maar wat misschien kan werken (risico’s durven nemen)." Lees verder...

Ik moet eerst een cursus volgen! - Barbara Stolte op EV.nl
"`Ik moet eerst een cursus volgen`, hoor ik een leerkracht zeggen als zijn afdelingsleider hem vraagt waarom hij nog geen gebruik maakt van digitale middelen in zijn les. Hij legt uit dat hij zich eerst meer in de materie wil verdiepen, met een goede aanpak wil komen en pas dan daadwerkelijk wil gaan starten. De afdelingsleider denkt daar anders over." Lees verder...

10 webdesigntrends voor 2015 - Désirée Battjes en Johan Post op Frankwatching.com
"De verworvenheden van responsive design, flat design, CSS3 en betere schermen worden het komende jaar breed gedragen. Technische mogelijkheden van voorgaande jaren komen tot volwassenheid. De tijd van nerdy experimenten is voorbij: we zien een grote uitrol en verdere verfijning. Ook opdrachtgevers zijn wakker geworden. Ze willen het beste en het nieuwste..." Lees verder...

De nieuwe kleren van het onderwijsvolk #onderwijs2032 - Fons van den Berg op Crazy Ones
"Mijn blogfrequentie is aardig omlaag gegaan de afgelopen anderhalf jaar. En mijn korte stukjes gaan vaak over wat meer praktische zaken. Deze post echter niet. Ik ben weer eens een beetje bozig en dan schrijf stukjes zoals hieronder. De aanleiding van dit alles is de kick off van het initiatief #onderwijs2032." Lees verder...

Start nationale dialoog over de toekomst van het onderwijs - Vives.nl
"De wereld om ons heen verandert in sneltreinvaart. De samenleving en de arbeidsmarkt van de toekomst zullen ongetwijfeld veel vragen van onze flexibiliteit, creativiteit en vermogen tot samenwerking. Hoe bereiden basisscholen en middelbare scholen kinderen optimaal op deze uitdagingen voor? Staatssecretaris Dekker start vandaag een nationaal gesprek over de belangrijkste vraag in het onderwijs: wat moeten kinderen leren op school zodat ze klaar zijn voor hun toekomst?" Lees verder...

Een Nieuw Curriculum voor 2032 - Dick van der Wateren op Blogcollectief Onderzoek Onderwijs
"Vandaag is het nieuwe project van staatssecretaris Sander Dekker van start gegaan, Onderwijs2032. Het is groots aangekondigd met een campagne op Twitter en Facebook, in de kranten, op de radio en bij De Wereld Draait Door. Terecht werd dit een grote stap voor het onderwijs genoemd, die het begin kan zijn van werkelijke verbeteringen. Daar is wel het een en ander aan vooraf gegaan." Lees verder...

Oproep aan alle leraren: stop met luisteren naar trendwatchers - Rutger Bregman op De Correspondent
"Bijna geen beroep dat zo belangrijk is als dat van de leraar. Waarom wil het onderwijs zich dan steeds aanpassen aan de trends van het moment, in plaats van de toekomst zelf vorm te geven?" Lees verder...

Office 365 offers greater privacy, security and regulatory compliance - Malavika Rewari op OfficeBlogs
"Trust is the foundation of every good relationship. That’s as true in business as it is in friendship. Today, more than 1.2 billion people worldwide trust Microsoft Office to provide a reliable productivity solution with commericial-grade privacy, security and compliance features to keep their data secured. With more organizations moving to the cloud, and more people using cloud-based services such as Office 365 to work anywhere, anytime, and across multiple devices, trust has never been more important." Lees verder...


zondag 16 november 2014

Pietendiscussie en veranderkunde


Zal ik wel, zal ik niet...? Nou, toch maar op publiceren gedrukt...

Met verbazing sla ik de pietendiscussie gaande. Ik zie hem tot nu toe vooral in vol ornaat in mijn facebook nieuwsoverzicht voorbij komen. Daar wordt flink geliked en gedeeld door voor- en tegenstanders van geschminkte mannen. (Bassie zou er jaloers op zijn. ;-) ) Gelukkig zijn beide 'kampen' ongeveer even goed vertegenwoordigd tussen mijn facebookvrienden. En dat maakt het voor mij persoonlijk makkelijker om meer afstand te nemen van de inhoud van de discussie. Ik heb me eerlijk gezegd tot nu toe ook nog niet uitgesproken. Ik observeer en sla gaande. Met groeiende verbazing.

Ruzie op het schoolplein
Als ik er door mijn oogharen naar kijk, zie ik twee kinderen die ruzie met elkaar hebben op het schoolplein omdat de één -onbedoeld- het spel van de ander verstoorde. Ik weet niet of je daar ervaring mee hebt, maar vaak is het erg lastig om die twee partijen nader tot elkaar te brengen. Ze hebben allebei een punt, maar de één in het gelijk stellen is gelijk aan de ander ongelijk geven. Er wordt vaak een hele geschiedenis bij gehaald van allerlei dingen die er maar zijdelings mee te maken hebben, en in het kort komt het erop neer dat de kinderen elkaar gewoon niet zo goed kennen omdat ze eigenlijk nooit met elkaar spelen (en dat ook niet willen). Om daar toch nog een beetje oké uit te komen, gebruik je vanuit je rol als opvoeder vaak je macht als onafhankelijke partij die beide partijen vraagt om een beetje water bij de wijn te doen. Meestal komt dat dan weer neer op een 'verplicht' handenschudden en sorry-zeggen. Je lost er niets wezenlijks mee op, maar ach, zo belangrijk was het nou ook weer niet. Daarna gaan de twee kinderen uit elkaar en verdwijnen met een beetje geluk weer ieder in hun eigen spel. Zolang ze elkaar niet tegenkomen, is het probleem de wereld uit.

