zondag 27 maart 2022

Over blauwe kevers, groen in steden, zwarte honingbijen en meer

Ik kende dit beestje ook nog niet. Maar mijn app ObsIdentify zegt dat hij 100% zeker is dat dit een muntgoudhaantje is. En dat zou best eens kunnen kloppen, want hij zat inderdaad met nog een aantal van zijn smurfenvriendjes op de muntplantjes in de Maatwerk Moestuin. 
Origineel schijnt hij uit het Middellandse Zeegebied te komen, maar bij ons heeft hij het dus blijkbaar ook prima naar zijn zin. Internet leert me dat ze niet echt schadelijk zijn.

Ik geloof dat ik nog niet verteld had dat ik vanaf dit seizoen stage loop bij 'Bij Mei'. Dat is een zelfoogsttuin (bloemen en groenten) in Zoeterwoude. We zijn daar nu druk aan het zaaien en planten om ervoor te zorgen dat de oogstgenoten daar straks weer het hele seizoen uit de tuin kunnen eten.

En ik heb deze week natuurlijk ook weer wat leestips verzameld. 

--

Interessant. Onderzoek naar het stedelijk groen. Twee opvallende quotes uit het artikel:
"Wat we een beetje onderschat hebben, is de functie van de ondergrond. Groen kan alleen hitte reduceren als er verdamping optreedt. Daarvoor heb je water nodig, en dat is soms de limiterende factor."
En: "We zien dat bomen en struiken elkaar versterken. In de stad richten we ons soms te veel op het planten van bomen, waarbij we vergeten dat ze beter functioneren als je eromheen een klein ecosysteem ontwikkelt.” 
Ik hoop dat resultaten van dit onderzoek uiteindelijk ook in Maassluis gaan landen, want hier is het meeste groen vooral gras met bomen. Of alleen bomen. En dat werkt dus minder goed.

Altijd leuk om dit soort berichtjes te volgen. En met die Growapp kan het goed in beeld worden gebracht hoe de natuur zich over de jaren heen ontwikkelt.

Leuk dat hier op deze manier aandacht voor is. De bodem is de basis voor veel leven, inclusief ons voedsel. Belangrijk om kinderen hier zo veel mogelijk over te leren. Het boek is via de link ook gratis te downloaden.

Weer een boek voor op mijn verlanglijstje. Dit gaat over honingbijen. Ze zijn naast de productie van honing ook belangrijk voor de bestuiving van allerlei voedselgewassen. Alhoewel ik denk dat hun rol daarin vaak overschat wordt. Allerlei andere insecten dragen ook een behoorlijk steentje bij.

Ik noem het hier nog maar een keer. Ik vind dat hier in reguliere media verrassend weinig aandacht voor is. Dit is de bedreiging die ons allemaal gaat raken. Misschien moeten we het de onrechtmatige oorlog tegen de Amazone en de ijskappen noemen. En benadrukken dat onze vrijheid straks onder druk staat. Ofzo.
Waarom laat de internationale gemeenschap dit gebeuren?

Over een initiatief dat oude rassen en soorten in stand probeert te houden. Ik wil daar in de toekomst wel meer verstand van krijgen. Voorlopig heb ik nu genoeg op mijn bordje dat ik eerst nog wil leren. Maar oude zaden behouden lijkt me relevant omdat het een soort databanken van genetische code zijn waar in de toekomst dan weer gebruik gemaakt van kan worden. En dat je die code opslaat in de levende wereld lijkt me niet meer dan logisch.

Een zeer informatief artikel over appels. De herkomst, verschillende soorten en verwerkingsmogelijkheden worden besproken. Over het algemeen wordt aangenomen dat de voorouder van onze huidige eetbare appels vooral uit Kazachstan en China komt, maar hier schetsen ze dat er toch ook genetisch materiaal van de Europese wilde appel in zit.
Voor de liefhebber dus.

