zondag 27 november 2022

Over grondwerkzaamheden, klimaattop, bosbodems, toekomstkijken en natuurfoto's

Weer nieuws over het perceel van zelfoogsttuin De Groentemeester. Afgelopen week zijn de grondwerkzaamheden begonnen. Op het terrein lag een heuvel die eigenlijk een beetje in de weg ligt voor het maken van teeltbedden. En dat gold ook voor het dijkje dat de voormalige ijsbaan omringde. 
Donderdag startte het graafwerk. De heuvel en een deel van het dijkje worden afgegraven en over het lager gelegen deel van het perceel verspreid. Wat over blijft is straks een mooi vlak landje waarop ik mijn teeltbedden kan aanleggen. En zo blijven we stappen zetten om de zelfoogsttuin te realiseren.

Voor het achterste deel van het terrein zijn er ook plannen. Daar moet een voedselbos gaan verschijnen. En ook daarvoor zijn de eerste voorbereidingen gestart. We zaten met het bestuur van Voedselbos Vlaardingen om tafel om te kijken hoe we kunnen gaan samenwerken.

En vrijdagavond presenteerden we de plannen aan het publiek dat afgekomen was op de filmavond die bij de Polderij georganiseerd werd. Daar was een mooie opkomst.

Kortom weer een goede week om op terug te kijken.

--

De leestips

“Laten we niet vergeten dat Nederland nog altijd een van de grote aanjagers is van wereldwijde ontbossing, onder meer door de import van veevoer en de groeiende internationale CO2-voetafdruk, verbonden aan de Nederlandse economie.”
Als ik zo’n zin lees, dan schaam ik me gewoon om Nederlander te zijn. Ik dacht altijd dat we een volkje van wereldverbeteraars waren. Maar we helpen haar gewoon om zeep.

Bizar eigenlijk. In dit geval helpt het dus niet als je het labeltje autisme opgeplakt krijgt.

Mooi overzichtje rondom delegeren. Straks voor mij ook van toepassing als ik samen met vrijwilligers aan de slag ga op de tuin.

Mooie voorbeelden van het leed dat we onszelf aan doen. En waarom we dat zo doen? Joost mag het weten.

Weer een argument om te stoppen met het massaal afsteken van vuurwerk. Het is een gewoonte die wat mij betreft vooral benadrukt hoe destructief mensen voor hun omgeving kunnen zijn. Iets meer nederigheid ten opzichte van de natuur mag best.

Dit gaat dus over de monding waar Maassluis ook deel van is. Er zou een getijdepark komen hier in de buurt, maar laatst hoorde ik weer dat het afgeblazen zou zijn. Als lokale inwoner weet ik eigenlijk helemaal niets van die plannen. Wat het betekent en wat de kansen van een getijdepark zijn. Wat wel als een paal boven water staat, is dat een getijdepark er niet vanzelf komt.

Hier en daar een wat technisch artikel over hoe dat in de bodem werkt. Ons Bos ligt in de provincie Gelderland, maar op het getoonde kaartje in het artikel kan ik het moeilijk positioneren. Ik denk dat we op de arme zandgronden zitten. Misschien toch wel interessant om eens met Ph-strips een klein onderzoekje te doen. En daarbij zouden die handreikingen die Bosgroepen aan het schrijven is handig zijn.

De mensheid zou zich moeten verenigen om onze planeet leefbaar te houden. Maar de Covidcrisis liet al zien dat we helemaal niet kunnen omgaan met de uitgestelde gevolgen van onze acties in het heden. Bij klimaatverandering is de termijn waarop de gevolgen zichtbaar worden veel groter dan de twee á drie weken die we bij Covid zagen. Er zijn geen leiders opgestaan die dat in goede banen weten te leiden. En dat zie je nu bij de klimaattops ook terug. De urgentie en de noodzaak om nu te handelen (en te veranderen) wordt veel te laag ingeschat.

Kijk, dat is nou eens een goede zaak. En erg handig als je natuurfoto’s zoekt.

Ik heb het gevoel dat de betrokkenheid van mensen bij de natuur toeneemt. Maar dat kan ook mijn bubbel zijn. Hier hebben ze daar objectieve informatie over verzameld. En daaruit blijkt dat natuur door de meeste mensen erg belangrijk wordt gevonden.

Goed nieuws. Voedselbosbouw wordt steeds serieuzer genomen. Ik zie het ook als ‘een’ oplossing voor de uitdagingen rondom voedselproductie. Mooi dus dat het nu ook een vak op school wordt.

