woensdag 31 december 2014

WitBlauw Jaaroverzicht 2014 (en nou niet wegklikken, he..)

Het is de tijd van lijstjes en jaaroverzichten. Dat begon bij sommigen al begin december. Waarschijnlijk onder het motto: dat kun je maar vast gehad hebben. Ik waag me dit jaar ook aan een jaaroverzicht, namelijk het grote WitBlauw Jaaroverzicht 2014. Helemaal aan het einde van het jaar vond ik iets gepaster.

In meerdere opzichten was 2014 een bijzonder jaar. Daarover straks meer. Maar eerst even tijd voor de statistieken, want die mogen in zo'n overzicht niet ontbreken. Ik ben er stiekem best trots op. Komen ze (met peildatum 30 december 2014):

  • totaal aantal unieke bezoekers op jaarbasis: 18.484
  • totaal aantal paginaweergaven op jaarbasis: 30.905
  • maand met de meeste paginaweergaven: januari (3703)
  • dag met de meeste paginaweergaven: 1 december (341)

Wat de bezoekcijfers betreft deed mijn blog het dit jaar iets minder goed dan in 2013. Toen had ik ruim 37.000 paginaweergaven, maar in vergelijking met de twee jaren daarvoor gaat het nog steeds de goede kant op. De groei is er nog niet uit. In 2012 waren er ruim 23.000 paginaweergaven en in 2011 13.000. Het gaat niet slecht met dit blog dus. Maar het kan altijd beter. Verspreid mijn URL gerust onder al je vrienden en bekenden. ;-)
De dag met de meeste paginaweergaven is eenvoudig te verklaren aan de hand van één post. Ik schreef een post over privacy en Basispoort, en de eenzijdige berichtgeving van RTL daarover. Dat bericht is ontzettend vaak (in ieder geval voor mijn doen) gedeeld op sociale netwerken en door andere edubloggers. De statistieken liepen die week compleet uit de hand.

Laten we direct maar doorgaan naar de Top 10 van meestbekeken posts. Met op nummer 1 de post die tot nu toe 1427 keer bekeken is.

Top 10 van meestbekeken blogposts van 2014
Stoppen met mli - 1245 keer bekeken
Leestips t/m 29 augustus 2014 - 348 keer bekeken
Wifi gevaarlijk? - 322 keer bekeken
14 gratis flashcard tools - 321 keer bekeken

Net vertelde ik al dat 2014 in meerdere opzichten een bijzonder jaar was. Wat mij betreft is dit het jaar waarop het thema privacy op de kaart is gekomen. De publieke discussie rondom de voorwaarden van Facebook is daar een voorbeeld van, maar ook de vele vragen die er kwamen rondom het 'klakkeloos' accepteren van de voorwaarden van Basispoort door basisscholen getuigen daarvan. Kennisnet vroeg in april aandacht voor het thema. En daarna kwamen ze met handreikingen waar scholen hun beleid mee konden aanscherpen. Als je werkzaam bent in het PO raad ik je aan om hiervan in ieder geval kennis te nemen.

Op persoonlijk vlak heb ik drie beslissingen genomen die het vermelden waard zijn en waar ik op dit blog ook al eerder aandacht aan besteedde.

1. Stoppen met master
In mei ben ik gestopt met de master waar ik bijna een jaar eerder met veel enthousiasme aan begon. Ik deed de master Leren en Innoveren bij Hogeschool InHolland. Maar gaandeweg het jaar kwam ik erachter dat het de verkeerde keuze was. Ik heb in die maanden ontzettend veel geleerd. Maar wat me er uiteindelijk vooral van is bijgebleven, is het feit dat ik niet meer opgeleid wil worden. Ik denk dat ik zonder enige vorm van arrogantie kan zeggen dat ik zelf heel goed kan bepalen wat ik wil leren en wat ik nodig heb om te leren. Een opleiding die voor mij bepaalt wat ik moet leren en vooral bepaalt hoe ik moet bewijzen dat ik het geleerd heb, zit mij eigenlijk alleen maar in de weg. Vandaar mijn besluit om te stoppen. En het heeft privé goed uitgepakt. Ik kan de aandacht weer opbrengen voor de dingen die er werkelijk toe doen.

2. Aanschaf Fitbit Flex
Verder ben ik in dit afgelopen jaar aan de slag gegaan met een vorm van quantified self. Ik kocht een Fitbit Flex en heb mezelf ten doel gesteld om een jaar lang iedere dag 10.000 stappen te zetten. Sinds begin augustus is me dat ook gelukt. Daar ga ik in ieder geval tot augustus 2015 mee door. (Een goed voornemen mag uiteraard niet ontbreken in een blogpost met een jaaroverzicht, hè...)

3. Dag televisie
Daarnaast besloten mijn vrouw en ik in de zomer om onze televisie vaarwel te zeggen. We hebben hem simpelweg overbodig verklaard en verkocht. We kijken nog wel 'televisie', maar doen dat geheel via internet op de laptop of tablet. Samen tv-kijken deden we eigenlijk al tijden niet meer. Dus in die zin is het ook geen gemis voor ons. We kijken nu eigenlijk alleen nog maar programma's die we ook echt willen zien. Alle 'rommel' blijft ons bespaard.

Nieuwe WitBlauw dingen
Voor wat betreft dit blog ben ik in dit schooljaar met wat nieuwe dingetjes begonnen. Zo heb ik een wekelijkse rubriek met leestips opgestart. De aanleiding daarvoor was eigenlijk dat ik in mijn aantekeningen te vaak interessante artikelen liet liggen omdat ik simpelweg de tijd niet heb om van ieder bericht een apart blogpostje te maken. Nu heb ik de gelegenheid om ze op een simpele manier toch te vermelden.
Ten tweede ben ik begonnen met het openstellen van mijn blog voor andere schrijvers. Ik heb nu twee gastblogs geplaatst. En in het nieuwe jaar volgen er sowieso nog vier. Als je het leuk vindt om ook iets te schrijven, laat het me dan weten.
Ten derde is WitBlauw sinds een aantal weken ook te volgen via Facebook. De berichten die hier gepubliceerd worden, worden automatisch doorgezet naar de sociale netwerken waar ik op actief ben. In eerste instantie was dat alleen Twitter, later heb ik ook Linkedin, Google+ en nu dus Facebook toegevoegd. (Dat doe ik overigens grotendeels met de dienst IfThisThenThat.) In eerste instantie liet ik ze gewoon doorzetten naar mijn privé-account op Facebook. Maar begin december heb ik er een aparte Facebookpagina voor aangemaakt. Daarmee bied ik in ieder geval de keuze om de berichten wel of niet te volgen. Je kunt de pagina liken op Facebook.com/edublogwitblauw. Je krijgt de nieuwe berichten dan automatisch in je tijdlijn op Facebook te zien. Al 42 personen zijn je voorgegaan. Uiteraard kun je nieuwe berichten ook volgen via email of rss. Kijk voor alle volgmogelijkheden op het tabblad abonneren. De keuze is reuze.