--

En tot slot de kijktip:
Deze visualisatie komt bij NASA vandaan. Het brengt de opwarming van de aarde in beeld tussen 1880 en 2021. Knap gemaakte visualisatie. Hopelijk weten we de trend te stoppen die we hier duidelijk zien.

zondag 20 maart 2022

Over energiebesparing, verbondenheid, groenteteelt en stressreductie

Eén van de kweekexperimentjes van dit jaar is zoete aardappel. Deze zoete aardappel heb ik gewoon uit onze keukenvoorraad gehaald. We kopen ze biologisch. En ik heb de kleinste van het stel gewoon in een glas water gezet. Het glas wordt van onderaf warm gehouden door een warmteplaatje van een kweekset. En na verloop van tijd ging de aardappel dus wortels maken en daarna ook bladscheuten. 

Het idee is nu dat ik die bladscheuten er af haal als ze zo'n tien centimeter lang zijn. En die zet je dan weer als stekjes in water. Als de stekjes dan genoeg wortels hebben gekregen, kun je ze oppotten en daaruit groeien dan je nieuwe zoete aardappels.

Zover is het bij mij nog niet, maar vooralsnog ziet het er goed uit. Mocht je geïnteresseerd zijn in een uitgebreide beschrijving, dan kun je het beste even hier kijken. Of hier.

Deze week natuurlijk ook weer een aantal leestips. En een kijktip over Ubuntu. En dan heb ik het niet over een Linux-versie, maar over de Afrikaanse filosofie met die naam. 
Veel lees- en kijkplezier.

--

Tja, als we niet bereid zijn om economisch gewin opzij te schuiven, helpen we mee om de Amazone over het tipping point te duwen. De Nederlandse ambassade zou uit mijn naam (als Nederlander) spreken als ze dit project zo veel mogelijk zouden tegenhouden. Niet aanmoedigen. Dat is kortzichtig en vermindert de kansen op een leefbaar leven voor onszelf en toekomstige generaties.

Het blijft fascinerend om te lezen hoe diergemeenchappen op elkaar afgestemd zijn. Goed dat hier onderzoek naar gedaan wordt. 

Dit artikel gaat niet alleen om een autovrije zondag. Er zijn tien punten die ze aandragen. Oliecrisis of niet: volgens mij zitten hier punten tussen die sowieso een goed idee zijn. En waar we allang vaart mee hadden kunnen maken.

De beste tip staat helemaal onderaan. Die bespaart namelijk álle brandstof van een ritje. De handigste om te volgen als je de auto dan toch moet gebruiken is volgens mij om gewoon minder hard te rijden. Ik heb echt geen flauw idee waarom mensen zo nodig 130 moeten rijden. Zoveel tijd scheelt dat nou ook weer niet.

Op zichzelf goed nieuws dat het belang van natuur steeds meer erkend wordt. Wat mij in dit artikel opvalt is dat er een toenemend draagvlak blijkt te zijn voor meer natuureducatie op scholen. Vanuit Voedselbos Vlaardingen bieden we ook een lesprogramma aan. Wij zien daar gelukkig dat een toenemend aantal scholen daar gebruik van wil maken. Vaak is het grootste struikelpunt dat de scholen aangeven er geen budget voor te hebben.

Zijdelings wordt hier aangestipt dat de overheid actie zou moeten ondernemen om het autogebruik terug te dringen. Dat gaat namelijk niet vanzelf. Steden zouden het autogebruik moeten bemoeilijken. Net te weinig parkeerplaatsen, geen uitbreiding van het snelwegennet. Dat soort dingen. Verder wordt hier opgemerkt dat de autofabrikanten niet toewerken naar volledige zelfrijdende auto’s. Het argument dat daarvoor aangedragen wordt is dat bij zelfrijdende auto’s het autobezit waarschijnlijk sneller terugloopt. Want die auto’s kun je makkelijker deelbaar aanbieden door ze op afroep via een app beschikbaar te maken. En de autofabrikanten willen nu eenmaal zorgen dat het autobezit op peil blijft. Zo had ik er nog niet naar gekeken. En dat schetst maar weer dat er allerlei belangen meespelen die niet in het algemeen belang zijn.

Handig voor degenen die teveel stress ervaren. Of voor degenen die denken dat ze te veel stress ervaren.

