Maar tegelijk vind ik het ook een (iets te) flinke lijst. Als je een tuinderij wilt starten, en je wilt er ook nog iets aan overhouden, dan zul je kritisch moeten kijken naar de kosten die je maakt. En ieder gereedschapje kost nou eenmaal geld. Dus: wat koop je wel, wat koop je niet en wat koop je later?
In deze blogpost loop ik de suggesties uit hun video langs en geef daarbij mijn ervaring. Mijn context is wel iets anders. Zij gaan uit van een Market Garden die levert pakketten levert of produceert voor verkoop op markten. Dat betekent dat ze ook spullen moeten hebben om (snel) te oogsten en faciliteiten om dingen te bewaren tot de verkoopdag. Op mijn tuinderij zijn veel vrijwilligers actief en we hanteren het model van zelfoogst. Dus dat betekent dat een deel van het werk dat op andere tuinderijen door de tuinders gedaan wordt, bij ons door de oogstgenoten opgelost wordt. Zij oogsten namelijk het grootste deel zelf.
Nou, komt-ie.
1. Broadfork
De woelvork is een mooi gereedschap als je de bodem zo min mogelijk wil bewerken. Deze zou ik echter niet classificeren als must-have. Behalve als je met een systeem gaat werken waarbij je geen kerende grondbewerking wilt doen. Dan is dit absoluut een must-have. Je hebt ze in verschillende breedtes. Bij lichte gronden zou ik dan een woelvork aanschaffen die precies de bedbreedte heeft. Bij zwaardere gronden zou ik naar een kleinere variant gaan. Dat betekent wel dat je misschien twee keer door een bed moet om het hele bed te doen, maar anders wordt het heel zwaar werk. En je moet je lijf ook heel houden.
De woelvork is een mooi gereedschap als je de bodem zo min mogelijk wil bewerken. Deze zou ik echter niet classificeren als must-have. Behalve als je met een systeem gaat werken waarbij je geen kerende grondbewerking wilt doen. Dan is dit absoluut een must-have. Je hebt ze in verschillende breedtes. Bij lichte gronden zou ik dan een woelvork aanschaffen die precies de bedbreedte heeft. Bij zwaardere gronden zou ik naar een kleinere variant gaan. Dat betekent wel dat je misschien twee keer door een bed moet om het hele bed te doen, maar anders wordt het heel zwaar werk. En je moet je lijf ook heel houden.
2. Push Seeder en 3. Pinpoint Seeder
Deze schaar ik voor het gemak maar even allebei onder de noemer handzaaimachines. Dit vind ik wel een must-have. Je hebt er veel verschillende varianten van die ook erg kunnen verschillen in prijs. De Jang Seeder is een mooi apparaat waarmee je heel precies kan zaaien. Maar die is door alle verschillende zaaischijven die je nodig hebt voor verschillende gewassen ook erg duur. Ik heb zelf gekozen voor een eenvoudige Thilot zaaimachine. Nadeel is dat je een bed soms erg moet uitdunnen omdat de afstanden in de rij niet goed instelbaar zijn. Maar hij is wel extreem eenvoudig in gebruik en doet het op zwaardere gronden ook goed.
4. Bed Prep Rake
Feitelijk is dit een grote hark. En ik ben het met hen eens dat je niet zonder hark kunt, als je een tuin runt. Maar in mijn ervaring maakt de grootte ervan niet zo uit. Een gewone huis-tuin-en-keuken-hark voldoet ook. Zij gaan er vanuit dat ze de grote hark ook gebruiken om rijen te markeren. Daar gebruik ik geen hark voor, maar een zelfgeknutseld houten rekje dat ik door het bed trek. Dat werkt ook.
5. Blind Weeder
Dit gereedschap heb ik (nog) niet aangeschaft. In het Nederlands heet het volgens mij een tandeneg. Als je dit gereedschap op het juiste moment gebruikt, kun je heel snel een bed van kleine onkruidjes ontdoen. Maar dan moet je gewas wel groot genoeg zijn en het onkruid nog klein. Je kunt het je met dit gereedschap niet veroorloven om achter te lopen op onkruidverwijdering. Maar daarom werkt het misschien ook wel zo goed. Dit vind ik geen must-have, maar een nice-to-have.