Met de Pietendiscussie kan dat helaas niet. En dus moet er bij minimaal één partij iets veranderen. Nou ziet het er niet naar uit dat één van beide kampen van plan is om uit zichzelf water bij de wijn te doen. En er is ook niet echt een hogere macht die dit zaakje een beetje kan coördineren. Het zal er op neer komen dat de beide partijen naar een oplossing moeten toegroeien, en allebei een beetje zullen toegeven. Uiteindelijk kom je dan tot de conclusie dat het nou ook weer niet zo belangrijk was. Dat gaat echter niet vanzelf, dat heeft tijd en aandacht nodig van de betrokkenen. En daar zitten we nu middenin.

Veranderkunde
Dit fenomeen is voor mij erg interessant om naar te kijken vanuit de veranderkunde. Ik nodig je uit om even met me mee te kijken vanuit dat perspectief.
Volgens het boekje 'Help, onze ijsberg smelt' (een aanrader) is er een aantal principes dat bij het managen van veranderingen om de hoek komt kijken. Die principes zijn:

1. Creëer een gevoel van urgentie
2. Verzamel een leidend team
3. Ontwikkel een visie en strategie voor de verandering
4. Communiceer om draagvlak en betrokkenheid te creëren
5. Maak het anderen mogelijk om te handelen
6. Genereer korte-termijn successen
7. Houd het tempo vol
8. Creëer een nieuwe cultuur

Volgens mij is het gevoel van urgentie er nu. Half Nederland heeft het er immers over. En de andere helft leest en kijkt mee. Er is een gevoel dat er iets moet gebeuren. Sommigen willen dat per se niet, anderen juist wel. Er is spanning alom. En dat moet ook, want dat is het gevoel van urgentie.
Puntje twee is al in orde omdat het team van het Sinterklaasjournaal in wezen het leidende team is. Er wordt vooral naar hun inspanningen gekeken. Zij bepalen grofweg de richting van de discussie door de voorstellen die zij in de verhaallijn doen. Ik vind dat zij het er niet slecht van af brengen. (Maar dat terzijde.)
Met punt 3, 4 en 5 zijn we nu eigenlijk druk bezig. We hebben een visie nodig die vertelt waar we heen willen met dit feest. Het uitgangspunt lijkt inmiddels langzaam te bewegen in de richting van 'een feest dat voor iedereen leuk is'. Om die visie scherp te krijgen en een strategie uit te stippelen voor de verandering moet er veel gecommuniceerd worden om draagvlak te creëren (punt 4). En dat gebeurt, ook al zijn de bewoordingen soms wat scherp en lijkt het erop dat de meningen polariseren. Maar er wordt veel over gesproken. Het draagvlak voor dé oplossing is er nog niet. Dus daar moet aan gewerkt worden. Wel is er veel betrokkenheid. De verhaallijn van het Sinterklaasjournaal maakt het anderen mogelijk om te handelen (punt 5). De verhaallijn laat tot nu toe veel ruimte voor allerlei alternatieven (clownspiet, roetpiet, regenboogpiet, stroopwafelpiet, witte hulppiet), ook voor een terugweg naar de traditionele piet. Daarmee is het nu vooral een kwestie van tijd.
Lokale sintvieringen (ook op basisscholen) kunnen putten uit de ideeën die door de landelijke televisie geopperd worden. Het is nu zaak dat we met elkaar verkennen welke pietbeelden acceptabel genoeg zijn om er voor te zorgen dat het sinterklaasfeest voor iedereen leuk is. Als men blijft vasthouden aan oude denkbeelden is dit punt erg moeilijk. Maar daar ligt eigenlijk de uitdaging voor elke verandering. De grootste impact zit 'm vaak in het loslaten van de oude ideeën. En in dit geval zullen zowel voor- als tegenstanders daar vooral aan moeten werken.
Als je de beelden van de lokale vieringen tot nu toe bekijkt, ziet het er echter niet naar uit dat een verandering op handen is. De traditionele piet is veruit de enige piet die je daar ziet. Alsof lokale sinterklaasorganisaties het experiment niet aandurven. Je weet wat je hebt, maar je weet niet wat je krijgt, lijkt het motto. Ik ben benieuwd hoe dat straks is bij de vieringen op basisscholen.

Hoe de punten 6, 7 en 8 zich zullen manifesteren is nog niet duidelijk. Daarvoor zullen nu -in mijn ogen- eerst de organisatoren van lokale sintfeesten moeten bewegen. En dat zal zichtbaar gemaakt moeten worden zodat je in hoog tempo korte termijn successen kunt vieren (punt 6 en 7). En pas daarna kun je spreken van het creëren van een nieuwe cultuur (punt 8). Ik ben benieuwd of het zover komt en in welke hoedanigheid je dat terug ziet.

Verandering als enige constante
Eigenlijk is het gek dat deze verandering van het Sinterklaasfeest met zoveel 'gedoe' gepaard gaat. Want er zijn talloze veranderingen en wijzigingen aangebracht in het oorspronkelijke feest. Denk je bijvoorbeeld echt dat Sinterklaas al sinds de veertiende eeuw met een stoomboot aankomt? Is Piet nog steeds degene die jou straft met een roe als je stout bent geweest? En, is Piet nog steeds per definitie een man? Om maar drie wijzigingen te noemen die ooit best veel impact hebben gehad op het beeld van het Sinterklaasfeest.
Door de tijd heen weet je eigenlijk maar één ding zeker: verandering is de enige constante. Dat geldt ook voor het Sinterklaasfeest. We zouden ons niet moeten focussen op het wel of niet toelaten van de veranderingen, maar op de invloed die je (soms in zeer beperkte mate) kunt uitoefenen op de richting van de verandering.
Ook met betrekking tot de pietendiscussie kunnen we er eigenlijk al van uit gaan dat de verandering al is ingezet. Dit waait niet over; dit verdwijnt niet zomaar uit beeld; het gaat echt niet vanzelf weg. Laten we er nu voor zorgen dat het in de richting gaat die voor iedereen voldoet. Maak van voor- en tegenstanders medestanders. En begin daarbij bij jezelf en je eigen opvattingen. Zo moeilijk is het nou ook weer niet om je in te leven in een ander. Of wel?

