dinsdag 27 december 2022

Over herplanten, biodiversiteit, gesteentemeel, lavendel en opnieuw beginnen

Afgelopen week was ik voor het laatst in de Maatwerk Moestuin. Ik heb daar wel even een momentje bij stil gestaan, moet ik zeggen. Dit was de plek waar ik ontdekte dat ik groenteteelt wel heel erg leuk vind.

Helaas hoorden we afgelopen zomer dat we op die plek moesten stoppen. We wisten dat we er tijdelijk zaten, maar het bericht kwam wel zo'n twee jaar eerder dan verwacht. En ook ineens. We konden nog van het terrein gebruik maken tot 31 december 2022. 

De tuin daar is wel zo'n beetje opgeruimd. De kas en schuurtjes zijn afgebroken. De groenten zijn allemaal van het land gehaald. En afgelopen week ging ik er naar toe om nog wat planten te redden. Er stonden mooie lavendelstruiken, wat rozemarijn, rabarber, salie en een aantal vlinderstruiken. En ook nog wat bessenstruiken. Om te voorkomen dat ze straks met een bulldozer verloren gaan, heb ik ze uitgegraven. Op de foto zie je me bezig met het herplanten bij De Groentemeester. Ik hoop dat de struikjes het willen gaan doen. Ik heb er in ieder geval mijn best voor gedaan.

En zo zie je maar: ieder einde is een nieuw begin.

'If one dream should fall
and break into a thousand pieces
never be afraid to pick up one of the pieces
and begin again
Each piece can be a new dream to reach for and believe in.'

--

De leestips

Ingewikkelde onderhandelingen lijken me dit. Des te meer waardering voor de mensen die hier voor gaan staan. Iedereen weet dat de uitstoot naar beneden moet. Maar tegelijk willen we onze rijkdom en welvaart ook niet inleveren. Kan dat?

Ik heb al meerdere jaren een challenge van 10.000 stappen per dag gedaan. Succesvol. Die grens is arbitrair, maar het gaat erom dat het getal hoog genoeg is zodat je de stappen niet binnenshuis kunt lopen, volgens mij. Iedere dag minimaal een half uur naar buiten, en dan bij voorkeur in de natuur is zó goed voor je gemoed. Dus de claim die in dit artikel gemaakt wordt vind ik zeer aannemelijk.  

Het begin is er. Nu het vervolg nog. Want daar gaat het uiteindelijk om. Leiden deze afspraken straks ook daadwerkelijk tot minder biodiversiteitsverlies?

Interessante kijk op bemesting. Met behulp van gesteentemeel.

Stukje onderwijs, voor wie dat interessant vindt, over de wetenschap van geologie. Leven we nu wel of niet in het antropoceen?

Deze week heb ik  dus 16 lavendelstruiken verhuisd naar De Groentemeester. Daarmee zijn ze gered van een zekere dood omdat de tuin waar ze in stonden binnenkort geruimd wordt. En nu lees ik hier dat lavendel voor echt veel dingen goed is. Als bloem, als luchtverfrisser, als wondgeneesmiddel, als smaakmaker en nog veel meer. Blij dus dat ik die struiken heb gered.

Ik vind het altijd een beetje vreemd om één moment in het jaar te hebben waarop goede voornemens van belang zouden zijn. Een goed voornemen kun je toch op ieder moment van het jaar maken. Dit artikel is gewoon een marketing poging om een abonnement op Inoreader te verkopen. Desalniettemin vind ik de suggesties die ze aandragen niet slecht. Ik ben vorig jaar over gegaan van een gratis abonnement naar een betaalde versie. En daar heb ik geen spijt van.

Goed zo.

Dit dus. Ook bij De Groentemeester kun je straks lokaal, vers en van het seizoen eten. 

Onderzoekers verwachten dat de populatie ijsberen in Canada het eerst uitsterft. Met het publiceren van zo’n zin, is de uitsterving al bijna een voldongen feit. Het staat er alsof er niets aan te doen is. Zo gaan die dingen nou eenmaal. Hoezo?! Zullen we niet eens werk gaan maken van het tegengaan van klimaatverandering. Anders staat er straks een zinnetje waarin staat: Onderzoekers verwachten dat de populatie mensen in de arme delen van de wereld het eerst uitsterven.

Dit is niet wat je wilt horen. Maar het is wel de realiteit.