Tot zover het WitBlauw Jaaroverzicht 2014. Dan rest me alleen nog om jullie allemaal een goede jaarwisseling toe te wensen. Maak er wat van in 2015. Zorg goed voor jezelf, en voor de anderen om je heen. Tot in het nieuwe jaar.


vrijdag 19 december 2014

Leestips t/m 19 december 2014

Deze post met leestips gaat deze keer zonder verdere toelichting. Helemaal onderaan staat een filmpje over een nieuwe functionaliteit van Skype. Dat is zeker de moeite waard om even te bekijken. Als je het al niet voorbij hebt zien komen.


Apple Learning Series - Fons van den Berg op Crazy Ones
"In mijn eigen workshops (en bijbehorende iTunes U Cursussen) verwijs ik er al best vaak naar en dus is het eigenlijk vreemd dat ik er nog niet eerder een stukje over geschreven heb: de iTunes U Cursussen van de Apple Learning Series. De oorspronkelijke Learning Series (voor OS X Mountain Lion en iOS 6) waren nog vrij algemeen, maar de nieuwere richten zich heel specifiek op het onderwijs." Lees verder...

Column: Aangenaam, Hannah Breeveld, Muiswerk beheerdocent! - Theo Schijf op Muiswerk Educatief
"Op scholen zijn een paar grote veranderingen gaande. Interactieve leermiddelen worden ineens veel breder ingezet, zijn ineens als vanzelfsprekend voor 100% web-based en docenten hebben systeembeheer amper nog nodig. Het beheer van een interactief leermiddel kan daarom nu door een beheerdocent gebeuren." Lees verder...

Mag een school-app persoonsgegevens van kinderen naar derden sturen? - Arnoud Engelfriet op Ius Mentis
"Digitaal lesmateriaal is iets totaal anders dan gewoon maar een boek op de computer: de software observeert en categoriseert al doende elk kind dat met zulk digitaal lesmateriaal werkt. Dat schreef Karin Spaink vorige week naar aanleiding van een Kamerbrief over allerlei apps en tools die persoonsgegevens van leerlingen bijhouden. Dat roept meteen een belangrijke vraag op: eh, wat krijgen we nou? Die software houdt persoonsgegevens bij van kinderen, en slaat dat centraal op onder beheer van de uitgevers van die apps of software. Hoe zit dat privacytechnisch?" Lees verder...

Kunnen we met leren de verandering om ons heen bij houden? - Wilfred Rubens op te-learning.nl
"De wijze waarop kenniswerkers vaak leren past niet goed bij de veranderingen waarmee zij in hun werk te maken hebben. We zullen professionalisering dus op een andere manier moeten insteken. Het is de vraag of overdrijvingen daarbij helpen." Lees verder...

Inspectie: toetsen niet verplicht... - Teije de Vos op Testen en Toetsen
"De Onderwijsinspectie wil gaan werken aan een nieuwe vorm van toezicht. Op de website van de inspectie staat alvast heldere taal over o.m. toetsen." Lees verder...

Teaching independence through open-ended  projects - Kelly Draper op Classdojo Blog
"Giving students more control and ownership over their lessons and experiences in school is a double-edged sword. Educators want independent learners who want to find out more and know how to study but young people need to learn to self-regulate.
The process of learning how to manage time and own behavior is hard on teachers! Not only is it difficult to witness children sabotaging their own education but our colleagues may judge the noisy classroom as chaotic and unproductive. One horrible project can be enough to put teachers off forever." Lees verder...

Het best bewaarde geheim van Amsterdam - Erwin Bomas op Kennisnet Innovatie
"Op 4 december verzamelde een groep innovatiegezinde docenten zich in het ‘best bewaarde geheim van Amsterdam’ voor de sneak preview van de Innovatiewijzer. Tijd om een tipje van de sluier op te lichten." Lees verder...

Ivo Opstelten en Nederlandse scholen winnen Big Brother Awards - nu.nl 
"Minister Ivo Opstelten (Justitie) en de Nederlandse scholen ontvangen Big Brother Awards voor een reeks privacyschendingen. De Amerikaanse klokkenluider Edward Snowden ontving een prijs omdat hij zich juist sterk heeft ingezet voor de bescherming van privacy."Lees verder...

Kan een leraar een professional zijn? - Sijko Wierenga op Schoolcultuur.nl
"Professionaliteit is in het dagelijks taalgebruik een ingesleten begrip. Van iemand die haar vak beheerst zeggen wij: ze is een echte professional. Een voetballer die iemand onderuit schoffelt, verwijten wij onprofessioneel gedrag. Professionaliteit wordt ook gebruikt als verdediging tegen managers of politici die willen bepalen hoe we ons werk doen. We zeggen dan: Ik ben een professional, bemoei je niet met mijn werk, ik bepaal zelf hoe ik het doe. En zoals dat vaak gaat: een ingesleten begrip heeft weinig inhoud meer. Je merkt dat professionaliteit steeds meer toegroeit naar: ‘je werk goed doen’." Lees verder...

Dit zijn de nieuwe voorwaarden Facebook: moeten we bang zijn? - Charlotte Meindersma op Frankwatching
"Op 1 januari 2015 gaan er nieuwe Facebook-voorwaarden in. Een paar weken geleden zagen we mensen in paniek al een verklaring op hun timeline plaatsen waarmee ze hun auteursrechten en privacy willen beschermen. Moeten we bang zijn voor deze voorwaarden en Facebook maar verlaten, of kunnen we er zelf wat tegen doen?" Lees verder...