vrijdag 14 november 2014

Leestips t/m 14 november 2014

Deze week ben ik weer artikelen en blogposts tegengekomen die de moeite van het delen waard zijn zonder dat er een aparte blogpost aan besteed hoeft te worden. Helemaal aan het eind heb ik de link opgenomen naar de opname van de keynote van Pedro de Bruyckere. Hij hield deze presentatie tijdens Dé Onderwijsdagen afgelopen week. Zijn boodschap: "We zitten in een technopauze."
Vergeet ook niet de gastblog van afgelopen week te lezen waarin Sander, een leraar van groep 8, vertelt over zijn ervaring met BYOD.

Tackle your next group project with Word for iPad and iPhone - OfficeBlogs
"Group projects in particular are an integral part of every student’s curriculum, but sharing the work and getting the project submitted on time is not always easy. This past spring we released Word for iPad and just yesterday Word for iPhone with some great tools to help you with your schoolwork!
To give you an idea of how Word on your mobile devices can help save the day, imagine the following situation:" Lees verder...

Onderwijsinnovaties via organisatieherontwikkeling? - Wilfred Rubens op te-learning.nl
"Als het gaat om onderwijsinnovaties, kijken we vaak ook naar verandermanagement. Het is de vraag of dit geen achterhaalde benadering is. Deze benadering houdt namelijk onvoldoende rekening met de eigen regie van ‘kritische succes actoren’. Tegelijkertijd lijkt dit gemakkelijker gezegd dan gedaan." Lees verder...

Sinterklaas vieren met je digibord & apps - Eveline Kaleveld op Kleutersdigitaal.nl
"De pagina rondom Sinterklaas op het digibord staat online! Je vindt hier allerlei tools van Gynzy met materiaal erbij ter verwerking. En je vindt er lessen die je kunt gebruiken voor woordenschat, rekenen en nog veel meer!
Hier kun je verschillende materialen vinden die je op het digibord kunt uitvoeren binnen het thema Sinterklaas. Ook zullen er bij de digibordactiviteiten verschillende additionele materialen te vinden zijn die je naast het digibord kunt gebruiken!
Ook hebben we verschillende apps over Sinterklaas zodat je iPad/Tablet straks ook Sint proof is!" Lees verder...

Bee Bot - Programmeerbare Robot - Eveline Kaleveld op Kleutersdigitaal.nl
"at een leuk speelgoed is de Bee Bot zeg! Bij mij op school kunnen kinderen van groep 1 tot 8 zich met de Bee Bot vermaken. Wat mij wel meteen opviel bij de introductie van de Bee Bot was dat kinderen aansturing nodig hebben om met de Bee Bot aan de slag te gaan. Ze hebben gerichte opdrachten nodig. En juist die kon ik niet makkelijk op internet vinden. Dus besloot ik zelf opdrachten te gaan maken." Lees verder...

21 Myths That Undermine Educational Effectiveness - Saga Briggs op informED
"n the past year, education researchers have done much to turn commonly held beliefs about learning on their head.
In her controversial new book, Seven Myths About Education, published by Routledge earlier this year, Daisy Christodoulou draws on her recent experience of teaching in challenging schools to show us just how much educational practice contradicts basic scientific principles." Lees verder...

$125.000 verdienen? Niet zo snel - Jelmer Evers op Jelmerevers.nl
"$125.000 verdienen als leraar wie wil dat niet? Zo trek je de beste leraren aan en kun je de beste kandidaten selecteren. Dat is de strekking van The Equity Project (TEP). TEP is een charter school, een semi-private vorm van onderwijs in de Verenigde Staten. In Trouw werd er aandacht besteed..." Lees verder...

8 Tips For Creating Your Own Digital  Professional Learning Network - Educatorstechnology.com
"In a networked age, creating a digital professional learning network (DPLN) is a pressing necessity for teachers and educators. Such networks are key to professional growth and are an invaluable source of both social and intellectual capital." Lees verder...

Zelfeffectiviteit - Paul Kirschner op Blogcollectief Onderzoek Onderwijs
"In mijn rubriek in Van Twaalf tot Achttien (paul) heb ik in het laatste nummer een vraag gekregen over “Zelfeffectiviteit” van Sjoerd, docent Natuurkunde en NLT. Hij schreef:" Lees verder...

Making it easier for teachers and students to work together - OfficeBlogs
"Microsoft Office has long been a staple in the teacher toolkit for communicating and collaborating with their classes. Today we’re thrilled to announce that we’ve made it easier for teachers to get Office on all their devices—while storing and sharing class material with students using OneDrive." Lees verder...

Inventarisatie lesobservatie-instrumenten gereed - POraad.nl
"Al veel schoolbesturen maken gebruik van een lesobservatie-instrument, in het kader van de verbetering van het onderwijs en in samenhang met hun HRM-beleid. Schoolbesturen die dat nu nog niet doen,  kunnen bij hun keuze uit de verschillende lesobservatie-instrumenten vanaf vandaag gebruik maken van de inventarisatie die de PO-Raad heeft uitgevoerd." Lees verder...

Mijn terugblik op Dé Onderwijsdagen 2014 - Willem Karssenberg op Trendmatcher.nl
"Andere jaren blogde ik voor Dé Onderwijsdagen op het daarvoor bestemde weblog, maar omdat ik deze keer niet kon garanderen dat ik aan de vooraf gestelde voorwaarden zou kunnen voldoen heb ik daar dit jaar van afgezien. Dat wil niet zeggen dat ik niet over Dé Onderwijsdagen wil bloggen dus hierbij toch een terugblik op mijn eigen weblog." Lees verder...