--

En de kijktip van deze week.
Ik ben omdat jij bent. Jij bent omdat wij zijn. Ubuntu. 
We zijn met elkaar verbonden. We zijn met de wereld verbonden. Deze meneer zegt een aantal wijze dingen over individualiteit en samenleven.

zondag 13 maart 2022

Over tipping points, voorkweek, landbouw, voedselbos en onderwijs

Ieder jaar doe ik wat voorkweek van groenten onder mijn zolderraam. Dit is koolrabi. Maar er staat inmiddels ook rode kool, knolselderij, paprika en rode peper te kiemen. Ik doe dat graag onder mijn zolderraam, omdat ik dan niet vergeet om iedere dag te kijken hoe het met ze gaat. Deze plantjes moeten uiteindelijk geplant worden in de Maatwerk Moestuin waar ik coördinator van ben. Maar zover is het nog niet. Eerst mogen ze nog een beetje verder groeien.

Het moestuinseizoen is nu toch echt begonnen. Fijne, drukke tijd.

De leestips van deze week vind je hieronder.

--

Soja uit Nederland dus. Ik denk dan meteen dat het om vleesvervangers gaat, in die zin dat ze verwerkt worden in vegaburgers en dergelijke. Maar dat wordt in dit artikel tegen gesproken. Daarnaast vertellen ze dat ze voor deze teelt samenwerken met een bio-veehouderij om nutriënten uit te wisselen. Goed werk, denk ik. Maar voor de vegans onder ons toch niet helemaal tevredenstellend misschien?

Klinkt hoopvol.

Deze post schreef ik deze week zelf op de website van Voedselbos Vlaardingen. We vinden het belangrijk om bij te dragen aan kennisontwikkeling. Onder andere (maar niet alleen) door het aanbieden van onze voedselboslessen. Daar gaat deze post over. 
 
En hier een overzicht wat ARK Natuurontwikkeling voor het onderwijs (en dus voor kennisontwikkeling in de brede zin van het woord) kan betekenen. Wij hebben een tijdje geleden een struintocht langs de Waal gedaan met ons gezin. Een gids van ARK heeft ons toen meegenomen langs de oevers van de Waal waar zij een project hebben lopen met betrekking tot natuurherstel. Zij doen indrukwekkende dingen.

Ik ben al weer aardig op weg met een nieuw jaar met iedere dag 10.000 stappen. Ik kan het iedereen van harte aanbevelen. Mijn gemoed vaart er wel bij. En volgens dit artikel is je kans om oud(er) te worden groter als je meer stappen op een dag zet. Goede aanmoediging om er mee door te gaan in ieder geval.

De laatste tijd is veel in het nieuws dat we sinds een week of twee in een andere (politieke) realiteit zijn beland. Ik probeer berichtgeving daarover op dit blog te vermijden. Dit artikel waarschuwt echter voor het feit dat we over een tijdje weer in een andere realiteit gestort kunnen worden. Als we te weinig doen, verandert de Amazone in een savannelandschap. Weg longen van de aarde. Het Amazonewoud verdient bescherming. Daarnaast zijn er nog andere elementen van onze biosfeer die op instorten staan. Waarom is dit niet iedere dag in het nieuws?

Ik heb in mijn gemeente (Maassluis) wel eens gevraagd of er bij de groenvoorziening aandacht is voor de ouderdom van bomen. Dat zou moeten beginnen met een plan waarin je aanmerkt welke bomen in je stad oud mogen worden. Dat plan was (en is) er niet. Mijn observatie is dat bomen in Maassluis makkelijk wijken onder het motto dat er wel ergens herplant zal worden. Dat zou anders mogen. En in dit artikel zetten ze ook op een rij waarom oudere bomen van meerwaarde zijn ten opzichte van nieuwe (jonge) bomen.

Daar had ik nog niet aan gedacht. Dat je boekweit ook als hoofdgewas kan telen. Ik heb het in de teeltplanning van de Maatwerk Moestuin dit jaar voor het eerst opgenomen. Maar dan wel als groenbemester. Want daar is de plant ook goed voor.