2014: terugkijken op een jaar vol ICT-ontwikkelingen #2 - Roco Braas op Tumult
"Zoals ik in mijn vorige blog al vertelde, gaat het erg hard met de digitalisering van het onderwijs in Nederland. En dat merkten we vooral tijdens onze reflecties en kick-off’s. En met meer dan 500 kick-off’s, reflecties en presentaties per jaar kunnen door het hele land, kunnen we zeggen dat we behoorlijk met onze voeten in de spreekwoordelijke modder staan. (...) Tijdens die bijeenkomsten viel één ding op: de IT-infrastructuur van veel scholen wordt hoe langer hoe beter. Want vroeger kwamen we dit nog wel eens tegen:" Lees verder...

Skype Translator preview opens the classroom to the world - Skype op youtube
"We recently previewed Skype Translator to two elementary school classes—one in Washington and one in Mexico City. A few rounds of “Mystery Classroom” was all it took for these students to discover the potential of Translator to break down language barriers and bring people together." Kijk hieronder of op youtube

maandag 15 december 2014

6 sytemen om aan de slag te gaan met prototyping

De Maker Movement is een beweging die er van uit gaat dat mensen in toenemende mate zelf producten willen aanpassen, ontwerpen en bouwen. Termen die daarbij ter zake doen zijn 3D printing, programmeren, robotica, en prototyping.

In deze post wil ik een klein elementje uit de Maker Movement uitlichten. Het gaat om systemen waarmee het werken met elektronica toegankelijker wordt voor grotere groepen mensen. Er zijn inmiddels producten ontwikkeld waarmee je zelf bepaalde circuits en schakelingen kunt uitproberen zonder dat je de soldeerbout ter hand hoeft te nemen. In jargon noem je het testen en uitproberen prototyping. Het is een soort spelenderwijs ontwerpen. Vanuit zo'n eerste ontwerp, waarbij het vooral gaat om de functionaliteit werkend krijgen, kun je dan verder bouwen aan een echt product.

Onderstaand 6 systemen die het prototypen mogelijk maken.

Little Bits
Dit product biedt een variatie aan slimme bouwblokjes. Ieder soort bouwblokje heeft een kleur. Zo is er een groep schakelblokjes en een groep sensorblokjes. Of blokjes met bewegende onderdelen, zoals een ventilator of een motor. Maar ook blokjes met licht en geluid. Die blokjes kun je op een simpele manier met magneetjes aan elkaar klikken. Daardoor kun je heel snel verschillende schakelingen maken waarvan je meteen kunt uitproberen of ze werken zoals jij dat bedacht had.
Inmiddels zijn de blokjes via ICT-leskisten in Nederland te koop.

Makey Makey
Ooit begonnen via een kickstarterproject. De site laat zien dat ze toen (2012) op zoek waren naar 25.000 dollar. Ze hebben ruim $550.000 binnen gehaald voor het project. Inmiddels is de Makey Makey gewoon te koop. Het idee ervan is dat je overal knoppen (keys) van kunt maken. Het bekendste voorbeeld is misschien wel het pianospelen op bananen. Door de Makey Makey module te schakelen tussen de bananen en je computer, kun je er knoppen (in dit geval pianotoetsen) van maken. Het ziet er niet ingewikkeld uit. Kinderen zouden hier vrij snel iets werkend mee moeten krijgen.

Arduino
De Arduino is een kleine computer die je kunt schakelen aan allerlei andere elektronica via een schakelbord. Je koppelt bijvoorbeeld een sensortjes en ledlampjes of motortjes aan het computertje. Via je gewone pc kun je programma's schrijven en die in de Arduino laden. Ik heb dat ooit zelf uitgeprobeerd. Ik heb toen bijvoorbeeld een simpele lichtsensor gemaakt die output gaf op een rij ledlampjes. Als het donkerder werd in de kamer, dan sloeg de ledlampjes achtereenvolgens uit. Als het dan weer lichter werd, gingen die ledjes weer uit. Ik heb daarvoor eerst de schakeling moeten bouwen en vervolgens de programmaregels moeten schrijven met de juiste drempelwaarden voor de lichtinval. Ik snap dat dit voorbeeld niet erg tot de verbeelding spreekt, maar ik wilde iets maken met de elektronica die toen in het pakketje zat waar ik mee aan de slag kon. Er zat helaas geen motortje in. Anders was een bestuurbaar autootje misschien leuk geweest. Ofzo.

Raspberry PI
De Raspberry PI is eigenlijk net zoiets als de Arduino. Ik heb hier zelf geen ervaring mee. Voorbeelden van dingen die gebouwd zijn met een Raspberry, vind je hier.
De Bendoobox die ik eerder in een post over programmeren noemde, maakt gebruik van de Raspberry PI.

Sony MESH
MESH is een systeem waarmee Sony zijn bijdrage wil leveren aan de Maker Movement. MESH staat voor Make, Experience, SHare. Zij werken met verschillende blokjes waarin sensortjes, ledjes of bijvoorbeeld een camera ingebouwd zitten. Die blokjes kun je via een webbrowser programmeren. Als ik het goed begrijp, zijn de blokjes draadloos met elkaar verbonden via bluetooth.  Deze blokjes kun je aansturen met een pc, tablet of smartphone. Uit de voorbeelden die zij geven van wat er gebouwd kan worden, vind ik de volgende wel een aardige. Ze stellen voor een bewegingssensor in de deur van je koelkast te koppelen aan een camera die een bepaalde plank in je koelkast kan fotograferen. Vervolgens programmeer je die blokjes dan zo dat er iedere keer dat de deur opent een foto genomen wordt van die plank. Die foto kun je naar je smartphone laten sturen. Zo weet je altijd (waar je ook bent) wat er in je koelkast staat. Handig als je in de winkel staat er niet meer weet of je nog kaas in huis hebt. Haha.