Alternatieve eindtoetsen zijn er, en ... concurrentie blijkt te werken! - Teije de Vos op Testen en Toetsen
"Het is zover, Cito krijgt in elk geval van twee toetsaanbieders concurrentie! En nu al blijkt: concurrentie is goed! De twee alternatieve eindtoetsen vallen op, doordat zij in één klap dingen mogelijk maken die ik een paar jaar geleden als vurige wens formuleerde. Hulde!" Lees verder...

Keynote: Voorbij de digitalisering - Pedro de Bruyckere tijdens Dé Onderwijsdagen 2014
Kijk verder...

woensdag 12 november 2014

Gastblog: BYOD in het onderwijs

Dit is een gastblog van Sander Drop. Hij is leraar van een groep 8.

Als leerkracht van een groep 8 viel mij in het begin van het jaar iets bijzonders op. Vrijwel de meeste kinderen hebben een telefoon. En nee, niet gewoon een telefoon maar inderdaad allemaal een smartphone. Nu wist ik dat natuurlijk wel. Bij ons op school hebben veel kinderen een eigen telefoon. Maar het zette me wel aan het denken.

Vorig jaar had ik in mijn klas een draadloos netwerk gemaakt. Ik had nog een router thuis liggen en waarom zou ik die niet in de klas kunnen neerzetten. Nee, wij hebben nog geen draadloos netwerk op school. Het netwerk gebruik ik om les te kunnen geven met een iPad. Ik heb mijn iPad via een Apple tv aan het bord verbonden en vind dit heel prettig werken.
Toen ik zag dat zoveel kinderen een smartphone hadden, heb ik bedacht om die in te gaan zetten in mijn onderwijs. Bring Your Own Device!

Prowise Presenter en Prowise Connect
Allereerst heb ik de kinderen toegang gegeven tot het draadloze netwerk en gevraagd om de app van Proconnect te installeren. Met deze app kan ik de telefoons van de kinderen gebruiken als response systeem. Op het bord gebruik je dan Presenter van Prowise. Vanuit hier kun je van alles doen met de telefoons van de kinderen, zoals:
  • Dagelijks werken we met rekenen aan automatiseren. De kinderen krijgen op hun telefoon de sommen te zien en geven zo snel mogelijk antwoord. Op het bord zie je de scores van de kinderen. Het is een race met bijvoorbeeld raketjes. Hoe sneller je antwoordt, hoe sneller het raketje omhoog gaat. Wie is als eerste boven?
  • Ik gebruik de app ook om kinderen antwoorden te laten geven op vragen en opdrachten. Bijvoorbeeld: typ allemaal de moeilijke woorden uit de tekst in. De antwoorden krijg je op het bord te zien. Hoe groter een woord, hoe vaker kinderen dat hebben ingetypt als een moeilijk woord. Je kunt dit bijvoorbeeld ook inzetten om sleutelwoorden uit de teksten te halen.
  • Je bord delen naar de apparaten. Ik kan een som opschrijven, naar de kinderen sturen en de kinderen rekenen de som uit op hun telefoon. Ze kunnen dan gewoon schrijven met hun vingers. Daarna sturen ze hun berekening terug naar het bord. (Ja, dit is lastig op die kleine telefoons, tablets werken hier handiger mee.) Wat hebben we hier al een hoop mee gedaan:
    • Kaarten verstuurd en plaatsen laten aanstippen
    • Zinnen verstuurd en persoonsvormen laten onderstrepen
    • Foto’s verstuurd en laten versieren
    • Plattegronden verstuurd en de oppervlakte laten berekenen door de kinderen

Allerlei apparaten
Kinderen begonnen van huis uit nu ook tablets mee te nemen. Die vinden ze makkelijker om mee te werken. En de kinderen die geen telefoon of tablet hebben? De app werkt ook prima op de computers achter in de klas. Ik werk wel vaak in tweetallen met deze opdrachten. Hierdoor heb ik altijd genoeg apparaten in de klas.

Andere toepassingen
Hoewel ik per dag in minuten maar weinig tijd met alle apparaten aan het werk ben, ben ik het wel verder uit gaan breiden. Zo gebruiken de kinderen hun telefoon nu ook als

  • woordenboek (VanDale.nl),
  • encyclopedie (wikipedia!),
  • rekenmachine (Myscript calculator: een fantastische rekenmachine om te gebruiken in het onderwijs), 
  • ze oefenen spelling via Bloon
  • foto toestel. En als ze foto’s gemaakt hebben? Via Airdrop of google drive staat het op mijn iPad en laat ik ze op het bord zien.
Een vraag die je moet stellen is natuurlijk of kinderen niet andere dingen gaan doen. Het antwoord is eigenlijk best eenvoudig: nee. Maar hiervoor heb ik wel goede afspraken gemaakt. Zo zijn de apparaten als we ze niet gebruiken uit het zicht. Dat wil zeggen in hun tas of la. Verder hebben de kinderen van mij het vertrouwen gekregen dat ze geen misbruik van het internet maken (spelletjes spelen, whatsappen etc). Dit is tot op heden ook nog niet gebeurd.

En de meerwaarde?
Super enthousiaste en leergierige kinderen. “Meester gaan we nog automatiseren? Meester ik ga spelling oefenen op mijn telefoon! Meester ik wil graag een woord opzoeken; mag dat weer op mijn telefoon?”