--

De kijktip

Gezond oud worden. Dat willen veel mensen. Daar hoort ook bij dat je brein het een beetje wil blijven doen. Wat je eet, heeft invloed op hoe goed je brein het blijft doen. En o, verrassend: bewerkt voedsel heeft een negatieve invloed en groenten en fruit hebben een positieve invloed op de werking van je geheugen.
Wees je dus bewust wat je in je mond stopt.

zondag 18 december 2022

Over bomen, bolster, geld, klimaatdoelen, voedselproductie en steun

Deze bomen stonden in het Oeverbos in Vlaardingen. Maar daar moesten ze wijken voor een windmolenproject. Stichting Boombehoud Vlaardingen wilde zoveel mogelijk van deze bomen herplaatsen.

Ze krijgen nu hun plek op verschillende locaties in Maassluis en Monster. De bomen op de foto staan klaar voor het terrein van Voedselbos Weij. Dit voedselbos gaat naast De Groentemeester verschijnen. 

We hebben walnoten, berken, lindes, lijsterbessen, boswilgen en vele andere soorten op deze manier bezorgd gekregen. Binnenkort gaan we de bomen en struiken planten.

--

De leestips

Er worden gelukkig ook stappen in de goede richting gezet. Dit is hopelijk pas het begin. Niet alleen het tegengaan van de teloorgang van tropische bossen is nodig, maar het herstel van tropische bossen moet ook gaan gebeuren. Als dat mogelijk is.

Tja, het gaat dus niet om de daadwerkelijke productie van ruimte om te wonen. Het zou eigenlijk moeten gaan om het rechttrekken van de scheve verdeling van die woonruimte.
Lijkt wel een beetje op de verdeling van voedsel. We produceren in principe genoeg, maar het kan veel beter verdeeld worden.

Omdat ik in het onderwijs werkte, heb ik een deel van mijn pensioen opgebouwd bij ABP. In een nieuwsbrief lieten zij weten het beleggingsbeleid met betrekking tot de klimaatdoelen de komende tijd aan te scherpen. Dat zijn stappen in de goede richting. En die moeten we allemaal maken. Alleen met elkaar kunnen we klimaatverandering voorkomen. Fijn dus van mijn pensioenfonds dat ze hier zo duidelijk over zijn.

Hee, onverwacht ineens weer steun voor mijn oude stageplek! De Midden-Delfland vereniging schrijft het college van B&W aan om hun standpunt inzake het bestemmingsplan te herzien. Helaas te laat om Het Middenland te laten terugkomen. Maar misschien biedt het perspectief voor een nieuw initiatief!

Voor de liefhebber een postje over het voorkomen van pijn in je knie. Gericht oefenen zorgt voor meer sterkte in je gewrichten en je spieren. En daarmee word je gezonder oud. Denk ik.

"Een gezonde economie bestaat niet zonder een gezonde natuur." Fijn dat financiële instellingen zoals de ASN daar nu serieus mee aan de slag zijn en daarmee stappen in de goede richting zetten.

Mooie utopie. Voedsel produceren kan lokaler, diverser en kleinschaliger dan dat we het nu doen. En het zou goed zijn daar meer plekken voor te creëren. Ik denk echter niet dat we het van een besluit van de regering moeten hebben om zo'n verandering door te voeren. Het moeten de mensen zélf zijn die deze besluiten gaan nemen. Mens voor mens.

Mooi werk van Stichting Boombehoud Vlaardingen.

--

De kijktip

Waarschuwing: dit is gewoon reclame. Maar die maak ik graag. De Bolster is een zadenleverancier voor biologische zaden. Momenteel is het aandeel biologische landbouw in Nederland 4%. Terwijl de Europese doelstelling voor 2030 25% is. Dat betekent dat er veel ruimte voor groei is voor de biologische sector in Nederland. De Bolster gaat daar aan bijdragen. En je hebt nu dus de mogelijkheid om mede-eigenaar te worden van deze coöperatie. Waarom ook niet?

zondag 11 december 2022

Over kruiwagens, onderwijs, biodiversiteit, voeding en klimaatstem

Dit gereedschap zal nog veel gebruikt gaan worden bij De Groentemeester. Afgelopen week toog ik samen met mijn vader naar Berkel en Rodenrijs. Daar bood een meneer van een manage allerlei opgeknapte kruiwagens aan. En die gingen wij ophalen.

Bij mijn stage (zelfoogsttuin Bij Mei in Zoeterwoude) hebben we deze week ook genoeg gebruik gemaakt van kruiwagens. Daar zijn we bezig met het afdekken van de teeltbedden voor de winter. Deels staan ze in de groenbemester (voornamelijk winterrogge), maar we zijn nu de resterende bedden aan het afdekken met compost en mulch. Kruiwagen voor kruiwagen wordt dat materiaal op de bedden gestort.