SAM
Dit kickstarterproject is sinds 29 oktober gefinancierd. Ze wilden 50.000 dollar binnenhalen en kregen uiteindelijk 125.000. Het concept lijkt sterk op dat van Sony. Het zijn ook blokjes die via bluetooth aan elkaar gekoppeld worden. Via een interface op een computer of tablet kun je de blokjes programmeren. Zij claimen daarmee het Internet of Things een boost te gaan geven.

vrijdag 12 december 2014

Leestips t/m 12 december 2014

In deze leestips vind je nog wat berichten rondom privacy. Het gesprek daarover gaat verder en er komen voor scholen steeds meer toegankelijke bronnen beschikbaar zodat ze het goed kunnen regelen voor hun leerlingen.
Verder twee onderzoeken: één over het gebruik van Windows-tablets en één over het gebruik van adaptieve programma's voor rekenen. En een opvallend artikel met kritiek op het onderzoek dat Hattie gedaan heeft. Daarnaast doet Wilfred Rubens verslag van een debat over het gebruik van big data, oppert Karin Winters het idee om een onderwijsmoment vast te leggen, en heeft OfficeBlogs nieuws over het gebruik van OneNote in de klas. Veel leesplezier.

En oja, afsluitend een filmpje over de revolutie die technologie veroorzaakt in het onderwijs. Ter relativering wellicht. ;-)


Salman Khan: The World's Best-Known Teacher is Learning to Lead - Stephen J. Meyer op Forbes.com
"Salman Khan became famous for teaching. Now he’s in a different role: Learner." Lees verder...

Kinderombudsman: privacy kinderen taak van overheid - NOS.nl
"Staatssecretaris Dekker van Onderwijs moet duidelijke regels stellen over welke privégegevens van kinderen wel en niet mogen worden uitgewisseld tussen scholen en uitgevers. Ook moet Dekker regelen wie er toegang tot die gegevens mogen hebben. Dat zegt Kinderombudsman Marc Dullaert." Lees verder...

Onderwijspilot met Windows-tablets - ICTnieuws.nl
"Windows 8 Pro-tablet integreert goed in ICT-infrastructuur van deelnemende scholen, verhoogt motivatie, verlaagt werkdruk, maakt maatwerk mogelijk en draait al aangeschafte en nieuwe educatieve software goed.
Afgelopen schooljaar onderzochten drie basisscholen de toegevoegde waarde van de Windows-tablets voor hun onderwijs. " Lees verder...

Online Educa Debat over big data #oeb14 - Wilfred Rubens op te-learning.nl
"Dag 1 van editie 20 van de Online Educa Berlijn werd bijna traditiegetrouw afgesloten met het befaamde en bijna-traditionele Online Educa Debat. Dit keer ging het debat over de effecten van big data op het onderwijs. Onder leiding van Harold Elletson mochten Victor Mayer-Schönberger, George Siemens, Ellen Wagner en Inge de Waard een -vaak humoristisch- pleidooi houden over de stelling: This year´s motion reads: ´The house believes that data is corrupting education´." Lees verder...

Hattie's research: egregious errors - Kelvin Smythe op Networkonnet
"The egregious errors that beset John Hattie’s research are so pervasive as to prove difficult to encompass and thus lay bare – but various insights local and international are at last coming together to achieve just that. This posting argues that this coming together will reveal there is nothing about Hattie’s research that stacks up: the mathematics, statistics, design, curriculum understanding, or presentation." Lees verder...

Tijd dat leerlingen iets te zeggen krijgen over hun lessen - Marijke de Vries op Trouw.nl
"Onderwijsvernieuwing is hot. Iedereen heeft er ideeën over. Maar luistert er ook iemand naar de leerling? 'School is één grote miscommunicatie.'" Lees verder...

Hoe regel je in geval van cloud computing de privacy van leerlingen? - Bert van de Bovenkamp op ev.nl
"Er was vorige week nogal wat ophef rond Basispoort en de manier waarop de privacy van leerlingen gewaarborgd wordt. PO-scholen zouden “zomaar” privacygevoelige gegevens van leerlingen ter beschikking stellen aan uitgeverijen. Dit laatste is niet helemaal waar, maar er is nog wel een wereld te winnen op het gebied van privacybescherming voor leerlingen." Lees verder...

OneNote Class Notebook Creator updated with top educator requests and new language support - OfficeBlogs
"Since the launch of the OneNote Class Notebook Creator just over two months ago, many schools like St. Thomas School have begun using OneNote class notebooks in their classrooms as framework for teaching and learning. Based on their feedback, the app has been updated with ..." Lees verder...

Onderwijsmoment, komt u maar door - Karin Winters op Karin Blogt
"Toen ik vorig jaar (en gelukkig ook dit jaar) een bijdrage mocht leveren aan #mijnmoment heb ik direct het domein onderwijsmoment.nl vastgelegd." Lees verder...

Microsoft biedt gratis Office 365 ProPlus voor leerkrachten, leerlingen en studenten - Vives
"Leerkrachten, leerlingen en studenten kunnen vanaf nu gratis gebruik maken van Office 365 ProPlus als een onderwijsinstelling Office heeft aangeschaft voor haar leerkrachten en stafmederwerkers. Met deze licentie kunnen zij de bekende Office-programma´s als Word, Excel en PowerPoint op meerdere apparaten gebruiken, zoals pc’s, Macs, Windows 8-tablets, iPads en smartphones." Lees verder...

Microsoft hint op abonnementenmodel voor Windows 10 - Vives
"Microsoft heeft erop gehint dat Windows 10 een abonnementenmodel krijgt. Topman Kevin Turner zei tijdens een presentatie dat het bedrijf op een andere manier geld wil verdienen aan zijn belangrijkste product." Lees verder...

Onderzoek toont aan: Muiswerk verbetert rekenvaardigheden - Muiswerk Educatief
"Het onderzoek ‘The effect of an online practice tool on math in secondary education – Evidence from a randomized feld experiment’ laat zien dat het oefenen van de rekenvaardigheden met een individueel adaptief ict-programma ervoor zorgt dat leerlingen tot een hoger referentieniveau komen. Een gemiddelde tijdsinvestering van 15 tot 30 minuten is al voldoende voor de meerderheid van de leerlingen om vooruit te gaan in rekenen." Lees verder...