Sander Drop
Een enthousiaste leerkracht in groep 8

Wat tips voor apps:
  • MyScript Calculator (gratis); de beste rekenmachine die er is. 
  • Adobe Voice (gratis, alleen iPad): Een hele leuke app om presentaties te maken met kinderen, de app is wel in het Engels. Maar voor kinderen in groep 8 is dat prima te doen.
  • iMovie (gratis (bij een nieuwe iPad), alleen iPad): een geweldige app om filmpjes te maken met kinderen. Laat ze zelf trailers in elkaar zetten voor geweldige resultaten.
  • Proconnect (gratis, iOS en Android en Windows): de app om kinderen hun telefoon te laten gebruiken in je lessen.
  • Nearpod (gratis, iOS, Android en Windows): een app om lessen mee te ontwikkelen voor de klas. Heel erg uitgebreid. Voor de uitgebreidere functies wordt geld gevraagd. Een nadeel: de app is niet in het Nederlands.

Sander, bedankt voor deze mooie bijdrage.
Deze gastblog is de tweede in een serie gastblogs die de komende tijd op WitBlauw zullen verschijnen. Gedurende mijn werkzame leven ben ik inmiddels veel voorbeelden tegengekomen van onderwijsgevenden die technologie op een doordachte wijze inzetten in hun onderwijs. Deze goede voorbeelden verdienen het om gedeeld te worden. Met deze gastblogs wil ik bijdragen aan de zichtbaar hiervan.
Als je ook zo'n gastblog wilt schrijven, omdat je technologie op een doordachte, handige of leuke manier inzet, laat het dan weten. Je kunt hieronder reageren of via het reactieformulier op het tabblad contact. Commerciële uitingen zullen overigens genegeerd worden.


(afbeelding van Kennisnet, daar vind je ook een webinar over dit onderwerp.)

maandag 10 november 2014

Moticam geeft meer mogelijkheden met microscopen

De mogelijkheden van technologie blijven me af en toe verbazen. Via Free Technology for Teachers werd ik gewezen op dit product. Het is een opzetstuk voor gewone analoge microscopen waarmee je er een digitale microscoop van maakt. Er zit een ingebouwde wifi zender in. En daarmee kun je de camera verbinden met tot 6 tablets tegelijkertijd. Het enige dat je hoeft te doen, is de gratis app van Moticam op je tablet te zetten. En die is er voor iOS en Android. Het beeld dat je door de microscoop ziet, komt nu op het scherm van die tablets. Iedere tablet kan daar via de schermopname weer 'plaatjes' van opslaan om verder te verwerken in presentaties of werkstukken.

In het basisonderwijs zie ik dit nog niet zo snel gebruikt worden (al is het wel leuk speelgoed), maar in het voortgezet onderwijs lijkt het me een handige toevoeging aan bestaande lespraktijken. Je kunt leerlingen rondom een microscoop ineens op een andere manier laten samenwerken.

Op het genoemde blog zetten ze de volgende voordelen op rij:

  • Het systeem werkt draadloos tot 6 tablets tegelijkertijd.
  • De camera genereert zijn eigen wifi netwerk. Dus je hebt geen werkend draadloos netwerk in je school nodig.
  • Het werkt op verschillende bestaande microscopen. Je kunt bepaalde dingen nu van dichtbij bekijken, die anders te risicovol waren om dichtbij te staan.
  • De toegankelijkheid van het werken met microscopen wordt vergroot. Leerlingen met (visuele) beperkingen kunnen nu makkelijker meedoen en iedere leerling heeft nu de gelegenheid om 'eerste rij' te zitten.
  • De app kan de beelden opslaan op de camera roll van de tablets. Dat maakt delen en hergebruik van het materiaal mogelijk.


Wat vind jij? Is dit bruikbaar bij scheikunde of biologie? Of is het een overbodige gadget? (Ik heb overigens geen idee van de prijzen en beschikbaarheid.)


vrijdag 7 november 2014

Leestips t/m 7 november 2014

Afgelopen week zijn er hier twee blogjes verschenen. Eén ging over doorbraak en kanteling waarin het doorbraakproject van het ministerie van EZ naast het initiatief van United4Education werd gezet. Het andere blogje is een gastblog van Eveline Boers (niet mijn zus :-) ). Zij vertelt in dat blogje hoe zij Socrative inzet bij lessen die zij verzorgt in het kader van de opleidingen Nederlandse Gebarentaal van de HU. Daar is zij docent.
Buiten deze twee bovenstaande leestips (mocht je ze gemist hebben) staan hieronder weer artikelen en berichten die ik deze week tegenkwam. Ik sluit af met een filmpje waar ik gisteren op stuitte. Het is een filmpje uit 2012, maar nog steeds actueel, denk ik.

3 Tips for Creating Succesful Elearning - Justin Ferriman op Learndash.com
"ELearning has come a long way since it first started appearing on our computer screens. The days of recording a Microsoft PowerPoint presentation and calling it elearning are thankfully few and far between.
Today, learners demand more out of their online courses, and if they aren’t up-to-par, they will go somewhere else to get the content.
Knowing this, there are a few thing things you should do to help ensure that your courses are both well put together and effective." Lees verder...

Lezen we op school anders dan buiten de school? - Kris van den Branden op Duurzaam Onderwijs
"Ja, en steeds meer.
Dat konden we gisteren lezen in de Taalbijlage van De Standaard. Ons leesonderwijs gaat nog te vaak en te veel uit van de “klassieke papierlezer” en die bestaat al lang niet meer. Daardoor creëren we nog veel schoolse leessituaties die buiten de klas bijna niet meer voorkomen." Lees verder...

Digitaal Magazine van ASG - O4NT
Lees verder...

Exit tickets verzamelen - Albert Lubberink op Technologie in het onderwijs
"Hebben mijn leerlingen vandaag iets geleerd?’ Dat is de vraag waarop elke leerkracht na afloop van de les graag antwoord wil hebben.  Dit evaluatiemoment staat ook bekend als exit ticket. Hoe verzamel je gegevens voor je exit ticket?" Lees verder...

Microsoft Office gratis te gebruiken op tablets en smartphones - Nu.nl
"De Microsoft Office-app voor mobiele apparaten is voortaan zonder Office 365-abonnement te gebruiken. Bovendien komt de app ook naar Android-tablets.
Dat meldt Microsoft vandaag in een blog." Lees verder...