Vrijdagmiddag evalueerden we het teeltplan van Bij Mei. We keken met de tuinders en stagiairs terug op het seizoen en vertelden elkaar wat we goed vonden gaan, en uiteraard ook wat het volgende seizoen aangepast zou kunnen worden. Zo waren we erg tevreden over de oogst van de uien en knoflook. En kon er best wat minder sla geplant worden.

En zoals altijd, hieronder de leestips van deze week.

--

De leestips

Het onderwijs kan inderdaad wel een update gebruiken. Hoe dat er uit zou moeten zien, is echter de grote uitdaging. Het is makkelijk om aan te schoppen tegen een systeem dat niet (helemaal) functioneert. Maar leren lezen, schrijven en rekenen is wel het minste dat belangrijk is voor iedereen. Tegelijk zie ik ook wat deze schrijfster constateert: school brengt voor heel veel leerlingen niet wat het zou moeten brengen. Ik denk dat dat te maken heeft met de academische insteek van school. Academisch leren wordt nog steeds te veel als ultiem doel gezien. Mijn inziens zou er veel meer ruimte moeten zijn voor talentontwikkeling, makerspaces, creativiteit en ideeënvorming. En ook veel meer praktische vaardigheden als voedsel telen, dieren verzorgen, koken, bouwen en klussen.

Heel veel duidelijker dan dit kan het niet gezegd worden. Als we de klimaat- en biodiversiteitsproblemen het hoofd willen bieden - en volgens mij kúnnen we niet anders - dan zullen we echt andere keuzes moeten gaan maken. En dat heeft alleen echt zin als dat collectief gebeurt en niet op individuele basis.

Veranderingen moeten overal plaatsvinden als we de aarde een beetje leefbaar willen houden. Goed dat studenten en onderzoekers daar ook aandacht voor vragen door van hun opleidingen te eisen dat ze duurzamer naar de toekomst gaan kijken. Want daar leiden ze immers voor op. Om die toekomst mogelijk te maken.

De biodiversiteit holt nog steeds achteruit. Dat vind ik niet vreemd. We vinden het veel te normaal om natuur naar de marge te drukken. Om wilde natuur te zien als iets waar je tegen strijdt. We moeten onszelf leren dat de natuur onze bondgenoot is. In alle samenhang.

Interessant model van plantgezondheid. Voor de Groentemeester heb ik bodemonderzoek laten doen. Daaruit blijkt dat sommige sporenelementen niet heel ruim aanwezig zijn. Voor plantgezondheid kan dat net iets uitmaken. Mij is aangeraden om dat met gesteentemeel op te lossen. Daar moet ik dus even goed naar gaan kijken.

--

De kijktip

Hij zegt hier wel wat rake dingen over de problemen rondom klimaat, discriminatie en kolonialisme. Ik zou me vanuit mijn white supremacy moeten storen aan zijn ‘verzet’. Maar het tegendeel is waar. Ik denk dat hij meer dan gelijk heeft. Ik ben niet trots op de manier waarop we onze welvaart hebben verworven. En ik ben zeker niet trots op de mate waarin de Westerse wereld de verantwoordelijk neemt voor de problemen rondom klimaat en de ongelijkheid in de wereld. Het is te weinig en te langzaam.

zondag 4 december 2022

Over Weij, consuminderen, voedselproductie, paarden en een eenvoudig leven

Zoals je op de foto hiernaast kunt zien, zijn de akkertjes inmiddels aangelegd. In de verte zie je het gebouwtje dat lunchlocatie moet worden. Dat gebouw wordt in het komende jaar verbouwd voor dat doel.

In de tussentijd kun je straks vanaf mei al wel een kopje koffie of thee komen doen. Want er zal een foodtruck komen te staan van waaruit dat kopje koffie of thee geserveerd kan worden.

Mocht je nog een tip hebben voor een foodtruck, dan houden we ons aanbevolen. Tom en Joyce van de Polderij zijn namelijk nog op zoek naar een mooi exemplaar.

Voor nieuwe lezers op dit blog een korte uitleg waar dit over gaat. In Maassluis gaat komend voorjaar op de voormalig natuurijsbaan aan de Vlaardingsedijk een nieuw initiatief ontstaan dat de naam Weij heeft gekregen. Hier verschijnt een lunchlocatie en streekproeverij, een zelfoogsttuin, een voedselbos en een natuurspeeltuin. Ik ben nu bezig met de voorbereidingen voor de zelfoogsttuin. Op www.degroentemeester.nl kun je je aanmelden voor de mailinglijst als je geïnteresseerd bent.
En Weij is te volgen via Facebook.

Maar je bent natuurlijk ook van harte welkom om dit blog te volgen. Je krijgt er dan iedere week ook leestips bij op het gebied van duurzaamheid, klimaat, voedsel en natuur.