Vragen en antwoorden over digitale leerlinggegevens en privacy - Kennisnet
"Scholen maken steeds meer gebruik van digitaal leermateriaal. Hierbij wordt ook een aantal gegevens gedeeld. Dit leidt tot discussies over privacy. Naar aanleiding van de ophef in de media hebben de PO-Raad en Kennisnet vragen gekregen over de privacy en veiligheid van leerlinggegevens. De vragen en antwoorden zijn op een rij gezet." Lees verder...

This Will Revolutionize Education - Veritasium (youtube kanaal)
"Many technologies have promised to revolutionize education, but so far none has. With that in mind, what could revolutionize education?" Lees verder... of kijk de video hieronder


zondag 7 december 2014

Mijn bijdrage aan #Onderwijs2032

In een brief aan de Tweede Kamer vertelt Sander Dekker over een initiatief van de overheid dat ze #onderwijs2032 hebben genoemd. Het gaat er daarbij om dat het ministerie graag wil dat er een maatschappelijke discussie ontstaat over het 'wat' van het onderwijs. Wát willen we kinderen leren om ze voor te bereiden op de toekomst die ze te wachten staat? Het gaat uitdrukkelijk niet om het 'hoe'. Daarvan vindt het ministerie dat je dat beter kunt overlaten aan de experts, namelijk de onderwijssector zelf.
Het ministerie heeft dit debat Onderwijs2032 genoemd omdat leerlingen die nu naar school gaan, in 2032 de arbeidsmarkt opstromen. Aardig om daarover op te merken, is dat dat wel impliciet gelijk de toon zet van het debat. Want klaarblijkelijk doen we aan onderwijs om kinderen klaar te stomen voor de arbeidsmarkt. Het zou zomaar een project kunnen zijn van het ministerie van economische zaken, denk ik dan...

Maar goed, laten we even aannemen dat dit een onbewuste aanname is van waaruit de ambtenaren 'per ongeluk' gedacht hebben. Je hoeft ook niet op alle slakken zout te strooien, zullen we maar zeggen.
Hieronder wil ik mijn bijdrage doen over wat ík graag wil dat mijn kinderen leren op school. Ik licht daar vier punten uit, hoewel ik me realiseer dat er nog wel meer punten te noemen zijn. Je moet nou eenmaal prioriteiten stellen. Dit zijn mijn prioriteiten.

Persoonlijke en morele ontwikkeling
Ten eerste wil ik dat mijn kinderen zich ontwikkelen tot gelukkige personen. Ik zou graag zien dat ze hun leven kunnen vormgeven zodat ze vooral kunnen doen wat ze leuk vinden. Dat klinkt wat vrijblijvend, maar zo bedoel ik het niet. Het gaat mij erom dat ze leren kiezen voor de dingen waarmee ze hun geluk en dat van hun omgeving bevorderen. Daarvoor moet je zaken kritisch kunnen afwegen, en soms precies tegen de stroom in durven roeien. Daarbij moet geluk op de lange termijn voorop staan. Dat betekent niet dat je ongemakkelijke situaties altijd uit de weg gaat. Dat betekent niet dat je altijd de lieve vrede moet bewaren. Juist niet. Het betekent dat je leert kiezen om voor je mening op te komen. Dat je leert om met verdrietige tegenslag om te gaan, of indien mogelijk omzet in gunstige voorspoed. En bovenal dat je blijft geloven in 'het goede'. Ook, of misschien wel júíst in moeilijke tijden. Ik wil dat het onderwijs, dat mijn kinderen genieten, hieraan fors bijdraagt, omdat ik denk dat het de samenleving als geheel goed zou doen.
Als ik de staat van het onderwijs nu wel eens kritisch bekijk, denk ik wel eens dat het onderwijs afbreuk doet aan de persoonlijke en morele ontwikkeling van kinderen. Ze worden te vaak oneerlijk vergeleken, opgejaagd in hun leerproces en niet echt 'gezien'. Voor veel belangrijke en waardevolle dingen is te weinig tijd. Of (letterlijk) te weinig ruimte. Mijn kinderen hebben het geluk dat ze thuis een omgeving hebben die wat dat betreft heel veel compenseert. Maar geldt dat voor alle kinderen?
Concreet denk ik dan aan vakken als filosofie of activiteiten als debatteren of toneelspel.

Onderwijs in de kernvakken
Daarnaast vind ik het belangrijk dat mijn kinderen gewoonweg leren rekenen, leren lezen, leren spellen en leren schrijven. Zoals dat al decennia goed gebeurt. Ja, je leest het goed: ik wil dat ze leren schrijven. Gewoon met de hand. Niet leren typen. Dat klinkt misschien raar voor iemand die een blog bijhoudt over onderwijs en technologie. Ik zal het toelichten.
Typen wordt namelijk vooral gebruikt om iets in een apparaat in te voeren. En die interface gaat in de komende 16 jaar geheid veranderen. Ik weet niet of je spraakherkenningsdiensten zoals Siri of Cortana (of andere tools met spraakherkenning) de laatste tijd wel eens hebt uitgeprobeerd? Trek die ontwikkeling door en je begrijpt dat typen overbodig wordt. Als onze kinderen klaar zijn met hun schoolloopbaan, praten ze tegen hun apparaten om lange teksten in te voeren. Typen wordt eerder overbodig dan schrijven.
Schrijven blijft m.i. altijd relevant. Naast het feit dat schrijven je ontwikkeling van leren lezen, én je motorische ontwikkeling helpt, heeft iedereen wel eens iets in het zand geschreven, misschien iets in een boom gekerfd, of een kattebelletje op de koelkast geplakt. Het zijn kleine betekenisvolle boodschapjes die je niet digitaal wilt of kunt bezorgen. We moeten onze kinderen dat soort ervaringen niet ontnemen omdat een goeroe zegt dat schrijven ouderwets is. Goed leren schrijven is uitermate complex en vergt veel oefening. En daarmee vind ik het een taak voor het onderwijs.