-- 

De kijktip

Longpath. Kijken naar wat ons handelen van nu teweeg brengt in de toekomst. Deze spreker stelt dat als genoeg mensen zich hier steeds bewuster van worden, én er beter in worden om de lange termijn boven de korte termijn te laten gelden, we vanzelf in een betere wereld terecht komen.


zondag 20 november 2022

Over afsluiten, boeken, voedselbosonderzoek, bladeren, boomriffen, vogels en vlinders

Vandaag ga ik bij hoge uitzondering op zondag naar mijn stage. We hebben namelijk een etentje voor alle vrijwilligers en medewerkers van de bloemen- en groentetuin. Het seizoen is nog niet helemaal klaar, maar een afsluitend etentje kan alvast prima.
Er resten nu nog twee weken. En dan zijn de meeste groenten wel uit de tuin geoogst. Een hele prestatie om zo lang nog verse groente van het land te kunnen halen. Ik hoop dat ik dat volgend jaar net zo goed voor elkaar krijg.

Afgelopen vrijdag oogstten we uit de groentetuin wat we vandaag gaan eten. Hiernaast op de foto de oogst. We gaan dus gerechten krijgen waarin in ieder geval pastinaak, biet, boerenkool, knolselderij, veldsla, winterpostelein, kropsla en verschillende kruiden verwerkt zijn.

Ik ben benieuwd.


--

De leestips 

Wat een uitstekende uitleg waarom compenseren van gekapt bos geen goed idee is. Als je denkt dat het wel prima mogelijk is om een bestaand netwerk van oude bomen te vervangen door een groepje losse jonge bomen in rijtjes, dan moet je dit zeker even lezen. Factor tijd, daar gaat het dus om.

Nou, ik heb ook nog wel wat ongelezen boeken in de kast staan. Volgens dit artikel hoef ik me daar niet schuldig over te voelen. Het stuwt me vooruit, omdat ik daardoor zou beseffen dat ik zoveel nog niet weet. Ja, dat is ook een perspectief op ogenschijnlijk zinloze aankopen.

Zoals al eerder gezegd: we weten zoveel nog niet. En af en toe duikt er dan weer een stukje kennis op. Uit een grot dit keer.

Robuustere natuur. Dat is natuur die minder stikstofgevoelig is. Het lijkt best een goed idee om daarvan meer te hebben dan natuurgebieden die niet zo goed tegen stikstof kunnen. Dus weer een oplossingsrichting erbij zou ik zeggen.

If you can’t beat them, eat them.

Onderzoek naar voedselbossen. 

Heb je ook al herfstbladeren voor in je tuin verzameld?

Om te onthouden als ik ooit eens een perenboomgaard ga ruimen. De bestemming van die perenbomen kan dan dus heel goed de zeebodem zijn.

Afgelopen zaterdag hebben we bij de Polderij een plantdagje gehouden met de tuinvrijwilligers. Van de genoemde soorten in dit artikel hebben we er 9 geplant. En nog eens 5 waren al aanwezig. Dat wordt een waar paradijs voor de vogels en andere kleine dieren.

Prachtige series foto’s waarin de ontwikkeling en groei van dieren gevolgd wordt. Onderaan het artikel een link naar de website van de fotografe die ook zeer de moeite waard van het bekijken is.

--

De kijktip

Over natuur in de stad. Deze eerste aflevering laat zien hoe scholeksters zich hebben weten aan te passen aan leven in de stad. Leuk om te zien, ook omdat het voor mij zó dichtbij is. De beelden zijn allemaal opgenomen in Rotterdam. Natuur is overal.
(Het lukt helaas niet om de aflevering hier te embedden, dus je zult het even met de link naar de website van de maker moeten doen.)



zondag 13 november 2022

Over inmeten, klimaatambities, meer groen, stadsgedicht, gezonde voeding, wolf en wormen

Weer goed nieuws! Afgelopen donderdag kreeg ik laat in de middag bericht dat we het toekomstige terrein van De Groentemeester alvast op mogen. Ik ben die vrijdag meteen met paaltjes en meetlint aan de slag gegaan om het één en ander te gaan inmeten. 

Ik ga werken met vakken van 10 bij 12 meter. En na het meetwerk van vrijdag weet ik nu dus dat er in ieder geval 20 van die vakken op het perceel passen. Daarmee hou ik nog wel wat hoekjes over, maar daar heb ik nog wel andere plannen mee. Voorlopig gaan we dus rekenen met 20 vakken. En dat zijn dus 200 teeltbedden van 10 meter.

Vrijdagmiddag is er meteen iemand komen kijken voor het grondwerk dat nu zo snel mogelijk mag gaan plaatsvinden. Dus binnenkort hoop ik dat ik kan melden dat we het terrein vlak hebben gemaakt, en dat de teeltvakken aangelegd zijn.

Stapje voor stapje wordt het steeds concreter.