6. Stirrup Hoe
Hier gaat het ook om onkruid verwijderen. Dit is geen klassieke schoffel, maar heeft een hoefijzervorm die je langs je gewassen trekt. De kans dat je met deze schoffel je gewas zelf ook raakt, is veel kleiner. Deze omegaschoffel wil ik nog wel een keer aanschaffen, maar tot nu toe hebben we vooral gewone schoffels van verschillende breedtes. Schoffels zijn een must-have. Maar of het een omegaschoffel moet zijn, laat ik aan degene die gaat schoffelen. Wat ik zelf wel een vereiste vind bij een gewone schoffel is dat op het uiteinde van de steel een handgreep zit die haaks staat op de steel. Daarmee kun je hem veel beter hanteren.
7. Wheel-Hoe
Op één van mijn stages heb ik gewerkt met een wielschoffel. In theorie kun je snel door een bed heenrijden, maar ik vond dat wat tegenvallen. Als het bed iets te veel 'vergrast' is, werkt dit al niet meer lekker. Dan kun je maar beter een gewone schoffel gebruiken. Dit is een overbodig stuk gereedschap wat mij betreft.
8. Flame Weeder
Deze heb ik ook (nog) niet aangeschaft. Je hebt hier verschillende varianten van. Met een enkele kop waaruit de warmte komt, of met een verdeelsysteem zodat je de volledige bedbreedte in één keer kan verhitten. Als ik zoiets zou aanschaffen, zou ik voor dat laatste gaan.
Het idee is dat je met de warmte de kiemplantjes van het onkruid zodanig verhit dat ze in de kiem gesmoord worden. Letterlijk. Bij het gebruik van dit apparaat gaat het ook weer heel erg om de timing. Want als jouw gezaaide zaad ook net aan het opkomen is, draai je je gewenste gewas natuurlijk ook de nek om. En dat is dan weer net niet de bedoeling. De onkruidbrander is een nice-to-have.
9. Landscape Fabric
Hier gaat het om worteldoek. Dit pas ik toe bij vruchtgewassen als pompoen, courgette en komkommer. Je dekt het bed af met worteldoek waar je op gezette afstanden gaten in brandt. In die gaten komen dan de plantjes. Het worteldoek zorgt ervoor dat er geen licht op de bodem komt en daardoor gaat er geen onkruid groeien. Omdat het bij worteldoek om een gewezen structuur gaat, loopt water er wel gewoon doorheen. Want anders zouden je gewassen natuurlijk niet goed groeien.
Het grote nadeel van worteldoek is meteen ook die geweven structuur. Het heeft de neiging om te rafelen en daardoor kan er potentieel plastic onbedoeld in het milieu terecht komen. Om dat te voorkomen, hebben we de randen van al het gebruikte worteldoek dicht gebrand. En we hergebruiken dit worteldoek ieder jaar.
Dit zit ergens tussen must-haven en nice-to-have in. Het scheelt een berg wiedwerk in ieder geval.
10. Bio-discs
Dit is ook een manier om onkruid te verwijderen. Het is een systeem waarbij er twee schijven door de aarde langs je plantjes snijden. Ik zou dit niet willen classificeren als een must-have.
11. 2-wheel-tractor
Bij het starten van een tuinderij vind ik dit een absolute must-have. Een tweewieltrekker is gewoon een motor met twee wielen en een stuur waar je achter (of naast) kan lopen. Aan de tweewieltrekker kun je allerlei gereedschappen koppelen: een rotorkopeg, een frees, een compostverspreider of een klepelmaaier bijvoorbeeld. Ik heb alleen gekozen voor een frees. Al zou ik een rotorkopeg op termijn ook nog wel interessant vinden omdat die de grond bewerkt zonder hem te keren. Maar de frees was in aanschaf veel goedkoper. En dat is ook een factor om rekening mee te houden.
12. Tilther
Ik weet niet zo goed hoe je dit in het Nederlands precies zou moeten vertalen. Het is een soort freesje dat heel oppervlakkig de grond bewerkt. En die hebben ze dan zo in elkaar geknutseld dat hij werkt op aandrijving van een accu-boormachine. Als je al een tweewieltrekker met frees hebt, zie ik niet in waarom je dit ook zou willen hebben.