Digitale geletterdheid
Ten derde vind ik wel dat er veel meer aandacht moet komen voor digitale geletterdheid. In mijn ogen houdt dat in dat er les komt waarin de volgende drie zaken centraal staan:
Omgaan met de toegenomen mogelijkheden om informatie (I) te verzamelen en te verwerken. Het gaat hierbij om informatievaardigheden zoals zoeken, vinden, selecteren, ordenen, en verwerken.
Omgaan met de toegenomen mogelijkheden om communicatie (C) vorm te geven. Het gaat hierbij om effectief en moreel verantwoord gebruik maken van sociale media, videobellen en mail.
Omgaan met de toegenomen mogelijkheden om de technologie (T) om ons heen zelf vorm te geven. Denk bij dat laatste aan programmeeronderwijs en de maker education.
Een hele tijd geleden heb ik daar een aantal premature gedachten over op een rij gezet, trouwens. Zie deze, deze en deze post. Daarin deed ik een opzet voor een ict-leerlijn volgens een model dat gebruikt werd voor de didactiek van het bewegingsonderwijs op de pabo waar ik het vak geleerd heb.

Bewegen en buiten zijn
Tot slot zou ik als vierde aandachtspunt voor het nieuw te bepalen curriculum willen adviseren om meer aandacht te geven aan de invloed van 'buiten zijn' en bewegen. Naar mijn mening zitten kinderen nu te veel en te lang stil aan een tafeltje in het klaslokaal. Je zit er lekker droog en warm, maar het is allerminst gezond. Meer beweging doet de cognitieve capaciteiten van kinderen goed. En voldoende buiten zijn, voorkomt lichamelijke en geestelijke klachten. Als het onderwijs daar meer aandacht aan zou (kunnen) geven, leer je kinderen goede gewoontes aan waaruit ze in hun verdere leven kunnen putten. Je hebt het in economische termen misschien niet zo makkelijk terugverdiend, maar ach... we moeten ons misschien achter de oren krabben of de groei van de economie wel de juiste meetlat is.

Samengevat
Kort samengevat moet het toekomstbestendige curriculum volgens mij dus tenminste de volgende elementen bevatten:
- werken aan de persoonlijke en morele ontwikkeling om te kunnen komen tot een gelukkig leven;
- werken aan de kernvakken rekenen, lezen, spellen en schrijven (en geen typles);
- werken aan digitale geletterdheid, waaronder informatievaardigheden en programmeren;
- werken aan een gezonde leefstijl, wat m.i. inhoudt voldoende buiten zijn en genoeg bewegen.

Tot zover mijn bijdrage. Ik ben benieuwd wat er mee gaat gebeuren. Heb jij jouw bijdrage al geplaatst?

vrijdag 5 december 2014

Leestips t/m 5 december 2014

Afgelopen week zijn de statistieken van mijn blog de lucht in geschoten omdat ik op maandag een nuancering plaatste bij de berichtgeving die RTL deed over privacy van leerlingen. In deze leestips is daar uiteraard ook aandacht voor. Je leest bijdragen van Karin Winters, Willem Karssenberg, NOS nieuws en Vives. De staatssecretaris heeft inmiddels een brief geschreven aan de Tweede Kamer met (ook) een genuanceerde uitleg. Het zou RTL goed staan als ze de bronnen die genoemd worden in de brief ook meenamen in hun 'research'.
Voor de bredere kijk op het hele item zijn de berichten hieronder uit het LACE-project ook interessant. Want het vraagstuk van privacy en authentificatie heeft ook alles te maken met het gebruik en de ontwikkeling van learning analytics.
Maar het gaat hieronder niet alleen over privacy. Zo is er ook een bericht over de lancering van de Reisgids Digitaal Leermateriaal; zeker de moeite van het bekijken waard. En Wilfred Rubens blogde over de Online Educa Berlijn.

Tot slot van deze veel te lange inleiding: laat eens weten wat je van deze rubriek, de wekelijkse leestips, vindt.

Het Nederlandse ICT-onderwijs is achterhaald! - DutchCowboys
""Wat voor werk er later zal zijn weet ik niet. Maar dat er steeds meer met computers zal gebeuren is zeker." Dit was een van de uitspraken in de Tegenlicht uitzending van 23 november jongstleden. In die uitzending kwam naar voren dat het ICT-onderwijs in Nederland vergeleken met het ICT-onderwijs in Engeland ontzettend achterloopt, zo schrijft Thomas Brons, werkzaam bij Bonque." Lees verder

Learning Analytics research in schools at OWD - Erwin Bomas op LACE
"Schooltas is an app that offers learning materials on tablets, laptops or PCs with possibilities for learners to make digital notes, practice and share information. The research focused on the effectiveness and efficiency of this app compared to folio material, but also to discover possibilities of analytics of the logged data. More specific, to see if it was possible to recognize learning strategies of individual learners and make recommendations based on that, creating adaptive personalized learning." Lees verder...

Learning Analytics Apps in Schools: Parents will drive Implementation as well as Privacy Concerns - Tore Hoel op LACE
"The New York Times reports (November 16, 2014) on «Privacy Concerns for ClassDojo and Other Tracking Apps for Schoolchildren».  ClassDojo, a new app claimed to be used by at least one teacher in roughly one out of three schools in the United States, lets teachers award points and subtract them based on a student’s conduct. While the app has some gains for the teacher, it is clearly the parents that are targeted by the developer as it allows the teachers to communicate directly with them. ClassDojo is free to install and use; the business model, however, is to develop to parents additional services, like more detailed behaviour analysis, The New York Times reports." Lees verder...

Learning Analytics dilemmas: What are the ethics of trusting Google apps for teaching? - Tore Hoel op LACE
"To set the scene, the presenters delivered a lively role play following the quantified young student through a day at school. It was revealed that a lot of data could potentially be produced and shared, originating from the school bus, the headmaster’s office, the classroom, the school nurse office, the gym, the cafeteria, and of course, from home. Having given the participants ideas where to search for issues related to how data are produced for analytics, they were asked to use a simple model of ethical reflection on the dilemmas involved, following a Potter Box approach." Lees verder...

#TGIF: Oh help... data - Karin Winters op Karin Blogt
"Deze week ontstond er ophef over het feit dat uitgevers die via Basispoort uitleveren beschikking hebben over gegevens van leerlingen. RTL (misschien wel leuk om dit even te lezen, de pot verwijt de ketel) trok aan de bel en vervolgens namen allerlei experts het bericht over. Ja, er kwamen zelfs Kamervragen,  hoe is het toch mogelijk dat uitgevers gegevens van leerlingen hebben en deze opslaan en dat ouders daar niet expliciet toestemming voor hebben gegeven en en en…." Lees verder...