Bringing Office to everyone - Office Team op het Office Blog
"Today is the next step in bringing Office to everyone and on every device with the start of Office for Android tablet Preview, new Office for iPhone apps, updated Office for iPad apps and more." Lees verder...

De Kunst van Elkaar Doceren - Paul Kirschner op Blogcollectief Onderzoek Onderwijs
"Neal Whitman en Jonathan Fife (1988) schreven ooit een mooi rapport over peer teaching, een onderwijsaanpak waarbij leerlingen de lesstof aan elkaar uitleggen. Zij behandelden onder meer de voordelen, de psychologische onderbouwing en de implementatie daarvan.
Ze signaleerden dat we sinds de jaren zestig van de vorige eeuw weten dat het elkaar iets doceren een positief leereffect heeft voor zowel de vertellers als de luisteraars. Het voordeel voor de vertellers ligt in het herhalen en organiseren van wat zij gaan vertellen. Hierdoor begrijpen zij de stof beter. De luisteraars profiteren, omdat zij iets horen dat dichter bij hun eigen niveau ligt dan wat er in het boek staat of wat de docent vertelt." Lees verder...

De leraar moet weer aan de macht komen - Maartje Bakker en Rik Kuiper op Volkskrant.nl
"SGP, D66 en CDA komen met een wetsontwerp dat de macht van de Onderwijs inspectie moet terugdringen. Minder regels in het onderwijs, dat is het streven." Lees verder...

The Future of Learning

woensdag 5 november 2014

Gastblog: Werken met Socrative

Dit is een gastpost van Eveline Boers. Eveline werkt als docent op de Hogeschool Utrecht. Zij geeft lessen Nederlandse gebarentaal aan de opleiding Leraar/Tolk Nederlandse Gebarentaal, binnen de Faculteit Educatie. 

Afgelopen maand realiseerde ik me ineens dat ik al best een tijdje ‘meedraai’ als docent aan de opleiding. Ik weet nog niet wat ik er van moet vinden, van dat moment. Ik kreeg een nieuwe groep studenten voor mijn neus, die ik de komende jaren als mentor zal begeleiden. Om hen een beeld te geven van wie hun begeleider zou worden, tekende ik een tijdlijntje op het bord: 1996 vwo afgerond, 1996-1997 gestudeerd in Nijmegen, 1997-2001 opleiding gebarentaal… Om er vervolgens achter te komen dat een aantal studenten nog geboren moest worden in het jaar dat ik begon met studeren. Ai. En zo oud ben ik toch nog niet. Of toch wel? Ik vertel mijn studenten regelmatig dat we vroeger met videobanden werkten. Dat ik dan na een tentamen met een grote doos videobanden naar huis vertrok om de tentamens na te kijken (tegenwoordig maak ik vanuit huis verbinding met het netwerk van school waar de bestanden staan opgeslagen). Dat we met krijt op het bord schreven. Dat ik, als ik met videobeeld wilde werken in de klas, een verrijdbare videorecorder (nee, dvd’s hadden we nog niet) moest ‘scoren’, en dat ik, als ik erg geluk had, er twee of drie voor mijn collega’s neus weg kon kapen, zodat ik ook nog in groepjes kon werken.

Technologisch luilekkerland
Dan leef ik tegenwoordig toch in luilekkerland. Ons gebouw is uitgerust met smartborden, met computers met dvd-spelers. En legertje ICT-mannetjes om ons uit de brand te helpen als we er niet uitkomen. We hebben een ultramodern talenpracticum met 40 cabines die uitgerust zijn met computers en opnameapparatuur. We hebben lokalen die rondom voorzien zijn van netwerkaansluitingen, een draadloos netwerk en, dat is erg handig, een studentenpopulatie die 24/7 rondloopt met 1 of meer devices op zak.  Dat laatste maakt het voor mij als docent erg gemakkelijk om te werken met web-2.0-toepassingen (dat woord heb ik zojuist geleerd van mijn echtgenoot ;-) ) als Socrative.

Niveauverschillen
Ik geef les aan de hoogste twee leerjaren van de opleiding, de derdejaars en de vierdejaars. Dit is ontzettend leuk, maar kent ook uitdagingen. In het derde en vierde jaar zijn de niveauverschillen van de studenten veel groter dan in het eerste en tweede jaar. Vrijwel al onze studenten hebben bij aanvang van de studie zeer weinig of geen kennis van gebarentaal. In het begin van hun leerproces gaan zij redelijk ‘gelijk op’, maar naarmate de jaren vorderen neemt de variatie toe. Sommige studenten begeven zich veel in de dovengemeenschap en pikken de taal zo snel op, anderen komen weinig in de dovengemeenschap of zijn gewoon niet zo snel in het oppikken van taal.

Werken in hoeken
Door de niveauverschillen moet ik als docent veel differentiëren. Zelf werk ik graag met een ‘carrousel’: ik zet de studenten in groepjes met verschillende opdrachten aan de slag, en elke 20 of 30 minuten draaien we door. In een van de hoeken van het lokaal maak ik een ‘feedbackhoek’, waar ik zelf zit. Eén van de groepjes gaat met mij aan de slag in de feedbackhoek, en krijgt direct feedback op de gebarentaalproductie. De andere groepjes gaan zelfstandig aan de slag. De opdrachten die de groepjes zelfstandig doen moeten dus zo geconstrueerd zijn dat de studenten zonder directe feedback van de docent aan de slag kunnen, maar toch leerzaam zijn. Socrative is hierbij een mooi hulpmiddel. In mijn docentenaccount kan ik een quiz maken, die de student kunnen ‘draaien’ op hun laptop, tablet of telefoon. Ik kan het programma zo instellen, dat de studenten direct te zien krijgen of hun antwoord goed is (bij meerkeuzevragen). Ik kan het ook zo instellen, dat zij dit niet direct zien, maar dat ik achteraf de antwoorden van alle studenten toegestuurd krijg via email, en deze kan nakijken. Dit laatste heeft als nadeel dat ik er als docent alsnog iets mee ‘moet’, persoonlijk ga ik dus voor de direct-feedback-voor-de-student-optie.

