Hoewel we vorig jaar gewoon een mooi oogstje tuinbonen konden uitdelen, was ik niet zo tevreden over hoe die teelt verliep. Daarom was ik er dit seizoen op gebrand om het beter te doen. Ik had een streven om iets eerder tuinbonen te hebben en het moest idealiter ook wel iets meer oogst opleveren.
Daarom hebben we begin februari de tuinbonen in potjes voorgezaaid. Dat was zo'n beetje het eerste dat we in de kas aan opkweek opstartten. Het verschil met vorig jaar was dat ik vorig jaar alles gewoon ter plekke (in het teeltbed) had gezaaid. En toen had ik allee maar een klein klusje voorgezaaid om op de plekken waar de plantjes niet opkwamen ze er tussen te kunnen zetten. Maar dit jaar deden we het anders. Bijna 900 plantjes hebben we voorgezaaid en toen ze eenmaal mooi opgekomen waren, hebben we ze uitgeplant in de bedden. Ik kwam voor één bedje nog plantjes te kort. En die hebben we toen alsnog direct gezaaid.
En wat een geluk dat ik voor deze aanpak had gekozen. Want de tuinbonen die ik in dat ene bedje direct had gezaaid, daarvan heeft er géén één het gered. Te nat waardoor ze zijn gaan rotten, en te veel slakken die de dappere kiemplantjes die het wel redden de nek omdeden. Het is allemaal ten onder gegaan. Maar de plantjes die we hadden voorgezaaid, deden het des te beter. Met als resultaat dat ik nu vijf bedden met planten heb staan die mooie tuinbonen aan het vormen zijn.
Een bekend fenomeen bij tuinbonen zijn de luizen die op een gegeven moment de toppen gaan bevolken en daarna de hele plant kleverig en zwart maken. En op die luizen komen mieren af die ze vervolgens gaan beschermen tegen roofdieren. Want die mieren houden de luizen zoals wij mensen koeien houden. Ze zorgen voor ze en ze melken ze. De luizen scheiden een zoetige vloeistof af die de mieren lekker vinden.
Maar de luizen trekken ook lieveheersbeestjes en andere rovers aan. Die lusten die luizen wel rauw. Ze hebben er de confrontatie met mieren voor over. En het mooie is, dat de lieveheersbeestjes zich nu snel aan het vermeerderen zijn. Ik heb al meerdere legsels van eitjes gezien. Clustertjes van gele speldenknopjes zie je dan op de blaadjes van de plant zitten. Over een tijdje komen de larven van de lieveheersbeestjes tevoorschijn en die eten nog meer luizen dan de volwassen dieren. Plaagbestrijding die de natuur zelf verzorgt in optima forma. Het is mijn hoop dat die lieveheersbeestjes straks dan een beetje in de buurt van de tuin blijven voor als zich in een ander gewas een plaag voor doet. Dan zijn de ordetroepen meteen aanwezig, zullen we maar zeggen.
En dan deed ik nog een andere observatie. Tussen de planten vliegen ook hommels rond. Voor de bestuiving van de bloemen zodat zich ook echt bonen kunnen gaan vormen. Maar er viel me iets op. Die hommel die ik volgde, ging de bloem niet in aan de voorkant. De bloemen zijn vrij langwerpig, als een soort witte trompetten. Die hommel zou ook helemaal niet in die 'trompet' passen. Daar is hij veel te groot voor. In plaats daarvan ging hij bovenop de bloem zitten en prikte een gaatje vlakbij het punt waar hij bij de nectar kon komen. Slim van die hommel.
Toen ik vervolgens op internet ging opzoeken hoe de bestuiving van de boon dan plaatsvindt, kwam ik erachter dat de bonen helemaal niet door insecten bestoven hoeven te worden. De planten zijn zelfbestuivend. Dat betekent dat het stuifmeel door beweging uit de ene bloem geklopt wordt, en in de andere bloem terecht komt. De grap is wel dat het onhandige landen van de hommel bovenop de bloem voor die beweging zorgt. Dus zo helpt de hommel de zelfbestuiving van de plant toch een handje. Leuk om te weten toch?
Deze week was het ook tijd om de tuinbonen te toppen. Je haalt dan de kop uit de plant. Deels om die zwarte luis zijn favoriete kostje te ontzeggen, en deels omdat de groei van de plant dan niet meer naar nieuwe bloemen en bladeren gaat, maar naar de ontwikkeling van de bonen aan de plant. Zodat we straks mooie grote tuinbonen kunnen oogsten.
Ik zei het al. Er is best veel te vertellen over één zo'n gewas. Never a dull moment in de tuin dus. En dan te bedenken dat we in totaal meer dan 70 gewassen doen... Mooi werk.
--
De leestips
Tip: zet één of meerdere bomen voor je huis die ervoor zorgen dat je huis afgeschermd wordt van de zon. Uit ervaring kan ik vertellen dat het verschil in binnen- en buitentemperatuur op heel hete dagen kan oplopen tot minstens 10 graden. En dat kost dan dus geen energie.
Alles heeft met alles te maken.
Bij De Groentemeester valt het gelukkig vooralsnog mee. Maar herkenbaar is dit verhaal wel. Als je de gevolgen van klimaatverandering wil bekijken, leer je een hoop van het meedelen in een zelfoogsttuin of csa.
Gelukkig zijn we voor het inzetten van herstel niet alleen afhankelijk van Haagse plannen. Want daar lijken we het niet van te moeten hebben. Ik ken veel initiatieven van particulieren, stichtingen en ondernemers die hier wel hun steentje aan willen bijdragen.
Laten we 2024 maar gewoon uitroepen tot het jaar van de slak, zou ik zeggen. Onder alles wat ik op til in de tuin, zitten deze vrienden.
Het is een slechte ontwikkeling dat in allerlei sectoren de bedrijvigheid in handen komt van enkele grote spelers. Ook hier zien we een verlies aan diversiteit. En dat betekent voor ieder systeem een verlies aan veerkracht. Feitelijk wordt er roofbouw gepleegd op de sectoren waarin dat gebeurt. Want het doel van de grote bedrijven is om er zoveel mogelijk geld uit te onttrekken.
Interessant programma die dag. Helaas kan ik niet in verband met de ecotuindagen van Velt waar we met onze zelfoogsttuin aan meedoen.
Dat wist ik niet.
Fijn dat er mensen zijn die de oude ambachten overeind houden. Industrialisatie en het streven naar efficiëntie hebben hun keerzijdes. En het is goed om je te realiseren dat er alternatieven zijn. Dit artikel gaat toevallig over graan en brood, maar het grotere verhaal hiervan gaat over de manier waarop we naar onze economie en ons menszijn kijken. Het is goed om je bewust te zijn van wat echt belangrijk is.
--
De kijktip
Handig overzicht. Ik zou het alleen geen trucs noemen. Eerder geeft het een soort overzicht van hoe het tussen mensen werkt. Hoe je invloed kunt uitoefenen op je sociale omgeving. Sommige van deze elementen worden gebruikt in de marketing en sommige zijn handig als je anderen wilt meenemen in een verandering. Ik kan me bovendien voorstellen dat het handig is om de werking van deze dingen te begrijpen als je kinderen moet opvoeden. Welke kende jij al?