13. Greenhouses and Tunnels
Dit een grote investering. Maar het is ook een investering die zichzelf kan terugverdienen omdat je hiermee je seizoen aanzienlijk kunt verlengen. We hebben het dan over een onverwarmde kas. Als je eigen opkweek wilt doen, heb je wel iets van een ruimte nodig waarin je dat kunt doen. En als die ruimte groot genoeg is, kun je hem ook gebruiken voor seizoensverlenging van je teelten. Dan kun je bijvoorbeeld in het voorseizoen al veel eerder bladgewassen zoals spinazie of sla klaar hebben.
Ik heb twee kleine hobbykassen die eigenlijk alleen bedoeld zijn voor de opkweek die we doen in de periode van maart tot en met mei. Daarna gebruik ik ze nog om wat peperplanten te huisvesten en de uien en knoflook in te drogen. Ik ben het met hen eens dat een kas(je) een must-have is.
14. Seeding Trays
Een absolute must-have. En hier moet je er voldoende van hebben. Ik heb gekozen voor kwalitatief goede zaaitrays van Quickpot. En die staan bij mij op Deense onderzetters zodat ik ze allemaal van onderaf water kan geven. Verder heb ik er ook een uitdrukplaat bij aangeschaft want dat zorgt ervoor dat je vrij eenvoudig en snel de plantjes ook weer uit de trays gedrukt krijgt. En dat versnelt het werk enorm bij het planten.
15. Dibber
Dit een leuk gereedschapje waarvan ik vind dat hij alleen bij het planten van prei ertoe doet. Wij gebruiken daar geen aparte plantstok voor, maar gewoon de steel van een hark. En op die steel heb ik dan een lijntje getekend dat de gewenste diepte aangeeft. De plantstok mag van mij van de lijst must-haves afgehaald worden.
16. Irrigation
Een vorm van irrigatie die verder gaat dan een gieter, is een absolute must. Dat betekent dat je een pomp moet hebben die sterk genoeg is. Ik haal water uit de sloot. Dus een goed aanzuigfilter is dan ook essentieel. En verder heb je genoeg slangen en sproeiers nodig om het water te verdelen naar de plekken waar het nodig is.
Vorig jaar heb ik samen met een adviseur gekeken naar mijn irrigatiesysteem. We hebben nu op het terrein tien kranen geïnstalleerd die via ondergrondse leidingen met de pomp verbonden zijn. Op die kranen kan ik naar behoefte sproeiers of druppelslangen aansluiten. En dit jaar ga ik nog investeren in een systeem met een frequentieverdeler. Daardoor slaat de pomp straks vanzelf aan als ik een kraan open zet. Dat scheelt een hoop heen-en-weer geloop.
17. Row Cover
Als je geen gebruik wilt maken van bestrijdingsmiddelen (en dat willen we), dan moet je je gewassen wel beschermen tegen allerlei vraat. Beschermdoeken zoals agrocover helpen daarbij. Daarnaast zorgen ze er ook voor dat de planten iets luwer staan. Ik gebruik doeken net na het zaaien om te voorkomen dat vogels de zaden meteen uit de grond pikken. En ik gebruik doeken die ik als tunneltjes over de gewassen heen zet om vraat van rupsen, duiven en hazen te voorkomen.
18. Insect nets
Hier heb ik nog niet in geïnvesteerd. Mede omdat de beschermdoeken die ik hierboven noemde een deel al voor hun rekening neemt. Maar de echt kleine insecten, zoals de preimineervlieg of de wortelvlieg gaan gewoon door de mazen van de beschermdoeken heen. Daarvoor zijn insectennetten dan wel weer handig. Dus die zullen er op onze tuin ook nog wel komen. Vorig jaar hebben we relatief veel last gehad van die preimineervlieg en dat wil ik komend seizoen wel voorkomen.
19. Black silage tarps
In onkruidbestrijding is landbouwplastic onovertroffen. Je dekt een bed of een veld een paar weken af met landbouwplastic en daarna komt het grondje er vrijwel helemaal schoon onder vandaan. In het voorjaar helpt het ook om de bodem iets sneller te laten opwarmen omdat het zwarte plastic veel warmte opneemt. Als je hiervan gebruik wilt maken, dan heb je ook een voorraad aan grind- of zandzakken nodig. Bij harde wind ben je anders je doeken zo kwijt. Bij elkaar een flinke kostenpost, maar zeker de moeite waard om aan te schaffen.