In de prakijk
Ik werk als volgt: ik instrueer mijn studenten van tevoren dat zij een laptop of tablet mee moeten nemen, en dat ze minimaal 1 ander device (laptop/tablet/telefoon) moeten hebben. Aangezien alle studenten een telefoon hebben, is het laatste nooit een probleem. Het eerste, het meenemen van een laptop, is ook nooit een probleem gebleken. Op de laptop bekijken de studenten een youtubefilmpje waarin iets verteld wordt in gebarentaal (voor geïnteresseerden: ik maak gebruik van het Youtube-kanaal van DoofCentraal, waar regelmatig nieuwsbulletins verschijnen onder de naam Duo Tres). Op hun andere laptop/tablet/telefoon openen zij de quiz die ik van tevoren gemaakt heb in Socrative. De studenten kunnen beginnen aan de opdracht als ik als docent in mijn docentenaccount de quiz 'open' heb gezet. Ik heb nog niet geprobeerd hoe lang het programma open kan blijven staan, maar ik ga zeker een keer proberen de studenten als huiswerk- of leerteamopdracht op deze manier een opdracht te laten maken, buiten de les om. De studenten gaan naar de site van Socrative en voeren hier het ‘roomnumber’ in van mijn quiz. Ze zien de eerste vraag, beantwoorden die, krijgen direct feedback van de computer op de correctheid van het antwoord (als je dit van tevoren hebt aangevinkt als docent) en gaan automatisch door naar de volgende vraag. De vragen die ik maak gaan over de inhoud van de gebaren (‘hoeveel organisaties verzamelde hij op zijn site?’) maar ook over de vorm van de taal (‘waarom maakt hij het gebaar voor OVERHEID hoger dan zijn andere gebaren?’)

Directe feedback
Van tevoren kan je als docent aangeven welke antwoord van de (meerkeuze)vragen goed is. Ook is er een veld 'toelichting', waarbij je de mogelijkheid hebt om toelichting op het antwoord te typen.  Bij meerkeuzevragen krijgt de student meteen te zien of het door hem of haar aangeklikte antwoord goed is.


Als je bij samenstellen van de vragen tevens het toelichtingenveld hebt ingevuld, kan de student ook nog lezen waarom het antwoord fout is (naast dat hij ziet wat het goede antwoord had moeten zijn.)


Bij open vragen is het ook mogelijk het goede antwoord in te geven, alleen loop ik er dan tegenaan dat de computer niet kan omgaan met verschillende schrijfwijzen. Het is wel mogelijk om verschillende spellingswijzen in te geven (bijvoorbeeld: NOS, nos, de nos, de NOS), maar dit is alleen handig als er sprake is van een kort antwoord dat maar op een manier te typen is. Als er sprake is van een antwoord waarbij de student een zin in moet typen (bijvoorbeeld: 'omdat dove mensen anders wegzappen'), dan kan je beter van tevoren niet 'het goede antwoord' ingeven, want dan wordt het antwoord fout gerekend als de student iets net op een andere manier formuleert. Dit voorkom je door het veld 'goed antwoord' leeg te laten, dan rekent de computer alles goed. Je kan dan wel in het veld 'uitleg' het goede antwoord typen, zodat de student toch kan lezen wat het goede antwoord moet zijn.

Drempels
Het voordeel van Socrative is, dat je de quiz ook kan laten importeren door anderen. Dit maakt het mogelijk voor collega’s om hun quizzen uit te wisselen en zo gebruik te kunnen maken van elkaars inspanningen. Ik schreef een handleiding voor mijn collega’s hoe zij de quiz konden importeren, compleet met printscreens.
Helaas blijkt in de praktijk dat mensen de drempel toch te hoog blijken te vinden (tenminste, dat geldt voor mijn collega’s). Niemand maakte gebruik van de mogelijkheid de quiz in zijn of haar eigen groep te draaien. Blijkbaar moet je echt even samen achter de computer gaan zitten en laten zien hoe makkelijk het is. Een ander nadeel wat ik ondervond, was dat ik geen plaatjes kon invoeren in de quiz. Het programma biedt de mogelijkheid wel, maar vervolgens ‘pakte’ het mijn jpg-jes niet. Jammer, maar een kleinigheidje.

Voordelen
De studenten waren enthousiast over deze werkvorm. Het was anders-dan-anders, hield ze actief, ze vonden het leerzaam en ze vonden het fijn dat ik als docent aandacht kon besteden aan kleine groepjes studenten, omdat ik (letterlijk) mijn handen vrij had.
Als je werkt met een carrousel-werkvorm is Socrative een mooie toepassing. Voorwaarde is dat je van tevoren zorgt dat je studenten genoeg laptops en telefoons meenemen, maar dat is een kwestie van aankondigen (of er een gewoonte van maken). Het kost even tijd om de quizzen te maken, maar als je ze eenmaal hebt, kan je er lang gebruik van maken.