Leerlingen en privacy - Willem Karssenberg op Trendmatcher
"Vorig jaar was ik op de BETTshow in Londen en bezocht daar de stand van een educatieve uitgeverij. Ik kreeg een demonstratie van een prachtige app waarmee alle leerboeken van de uitgeverij gedigitaliseerd werden zodat ze via een iPad zijn te raadplegen. "Dit zijn toch niet meer dan veredelde PDF'jes?" vroeg ik om de uitgever een beetje op gang te helpen...
"Nee man, er gebeurt veel meer!" zei de man op stoom gebracht." Lees verder...

Nieuwe digikloof op de loer? - Marloes van Amerom op Kennislink
"Dat de komst van het internet tot sociaal-economische ongelijkheid leidde tussen de gebruikers ervan en zogenaamde digibeten wist je misschien al. Maar volgens onderzoekers van de Universiteit Twente kan ook internetgebruik an sich ongelijkheid versterken."Hogeropgeleiden gebruiken het internet vaker om hun maatschappelijke positie te verbeteren dan lageropgeleiden dat doen – en dit verschil is de afgelopen jaren alleen maar toegenomen.”" Lees verder...

When Not to Use Technology: 15 Things That Should Stay Simple In Education - Saga Briggs op InformED
"There are countless studies confirming the educational benefits of technology in learning, and they represent student bodies across the world in a variety of disciplines. But what happens when technology is mis-used in education?" Lees verder...

De tussenstand van #onderwijs2032 - Willem Karssenberg op Trendmatcher
"#onderwijs2032, een initiatief van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap is nu bijna twee weken onderweg, dus is het tijd voor een tussenstand." Lees verder...

Online Educa Berlin: leren verandert, verandert leren, wat verandert leren? #oeb14 - Wilfred Rubens op te-learning
"De Online Educa Berlijn is vandaag van start gegaan met drie keynotes. Daaruit bleek dat leren weliswaar mede dankzij technologie verandert, dat e-learning kan leiden tot veranderingen, maar dat deze innovaties vooralsnog verbleken in vergelijking met innovaties in andere sectoren." Lees verder...

Lancering Reisgids Digitaal Leermateriaal - ICTnieuws
"De Reisgids Digitaal Leermateriaal is een laagdrempelige wegwijzer voor docenten, in de wereld van digitaal leermateriaal. De Reisgids bestaat uit praktische handvatten, die vragen als wat, waarom, hoe en waar beantwoorden. De handvatten worden direct gevolgd door praktisch inzetbare bronnen, werkvormen, tools, en inspirerende verhalen van rolmodellen." Lees verder...

E-learning door de ogen van de "hyper connected" student #oeb14 - Wilfred Rubens op te-learning
"Voordat het Online Educa Debat van start ging, heb ik een sessie bijgewoond waarin studenten aan het woord kwamen over onderwijs en ICT. De studenten begonnen met het poneren van stellingen. Daarna was er interactie met de zaal. Hier de belangrijkste bevindingen." Lees verder...

Scholen mogen gegevens leerlingen doorspelen - NOS.nl
"Basisscholen mogen privégegevens van leerlingen doorspelen aan makers van digitaal lesmateriaal. Staatssecretaris Dekker schrijft aan de Tweede Kamer dat dat niet in strijd is met de privacywetgeving." Lees verder...

Dekker: Scholen verantwoordelijk voor privacy leerlingen - Vives
"Staatssecretaris Sander Dekker van Onderwijs wil dat scholen verantwoordelijkheid nemen voor de privacy van leerlingen. Hij reageert daarmee op vragen van Kamerleden naar aanleiding van onthullingen over privacyschendingen van kinderen." Lees verder...


maandag 1 december 2014

Privacy, Basispoort en wat RTL niet vertelt

Basisscholen geven privégegevens leerlingen aan uitgeverijen. Zo kopte RTL nieuws afgelopen week. En dat bracht een stroom aan berichtgeving hierover op gang. De uitgeverijen, de PO-raad, Kennisnet, een vakbond, een ouderorganisatie, en Tweede Kamerleden wilden hierover hun eigen zegje doen. Ook partijen rondom scholen en uitgeverijen lieten weten welke rol zij hierin spelen. Zo kwamen o.a. Skool (een netwerkbeheerder), Rovict (leverancier van één van de grootste leerlingvolgsystemen) en Muiswerk (leverancier van educatieve software) met eigen verklaringen en toelichtingen.

Uiteraard werd het nieuws ook gadeslagen door edubloggers. Verschillende personen uit die club gaven hun commentaar erop. Karin Winters schreef dit. André Manssen dit en dit. Michel Boer dit. Willem Karssenberg dit. En Wilfred Rubens dit.

In deze post licht ik toe hoe ik tegen de berichtgeving aankijk. Als edublogger en stafmedewerker onderwijs en ict volg ik dit thema al langer. In het schooljaar 2009-2010 kwam dit onderwerp bij ons in de stichting op de agenda in verband met een mogelijke keuze voor aansluiting op een regionaal initiatief waarbij leerlinggegevens uitgewisseld dienden te gaan worden. Dat was voor SCOH aanleiding om kritisch te gaan kijken hoe wij het geregeld hadden. Sindsdien hebben we ons informatiebeveiligingsbeleid op orde gebracht. We zijn er nog niet - werk in uitvoering -, maar we zijn al wel een heel eind.
In dat proces hebben we hierover contact en overleg gehad met Kennisnet. We hebben specialisten van Ernst&Young gevraagd om zaken voor ons te onderzoeken en uit te werken. We hebben aandacht gevraagd voor het thema binnen het Samen Deskundiger Netwerk Zuid Holland. En we hebben deelgenomen aan de tafel Privacy in het doorbraakproject onderwijs en ict
De berichtgeving van RTL nieuws kwam voor ons in ieder geval niet als donderslag bij heldere hemel. En dat de staatssecretaris op de hoogte was, verbaast mij niets. Hij heeft de afgelopen tijd ook niet onder een steen gezeten. (Die Kamerleden die niet op de hoogte waren klaarblijkelijk wel.)