Overigens, als je op de hoogte gehouden wil worden van de vorderingen of je hebt interesse om straks oogstgenoot te worden, dan kun je je aanmelden voor de mailings van De Groentemeester.

--

De leestips

Daarom dus. Het is simpelweg goedkoper.

In het onderwijs zijn er ook flinke personeelstekorten. Zou het voor onderwijsorganisaties ook werken om nieuwe medewerkers te lokken met klimaatambities? En zijn er schoolbesturen die hier al mee aan het experimenteren zijn? Om het concreter te maken: zou dit een gespreksonderwerp zijn binnen de gelederen van mijn voormalig werkgever SCOH? En zou het als kans gezien worden? Ik heb geen idee.

In de categorie opmerkelijk nieuws.

Dit is ook een oplossingsrichting.

Nou, aan de slag met vergroenen zou ik zeggen.

Hee, dat gaat over het voedselbos dat in Maassluis gaat verschijnen! Naast De Groentemeester dus, waar we ook gezond voedsel gaan produceren.

Twee vliegen in één klap. De energierekening omlaag en de lerarensalarissen omhoog. 

Ik zeg het nog maar eens: ruim je blaadjes in de tuin niet op. Dat is goed voor het planten- en dierenleven ter plaatse. En in dit artikel staat dat het ook nog eens goed is voor de CO2-opslag. Ik doe dit al jaren. Sterker nog: ik ben zo’n gek die in de herfst blaadjes in de straat gaat verzamelen om ze in mijn tuin te gooien. En ik vraag aan buren of ik hun snoeiafval mag hebben. Mijn tuin profiteert daarvan.

Niet iets waar ik dagelijks bij stil sta. Maar zelfs bij het typen van deze paar zinnen verhoog ik dus mijn CO2-afdruk, want dit wordt ergens in the cloud opgeslagen. Máár als deze zinnen ervoor zorgen dat mijn lezers digitaal gaan ontspullen, dan verkleint het onze gezamenlijke afdruk. Ontspul je mee?

Hier worden wat mij betreft verstandige dingen gezegd. Ten eerste zijn dieren deel van de kringloop. Dieren leveren mest waarop planten kunnen groeien en die de bodemvruchtbaarheid bevordert. En dieren verwerken reststromen die voor ons niet eetbaar zijn. Door het dier vervolgens op te eten, worden die reststromen voor ons dus weer eetbaar. Ten tweede sta ik ook achter het idee om zoveel mogelijk onbewerkte voeding te eten (en dat is met de vega-opties niet altijd het geval). Gezonde voeding komt uit gezonde ecosystemen met gezonde kringlopen.

Het was wachten op een situatie als deze. Hebben we hier nu te maken met een wolf die niet goed functioneert of een overheid die niet goed functioneert?

Zo kan het ‘dilemma wolf’ ook bekeken worden. De wolf is niet de indringer, maar de mensen moeten afstand bewaren. Misschien deel van de oplossing. Ik vind het geen gek idee, maar het zal er niet voor zorgen dat er helemaal geen wolven meer verjaagd hoeven te worden uit ‘mensengebied’.

Rijkstrooiselsoorten blijven dus belangrijk om aanwezig te hebben in bossen. In ‘Ons Bos’ (het bos dat ik kocht samen met mijn broer) staat vrij veel lijsterbes die deze functie kan vervullen. En Amerikaanse vogelkers die dat ook kan. Maar dat is dan weer een invasieve exoot waar bosbeheerders problemen mee hebben. Wij proberen hem niet te laten woekeren, maar zijn dus wel blij met de bodemverbeterende eigenschappen van deze exoot.

--

De kijktip

Afgelopen woensdag hadden we eens een keer geen les in Dronten, maar in Amsterdam. We kwamen bijeen op de Fruittuin van West. Eén van de lessen die we kregen had als onderwerp composteren met wormen. Leuke materie, juist omdat composteren met wormen op iedere plek kan. Ook als je tweehoog op een flat in de stad woont. Een wormenbak kan gewoon in huis staan, zonder dat het gaat stinken of andere overlast veroorzaakt. Als je ze de wormen de juiste dingen voert, natuurlijk. Onderstaand filmpje is daarbij behulpzaam.

zondag 6 november 2022

Over tweewieltrekker, naambord, agroreuzen, natuurlijke oplossingen en misinformatie

Best veel te vertellen deze week. In de voorbereidingen voor De Groentemeester zijn weer wat stapjes gezet. Zo heb ik afgelopen week mijn tweewieltrekker besteld die ik vanaf het voorjaar wil gaan gebruiken om de teeltbedden klaar te maken. Vooralsnog heb ik ervoor gekozen om alleen een freesbak erbij aan te schaffen. Ander gereedschap kan altijd later nog. Als leveranciers heb ik gekozen voor het bedrijf ELM uit Bleiswijk.