En, dankjewel Eveline. 
Deze gastblog is de eerste in een serie gastblogs die de komende tijd op WitBlauw zullen verschijnen. Gedurende mijn werkzame leven ben ik inmiddels veel voorbeelden tegengekomen van onderwijsgevenden die technologie op een doordachte wijze inzetten in hun onderwijs. Deze goede voorbeelden verdienen het om gedeeld te worden. Met deze gastblogs wil ik bijdragen aan de zichtbaar hiervan.
Als je ook zo'n gastblog wilt schrijven, omdat je technologie op een doordachte, handige of leuke manier inzet, laat het dan weten. Je kunt hieronder reageren of via het reactieformulier op het tabblad contact. Commerciële uitingen zullen overigens genegeerd worden.

maandag 3 november 2014

Over doorbraak en kanteling

Het onderwijs staat voor een grote verandering. Tenminste, dat begrijp ik uit de informatie die dagelijks tot mij komt via de sociale netwerken en de online nieuwsfeeds. De toegenomen (technische) mogelijkheden en de tijdsgeest schijnen te eisen dat er iets moet gebeuren in het onderwijs. Grote veranderingen worden voorspeld. Doorbraak en kanteling.

Twee voorbeelden van 'projecten' die zo'n zelfde doel beoogen, wil ik hieronder kort bespreken.

1. Het doorbraakproject onderwijs en ict
De overheid, en dan met name het ministerie van economische zaken, wil de kennis over ICT en mogelijkheden ervan vergroten. ICT levert namelijk een bijdrage aan economische groei. Het stimuleert vernieuwingen en zorgt voor een hogere (arbeids)productiviteit. Daarom zijn er 10 zogenaamde doorbraakprojecten met ICT. Het gaat om 10 publiek-private doorbraakprojecten in het bedrijfsleven, bij de overheid, het onderwijs, de zorg en energie.

Het doorbraakproject onderwijs en ict wordt samen met de partners OCW, de VO-raad en de PO-raad vormgegeven. In de eerste fase zijn er 9 'tafels' samengesteld waaraan op verschillende thema's overleg plaatsvindt. Iedere tafel behandelt een deeltje van het grote geheel dat we onderwijs en ict noemen. De partners aan de tafel zijn mensen die inhoudelijk verstand hebben van zo'n onderwerp vanuit publiek of privaat belang.
De onderwerpen die aan die tafels besproken werden, zijn:

  • Digitaal leermateriaal
  • Informatie en inzicht
  • Infrastructuur en connectiviteit
  • Roostering en planning
  • Schoolcontext
  • Toegang
  • Privacy
  • Blokkades
  • Prijsmodellen

Inmiddels is eindrapportage van de eerste fase van dit project gereed. Per tafel zijn er aanbevelingen geformuleerd voor het vervolg van het project. Maar samenvattend zijn er ook vier aanbevelingen gedaan die uit vrijwel alle tafels naar voren kwamen. Deze vier aanbevelingen zijn: 
  1. Maak gezamenlijk afspraken, leg standaarden vast en implementeer deze in de keten.
  2. Geef de markt ruimte, maar zorg ook voor voldoende (publieke) waarborgen voor een optimaal functionerende leermiddelenketen.
  3. Breng de gearticuleerde vraag in de praktijk: organiseer de vraagkracht op de onderwerpen waar dat kan, beproef dit waar nodig en ondersteun scholen bij implementatie.
  4. Breng ICT- randvoorwaarden voor scholen op orde. Connectiviteit, devices en kennis zijn de basisvoorwaarde voor maatwerk met ICT.
De gehele eindrapportage hier te lezen (pdf). Voor degenen die dat interessant vinden.

2. United4Education
Dit is een netwerk dat weer een ander accent legt. Bij de partners horen organisaties als The Crowd, Nivoz, Operation Education, EdcampNL en stichting Leerkracht.
Het gaat hier niet per se om digitalisering van het onderwijs. Maar wel om een betere aansluiting bij de wensen van deze tijd. Zij praten bijvoorbeeld over de definitie van onderwijskwaliteit (breed of smal). Wát willen we kinderen leren? Hoe willen we ze dat leren? Welke rol horen leraren te spelen? En zij hebben aandacht voor personalisering van het onderwijs. Bovenal willen zij een bottom-up benadering. Voor zover ik het begrijp in ieder geval. Deze club wil de transitie bewerkstelligen binnen 1000 dagen. Vanaf 1 oktober dit jaar. (Nu nog 966 dus.)

Grappig om te zien is wel dat zij een soortgelijke structuur hanteren om de verandering in te zetten als het doorbraakproject. Er wordt ook in groepjes gepraat. Zij hebben het echter niet over aparte 'tafels' waaraan de gesprekken plaatsvinden, maar zij noemen dat transitiepaden. Ieder transitiepad wordt voorbereid door een 'trekker' en een groepje inhoudelijke deskundigen. Zij willen dwars door formele rollen heen werken. Ongeacht je formele positie ben je welkom om mee te denken. De volgende transitiepaden worden gevolgd.
  • De leerling (of het leren zelf) staat centraal en niet het systeem. Hieronder vallen: andere leeromgeving, andere leeropvattingen, inrichten van leerprocessen, leerling gecentreerd onderwijs, enz.
  • Andere wijzen van toetsen en verantwoorden, passend bij beoogd doel en kwaliteitsniveau. Hieronder valt ook: afschaffing van het examen.
  • Leren altijd en overal en niet alleen op scholen. Technologie die niet leidend is, maar ondersteunend aan het leren zelf.
  • De leraar als professional in zijn/haar kracht. Hieronder vallen ook andere manieren van leraren opleiden.
  • Zinvolle verbindingen: o.a. verbinding school-ouders-leerlingen, leraar en leerling als partners, enz.
  • Innovatie door verbinding met andere sectoren.
  • Alternatief schoolontwerp: een innovatieve organisatie die het leren, de leerling en de leraar ondersteunt. Hieronder vallen: democratische scholen, managementloze scholen, alternatieve vormen van toezicht en bestuur, enz.
  • Zin in toezicht
Tot slot
Beide initiatieven beogen een verandering van de manier waarop we onderwijs organiseren. Ik ben benieuwd wat hier de consequenties van gaan worden in de praktijk. Alleen daarom is het al leuk om dit berichtje nu te plaatsen. Als een soort markering in de tijd. Kunnen we over drie jaar eens terugkijken.