--

En de kijktip van deze week.

Heldere uitleg van een Australische wetenschapper over de bijzondere tijd waarin we leven. Hij laat met verschillende indicatoren zien dat we het Holoceen verlaten hebben en nu leven in het Antropoceen. Eén van de dingen die vrij duidelijk zijn is dat de temperatuur skyhigh gaat. Zeker als je dat op geologische schaal bekijkt. We krijgen daardoor vóór 2050 te maken met de tipping points van de biosfeer. Arctisch ijs smelt, de Atlantische golfstroom kan veranderen en het Amazone-systeem stort in. Maar er is nog tijd. Alarmerend weinig tijd. Dat wel.

Als je geïnformeerd wilt worden over wat ons mogelijk te wachten staat, kijk dit dan.


zondag 6 maart 2022

Over een nette moestuin, klimaatverandering, groente zonder plastic en duurzame woonruimte

Deze week was ik weer een dagje in Dordrecht omdat mijn dochter daar in deze voorjaarsvakantie ging optreden. Ze speelde met Circus Rotjeknor in de familievoorstelling 'Wintervuur' in Het Energiehuis. Daar vlakbij is Villa Augustus gelegen. Bij Villa Augustus is een grote moestuin, en die stond nog op mijn ooit-lijstje om eens te gaan bekijken. Dus twee vliegen in één klap deze week. 
Op de foto zie je een groot deel van de moestuin. Nu nog in winterrust. Deze tuin is erg strak bijgehouden. Ik vraag me wel af hoe het financiële plaatje van deze tuin eruit ziet. Ik vermoed dat de nette manier waarop ze het geheel bijhouden ervoor zorgt dat de tuin als zelfstandige eenheid niet rendabel kan draaien. Maar de tuin zorgt natuurlijk ook voor een fijne plek waarin de horeca (hotel, restaurant, huisjes) makkelijker geëxploiteerd kunnen worden. Dus de tuin wordt, denk ik, betaald uit de inkomsten van de horeca. Maar dat is pure speculatie van mijn kant. Wie het weet, mag het zeggen.

Ik zag dat ze ook rondleidingen in de tuin verzorgen. (Ook een verdienmodel, overigens.) Misschien dat ik daar nog eens gebruik van ga maken. Maar dan wel als de tuin er groen bij staat.

De leestips van deze week zijn wat magertjes qua aantal. Maar er zit wel een belangrijk bericht tussen dat je ongetwijfeld al gelezen hebt. We moeten harder aan de bak om de klimaatverandering binnen de perken te houden. Wat doe jij al om daaraan bij te dragen?

--

Dit wordt de crisis waarbij de crisis rondom corona verbleekt. We zien hem op ons af komen, maar we kunnen niet omgaan met de vertragingstijd van de maatregelen zoals we die van corona kennen. Alleen is het bij deze crisis geen twee weken tussen de maatregelen en de effecten, maar veel langer. En daardoor verspillen we kostbare tijd als we niet uitkijken.

Bizar om te constateren dat we plastic om vrijwel al ons voedsel normaal zijn gaan vinden. Als we afval willen verminderen, is de simpelste start om het niet te creëren. Hoe moeilijk kan het zijn…

Via de Atlas Leefomgeving wordt een schat aan informatie ontsloten. 

Interessant om te lezen hoe runderkuddes zich in de natuurlijke situatie met aanwezigheid van grote roofdieren kunnen handhaven. Dan snap je trouwens ineens ook waarom ze hoorns hebben.

En weer een blogpost van Robin. Hij is, als 15-jarige, de afgelopen maand zonder mobiel door het leven gegaan. Hij beschrijft hier zijn ervaringen. Wat opvalt is dat hij zijn telefoon vooral echt nodig had voor school. Iets om over na te denken…

--

En de kijktip
Hoopvol. Bij een groeiende wereldbevolking (naar 11 miljard) is het inderdaad verstandig om na te denken over een manier van wonen waarbij we de klimaatverandering niet erger maken, maar juist de goede kant op sturen. Zou dit het antwoord zijn?