20. Backpack sprayer
Dit apparaat is natuurlijk niet bedoeld om gif mee te verspreiden. Maar om de gewasgezondheid te bevorderen kun je zo nu en dan wel gebruik maken van bepaalde gieren. Zo heb ik vorig jaar gesproeid met een gier van boerenwormkruid en lavas tegen witte vlieg. En dan is zo'n sproeier wel handig. Verder gebruik ik hem ook om de zaaitrays tijdens het kiemingproces vochtig genoeg te houden. Dus dit is wat mij betreft ook een 'must-have'.
21. Harvest Knife
Zoals Jean-Martin Fortier in het filmpje aangeeft, is een oogstmes van Opinel aan te raden. Ik heb zelf ook de nummer 10. Het is een fijn mes dat makkelijk is in onderhoud. Ik heb het altijd bij me als ik op de tuin ben. Zeker een must-have.
22. Pruning Shears
Eén of twee van deze scharen zijn inderdaad aan te bevelen. Wij hebben ze liggen om bloemen te laten plukken in de bloemenpluktuin. Maar ik gebruik ze ook om paprika's en pepers te oogsten. Fijn om enkele van deze scharen te hebben.
23. Tool Sharpener
Logisch. Als je wilt dat je schoffels, messen en scharen scherp blijven, heb je een slijpsteen nodig. Hoe dat er verder uitziet, maakt in wezen niet zoveel uit. Het gaat erom dat je de mogelijkheid hebt om te slijpen. Hoe en waarmee dat is vooral een persoonlijke voorkeur volgens mij.
24. Quick Cut Greens Harvester
Dit apparaat zou ik een 'must-have' vinden in hun context. Zij oogsten babyleaf bladgroenten direct van het bed. Dat willen ze snel en schoon kunnen doen. En daar is dit het ideale apparaat voor. In een zelfoogstsysteem slaat het nergens op om dit apparaat aan te schaffen. Dus ik heb hem dus ook niet.
25. Harvest Cart
Je hebt een manier nodig om je oogst van het bed naar de voorraadkamer te brengen. Dat geldt voor ons bij gewassen die we vooroogsten. Bijvoorbeeld aardappels, pompoenen en uien. Wij hebben daarvoor geen aparte oogstkar. We gebruiken daarvoor een ramenwagen. Dat is een soort platte kruiwagen waarop je kisten kan stapelen. Zo'n soort wagen of kar vind ik ook inderdaad een must-have.
26. Harvest Bins
Dit kun je zo ingewikkeld maken als je zelf wilt. Met allerlei kleurtjes en maten voor bepaalde gewassen. Waar ik op zou letten bij de aanschaf zijn twee dingen: 1. Zijn ze makkelijk schoon te maken? En: 2. Zijn ze makkelijk op te bergen?
Ik heb gekozen voor klapkratten uit het europoolsysteem. Op marktplaats zijn soms oude ongebruikte partijen te vinden.
27. Cold Room
Eén of andere opslagruimte voor geoogste gewassen is wel nodig. Of die ook actief gekoeld moet zijn, hangt een beetje af van wat je hoe lang wilt bewaren. Ik kan me voorstellen dat in hun context een actief gekoelde ruimte nodig is. Ik gebruik een oude kleedkamer van het clubgebouw van de voormalige ijsbaan voor de opslag van aardappels, pompoenen en uien. En dat voldoet.
28. Rain Gear
Ja, regenkleding. Een absolute must-have. Als je de hele dag op het land bezig bent terwijl het regent dat het giet, is het zaak om zelf zo droog mogelijk te blijven. Een goede wind- en waterdichte regenjas en een een sterke regenbroek zijn vereist. Daarnaast moet je er ook voor zorgen dat je voeten droog blijven. Dus stevige waterdichte laarzen zijn ook aanbevelenswaardig.
29. Knee Pads
Ik heb werkbroeken waar ook kniestukken bij zitten. Ooit aangeschaft toen ik nog wat stratenmakerswerk ging doen. Maar ik moet eerlijk zeggen dat ik die kniestukken nooit gebruik. Ze zitten gewoon niet lekker. En ik heb ook niet zo'n moeite om een tijdje op mijn knieën te zitten. Als ik dat zat wordt, ga ik gewoon op mijn hurken zitten. Of een tijdje gebukt werken. Afwisselen van verschillende houdingen is sowieso aan te raden. Dus kniestukken hoeven van mij niet. Maar ik realiseer me ook dat dit ook met persoonlijke voorkeur te maken heeft. Want een aantal vrijwilligers bij mij op de tuin gebruikt graag van die knielmatjes voor in de tuin.