--

De leestips

Op zulk soort ontwikkelingen zit toch niemand te wachten…

Het is goed om te beseffen dat er in de laatste alinea op een bepaalde manier gekeken wordt naar de werkelijkheid zoals hij is. De expert stelt dat in een democratie niet snel gekozen zal worden voor consuminderen omdat we daar slechter van worden. Zoiets kan alleen een econoom zeggen. Stel nou dat we er door consuminderen beter van worden? We krijgen een betere leefomgeving, meer verbondenheid, gezondere voedselproductie, minder behoefte aan gezondheidszorg en zo kan ik nog wel even doorgaan. De ‘prijs’ die we daarvoor betalen is dat we minder geld nodig hebben om ons leven te leiden. Het is die krimp die we moeten inzetten. Economen lijken die gedachte niet te willen snappen. Ik denk dat dat komt omdat ze dan zelf minder nodig worden.

Dapper. Wat als meer studenten deze stelling innemen? Zou er dan iets gaan veranderen? Of is het meer een soort van handelingsverlegenheid bij de universiteit?

En zo worden met waarschijnlijk goede bedoelingen toch een hoop mensen misleid. De echt duurzame supermarkten zijn eerder winkels als Odin en Ekoplaza. Maar die werden niet meegenomen in het onderzoek waarop AH zich baseert.

Interessante discussie. Ik zou zelf overigens niet in de wereld van hoogtechnologische landbouw willen wonen. Dus voor het landschap kies ik sowieso voor kleinschalig en ecologisch. Maar wat mij in dit artikel vooral opvalt, is dat er weer gesproken wordt over de uitdaging dat we de wereld moeten voeden. Alsof dat een probleem van kwantiteit is. Op veel andere plekken lees ik echter steeds dat we meer dan genoeg voedsel produceren, maar dat de eerlijke verdeling daarvan niet lukt. Daar heb je dus geen efficiënter systeem voor nodig, maar een eerlijker en moreler systeem. Waarom gaat de discussie daar niet over?

Het tijdstip waarop je voedsel nuttigt. Daar kan blijkbaar onderzoek naar gedaan worden. Belangrijke zin uit dit artikel: “And, I expect, meal and macronutrient timing will always be farther down the list of things to worry about than what we eat and how much.” Kortom: zorg eerst dat je gezond eet voordat je je druk gaat maken over de juiste timing. 
En toch is het interessant voor de gevorderde bewuste eter om eens te kijken of het tijdstip waarop je voedsel nuttigt verbetering kan brengen.

Als ik dit soort dingen lees, vind ik het moeilijk om vertrouwen in het politiek bestuur in Nederland en de wereld te houden. Keer op keer blijkt weer dat de overheid niet het algemeen belang behartigt, maar vooral lijkt te dansen naar de pijpen van lobbyisten. Leve de democratie. Zucht. (Overigens bedoel ik hier niet mee dat we dan maar anti-overheid moeten worden of erger nog: de democratie moeten afschaffen. Maar ik word wel moedeloos van de gang van zaken.)

Het paard als alternatief voor vervoer op fossiele brandstof. Waarom ook niet?

In de categorie ‘helpers in de moestuin’. Dit is een uitgebreide beschrijving van één van de vele gaasvliegen. Zij helpen je om plagen zoals bladluis en trips onder controle te houden. Hier staat dat eitjes gekocht kunnen worden, maar ik zou allereerst proberen om ze een ecosysteem te geven waarin ze het naar hun zin hebben. Dat betekent dat je geen pesticiden moet gebruiken en dat je zorgt voor schuilplaatsen en voedsel. Bloemenranden zijn daar geschikt voor. Hopelijk komen de gaasvliegen dan vanzelf.

Zulke rewildingsprojecten zouden wel eens belangrijker kunnen zijn dan dat we nu denken. In ieder geval juich ik het toe dat er mensen zijn die zich hiervoor inzetten. En dat het lukt.

Mooi initiatief dat wel wat meer bekendheid mag krijgen bij de gemiddelde consument in onze regio.

--

De kijktip

En dan zeggen sommige mensen tegen mij dat ze mij moedig vinden voor de stappen die ik zet. Maar ik woon gewoon in een rijtjeshuis, ga iedere week nog boodschappen doen bij de supermarkt en mijn vrouw heeft een reguliere fijnbetaalde baan die voor de nodige zekerheid zorgt. Dat is voor het gezin in deze video wel anders. Dat vind ik pas moedig. En inspirerend!
Eén ding is wel zeker: het eenvoudige leven is niet echt eenvoudig. Wat een alleskunner moet je dan eigenlijk zijn. Als ik later nog iets wil worden, is het dat wel: een alleskunner.