Er wordt achter de schermen al vrij lang gewerkt aan goede oplossingen voor het vraagstuk rondom gegevensuitwisseling, dossiervorming, online opslag, authentificatie, learning analytics, beveiliging en privacy. Er liggen op dat vlak legio kansen om het onderwijs en administratieve processen te verbeteren, maar minstens net zoveel valkuilen waarmee het onderwijs bijdraagt aan negatieve effecten. De juiste weg hierin vinden én daarna bewandelen is geen eenvoudige opgave, kan ik beamen. Dat er bij verschillende partijen meer bewustwording moet komen, valt niet te ontkennen. Dat geldt voor scholen, uitgeverijen, maar ook voor ouders en leerlingen. (Waarom vinden veel ouders het normaal om de hoogtepunten uit het leven van hun kind op Facebook te beschrijven of in online foto-albums op te slaan? Je hebt het dan wettelijk gezien over dezelfde soort gegevens...)

Aan de ene kant ben ik erg blij met de aandacht die de berichtgeving van RTL genereert. Want dat maakt het makkelijker om ons werk -in uitvoering- goed te doen. Waar we drie jaar geleden nog glazig aangekeken werden als we het thema privacy en informatiebeveiliging aansneden bij collega-schoolbesturen, ouders, medewerkers en externe partijen (zoals uitgeverijen en leveranciers van leerlingvolgsystemen), vinden we nu medewerking en begrip. In toenemende mate wil men weten hoe we het hebben ingericht. Het veld raakt er zo langzamerhand van doordrongen dat er iets moet gebeuren. De politieke wind lijkt mee te gaan zitten. Privacy is niet dood meer.

Aan de andere kant vind ik de berichtgeving van RTL weinig genuanceerd. Het valt me wel vaker op dat journalisten kort-door-de-bocht hun eigen verhaal vertellen. Er wordt gesproken in termen van schuld. Er wordt vooral belicht wat er allemaal mis is, en welke negatieve effecten er aan kleven. En dat is niet eerlijk omdat de online opslag en verwerking van de gegevens ook positieve effecten kunnen hebben voor de kwaliteit die het onderwijs biedt. Als je leerlingen verder wilt brengen, heb je gegevens nodig waarmee hun prestaties in kaart worden gebracht. In deze tijd gebeurt dat nou eenmaal niet meer uitsluitend op papier. Digitale opslag en verwerking maakt analyse van die gegevens vele malen makkelijker. En daar profiteren de leerlingen uiteindelijk hoe dan ook van. Aan alle kanten wordt er hard gewerkt om dit toekomstperspectief werkbaar en werkzaam te krijgen binnen de waarden en normen die daarbij belangrijk zijn. Recht op privacy, recht op zelfbeschikking bijvoorbeeld,  maar ook termen als efficiëntie en gebruikersgemak spelen een rol. Het thema heeft wetenschappelijke aandacht, aandacht van politici, aandacht van scholen, aandacht van uitgeverijen en leveranciers van ict-systemen.
Scholen en uitgevers worden in de berichtgeving echter tegenover elkaar gezet. Alsof één van de twee de schuld moet dragen. Maar zo simpel ligt het niet. RTL zou pas echt researchjournalistiek bedrijven als ze het krachtenveld gedetailleerd onder het voetlicht brachten in hun dossier over dit onderwerp.

Dat de berichtgeving van RTL rammelt, zou ik willen illustreren aan de hand van een simpel voorbeeld uit het eerste filmpje dat online gezet werd. In dat filmpje worden (niet geheel toevallig) beelden getoond van één van onze scholen. Mijn collega heeft daar een interview gegeven en vervolgens heeft een leerling van die school achter de computer het één en ander laten zien.

Want was is er aan de hand met dat filmpje? Ten eerste heeft het interview met mijn collega totaal meer dan drie kwartier geduurd had. Hij was op de uitnodiging ingegaan om uit te leggen welke maatregelen wij allemaal genomen hebben om de privacy van onze leerlingen en medewerkers (beter) te regelen. Dat heeft hij ook uitgebreid uit de doeken gedaan. Van die drie kwartier zijn er ongeveer 12 seconden uitgeknipt waarin de journalist er voor kiest om hem te laten zeggen dat scholen de gegevens uitwisselen. Dit fragment wordt zo verknipt en vermalen met commentaar van andere privacy-experts dat het gegeven interview geheel uit zijn verband is gerukt.
Ten tweede mocht een leerling van die school illustreren hoe Basispoort en de software daarachter dan werkt. Daar gaat de 'researchjournalist' wederom de fout in. In plaats van de inlog bij Basispoort laten ze de inlog bij Skool zien, en in plaats van de analytics van een softwarepakket te laten zien dat achter Basispoort zit (ambrasoft bijvoorbeeld), laten ze de analytics van Flits zien. Dat pakket zit helemaal niet achter Basispoort. Ze verwarren, zogezegd, lokaal inloggen met inloggen op je Google account (dat is toch echt iets anders..) En ze verwarren lokale gegevens opslag met opslag in the cloud (alsof jouw Dropbox en je c-schijf hetzelfde zijn.) Dat vind ik in dit kader nogal een kapitale fout. Je verwijt scholen dat ze het niet snappen, terwijl je het zelf nog minder snapt... Mijn conclusie is dan dat die journalist gewoon niet weet wat hij laat zien. Wat RTL doet, is in mijn ogen een vorm van stemmingmakerij. Het mag in ieder geval geen 'researchjournalistiek' heten. Een leraar zou zeggen: ga je huiswerk maar over doen.

Samenvattend kan ik zeggen dat dit thema in mijn ogen uitgebreid bediscussieerd moet worden. Maar laten we dat wel zuiver en zorgvuldig doen. Zoals onderdelen van het thema in het LACE project behandeld worden bijvoorbeeld. Of zoals onderdelen door de juristen van Kennisnet zijn uitgewerkt. Waar we in ieder geval geen behoefte aan hebben, is ongenuanceerde roeptoeterij van een journalist die vooral zijn eigen verhaal wil vertellen. De opgave waar we nu voor staan, is niet in één dag opgelost. Laat ons ons werk goed doen. En doe dat zelf ook. Dan vinden we elkaar.