Verder werd ik deze week gevraagd om even bij de houtshop van Maatwerk Autisme langs te komen. Want ze hadden nog wat voor me. Het bleek een mooie verrassing te zijn, als bedankje voor de afgelopen 4 jaar bemoeienis met de Maatwerk Moestuin. Ik mocht daar moestuincoördinator zijn. En ik kan wel zeggen dat ik daar eigenlijk heb ontdekt dat ik in de groenteteelt verder wilde. Hoe mooi symbolisch was het dan ook dat ik van Maatwerk een bord voor De Groentemeester in ontvangst mocht nemen! Daar ben ik heel blij mee.

Het krijgt allemaal steeds meer vorm. Morgen gaan we monsters nemen voor het bodemonderzoek. Ik wil graag een soort nulmeting hebben van de bodem waarop ik ga telen. Want het is uiteindelijk wel de bedoeling dat ik die bodem verbeter gedurende de jaren dat ik er groenten (en mogelijk ook bloemen) op laat groeien. Er komt iemand van Eurofins langs om het perceel te bemonsteren. Ik ben benieuwd.

--

De leestips

Nog een keer aandacht voor de voedselbaronnen. Het is een ongezond systeem waarin veel voedsel nu geproduceerd wordt. Kleinschalige initiatieven die zelf hun afzet regelen zijn nodig. En steeds meer mensen beseffen dat gelukkig.
Overigens is de dominante positie van een paar bedrijven op een bepaalde markt echt niet alleen een probleem in de agrarische sector. Denk eens aan technologie bedrijven, supermarktketens, onderwijsleveranciers en telecommunicatie. Om maar een paar voorbeelden te noemen.

Over de groei van de economie is al veel gezegd. Hier een bijdrage op Linkedin die de rol van de beschikbaarheid en het gebruik van natuurlijke hulpbronnen belicht. Zonder die hulpbronnen zijn we nergens. En de hoop dat we ons uit de klimaatcrisis kunnen innoveren wordt ook steeds meer ter discussie gesteld, merk ik.

Hoe er in supermarktland toch ook het één en ander ten goede lijkt te veranderen. Uiteindelijk tellen alle inspanningen  van allerlei partijen bij elkaar op. En we moeten ons blijven realiseren dat we allemaal in hetzelfde team zitten als we de aarde leefbaar willen houden.

Interessante invalshoek van Jos Willemsen. Hij pleit voor het herstellen van landschappen. Daar vindt de fotosynthese plaats en wordt voedsel (dus energie) gemaakt. En als die energie de kans krijgt zich op te hopen, blijft de biodiversiteit zich ook ontwikkelen. Zijn pleidooi: verleg de aandacht van CO2-reductie naar CO2-opslag in natuurlijke systemen. Plant nog een boom bijvoorbeeld. Of een bosje.

Voortschrijdend inzicht. Mijn huis is al geïsoleerd. Als ik dat nu opnieuw moest doen, zou ik meer biobased materialen gebruiken. Maar dat stond toen nog niet op mijn vizier. Desalniettemin ben ik blij dat wij de meeste maatregelen al getroffen hebben.

Dit soort ontdekkingen doet mij altijd beseffen dat we zo verschrikkelijk veel nog niet weten. En ik hoop ook dat we niet alles gaan weten. De verwondering die dit teweeg brengt is toch ook mooi.

Meer natuurlijke oplossingen om het klimaatprobleem te helpen bestrijden. Dat lijkt mij ook een verstandig idee. Waarom blijven we denken dat we ons eruit kunnen innoveren met behulp van technologie?

Paludicultuur dus. In Voedselbos Vlaardingen oogsten we zo nu en dan ook lisdodde. De plant is eetbaar met best een goede smaak. Maar tegelijk ook heel vezelig, en daardoor uiteindelijk niet prettig om te eten. Je kunt lisdodde dus ook voor andere doeleinden oogsten. 

Een soort vaccineren tegen desinformatie. Ik weet niet of deze gehanteerde beeldspraak echt effectief is. Ik heb het idee dat veel mensen die makkelijk vatbaar zijn voor fake-news en complottheorieën inmiddels ook een weerstand hebben tegen vaccinatie. Dan is het niet handig om dit onderwerp juist met die beeldspraak uit te leggen, lijkt me.

--

De kijktip

In dit filmpje wordt duidelijk uitgelegd dat bossen aan de kust een belangrijke schakel zijn om de bossen landinwaarts van genoeg water te voorzien. Een boom die we in Nederland planten is daarmee deel van een groter watersysteem dat zich tot ver in Europa uitstrekt. Het is de manier een droogte te bestrijden: plant genoeg bomen.