30. Crop Planning Software
Ik heb de indruk dat hun hele filmpje uiteindelijk ook een soort reclame is voor dit laatste puntje. Ze hebben een pakket ontwikkeld dat Heirloom heet. Het ziet er goed uit, maar ik betwijfel of dit echt een must-have is. Ik denk niet dat de software een must-have is. De must-have zit hem in het hebben van een teeltplan. En hoe je dat maakt, doet er niet écht toe. Dat kan in Heirloom, maar ook in een willekeurig spreadsheet programma of gewoon op papier. Als je maar zorgt dat je een plan hebt.
Dit was hun lijst, maar eerlijk gezegd mis ik daarop nog wel een paar gereedschappen die ik wel aangeschaft heb. Ik zou nog willen toevoegen:
Ik heb de indruk dat hun hele filmpje uiteindelijk ook een soort reclame is voor dit laatste puntje. Ze hebben een pakket ontwikkeld dat Heirloom heet. Het ziet er goed uit, maar ik betwijfel of dit echt een must-have is. Ik denk niet dat de software een must-have is. De must-have zit hem in het hebben van een teeltplan. En hoe je dat maakt, doet er niet écht toe. Dat kan in Heirloom, maar ook in een willekeurig spreadsheet programma of gewoon op papier. Als je maar zorgt dat je een plan hebt.
Dit was hun lijst, maar eerlijk gezegd mis ik daarop nog wel een paar gereedschappen die ik wel aangeschaft heb. Ik zou nog willen toevoegen:
1. Aardappelpoter
In onze vruchtwisseling hebben we ook een vak met aardappels. Om die met een beetje snelheid te kunnen poten is een aardappelpoter onontbeerlijk.
2. Spitvork
Wij oogsten de aardappels met de hand. Een goede spitvork is in mijn ogen dan nodig.
3. Gieters
We doen deels onze eigen opkweek. Om alle zaaitrays van water te voorzien is een gieter zo nu en dan ook gewoon heel handig.
4. Bamboestokken, palen en netten
Sommige gewassen hebben ondersteuning nodig waarlangs ze kunnen groeien. Een voldoende hoeveelheid aan bamboestokken, houten palen en netten is dan een echte must-have.
5. Oogstvlaggen
Waar mag wel en niet geoogst worden? Eén of andere markering daarvoor is in een zelfoogsttuin nodig. Ik heb oogstvlaggen gemaakt van bamboestokken en een stuk rood vrachtwagenzeil.
6. Beschrijfbare informatiebordjes
In een zelfoogsttuin is communicatie belangrijk. Wat zijn aandachtspunten bij het oogsten? Ik gebruik daarvoor beschrijfbare informatiebordjes. Ik heb daarvoor witte A4-tjes gelamineerd die ik met een whitebordstift beschrijf. En die A4-tjes schuif ik dan bij het bed in een etikethouder van staal.
7. Kruiwagens
Voor het verspreiden van compost over de bedden heb je kruiwagens nodig. En ze zijn ook handig voor allerlei andere klussen. Kruiwagens hoeven niet fonkelnieuw te zijn. Ik heb marktplaats afgestruind om ongeveer 7 kruiwagens te scoren. Handig als je veel vrijwilligers hebt.
8. Warmtemat
Voor de opkweek van bepaalde gewassen (denk aan tomaten, zoete aardappel, paprika en pepers, maar ook aan een aantal bloemen) heb je genoeg warmte nodig. Ik heb daarom twee warmtematjes onder mijn zolderraam geïnstalleerd. Daar kweek ik de kleine plantjes warm op totdat ze te groot worden. Dan verhuizen ze naar de koude kas. Een warmtemat is essentieel als je zelf opkweek doet.
Concluderend kunnen we vaststellen dat het al gauw een hele lijst wordt. Ik zou van de lijst van het Market Gardener Institute uiteindelijk ongeveer 19 items als must-have classificeren. En daar zou ik dan nog 8 zaken aan willen toevoegen. Dus aan de 30 verschillende gereedschappen die je moet hebben om een tuinderij te starten, kom je al gauw.
Hoe kijk jij hier tegen aan? Welke ben ik volgens jou vergeten?
