zondag 29 mei 2022

Over trots, toekomst, klimaatverandering, pesticiden, biodiversiteit en leren

En daar zat ik afgelopen maandag zomaar ineens aan tafel bij Topicus. Niet als stafmedewerker onderwijs en ict, maar als trotse vader van een heel leergierige en initiatiefrijke zoon. Robin maakt op zijn school gebruik van SomToday. Dat is een webdienst waarin zijn rooster staat, zijn huiswerk wordt opgegeven en communicatie tussen ouders en school gebeurt. 
En hij vond daar wat van als beginnend programmeur en webdesigner in de dop. Hij wilde er graag een medewerker van het bedrijf daarachter over spreken.

Ik heb toen mijn oude onderwijs-en-ict netwerk op Linkedin aangesproken om die post van hem onder de aandacht te brengen. En dat lukte. Heel snel had Robin een uitnodiging te pakken om te komen praten over zijn ideeën.

Afgelopen maandag was het zover. We reisden samen af vanuit Maassluis naar Deventer waar het hoofdkantoor van Topicus Onderwijs gevestigd is. Het was een goed gesprek. Heel leuk om te zien dat ze zijn feedback zo serieus namen. En nog leuker: ze hadden zoveel vertrouwen in zijn leergierigheid dat hij het aanbod kreeg voor een bijbaan bij Topicus. Maarja, een bijbaan als junior developer heeft hij al. En hij heeft het daar erg naar zijn zin. Bovendien is die gelukkig meer in de buurt dan Deventer. Maar een compliment is het zeker!

De groene leestips van deze week vind je hieronder weer. Neem ook even de tijd voor de laatste (over glyfosaat), als je wil.

--

In het kader van tegengaan van klimaatverandering is dit een onbegrijpelijke maatregel. We willen dat mensen de auto uit gaan. Als je blijft zorgen dat dat betaalbaar blijft, lukt dat niet. Wie help je hier nou mee?

Dat kan dus ook.

Veel informatie over wat je echt kunt doen voor de wilde bijen. Belangrijk.

Gaat niet gebeuren. De vraag is ook of het zou werken. Mijn inziens kiest men in die sectoren niet voor niets voor deeltijd. Je moet namelijk zelf ook overeind blijven. Het probleem is volgens mij veel eerder dat we al het werk betaald willen maken. Kinderopvang bijvoorbeeld zou niet nodig zijn als mensen zelf voor hun kinderen zorgen. En als je deeltijd werkt, kun je dat makkelijker regelen. (Ik weet waar ik het over heb, want mijn vrouw en ik hebben nooit gebruik gemaakt van kinderopvang.) De werknemers in de kinderopvang zijn mogelijke leraren, of potentieel zorgpersoneel. De weg die de SER wil inslaan holt de capaciteit verder uit. Ieder mag zijn mening hebben. Dit is de mijne.

Wat? “Je moet wel heel veel groente en fruit eten om in de buurt van gevaarlijke hoeveelheden te komen.” En als je nou heel veel groente en fruit eet?
Weer een reden dus om vooral biologisch te kopen. Of zelf je groente te telen.

Meer heggen, ik ben voor. Zullen we dat ook in Zuid-Holland doen in plaats van die kale open landschappen?

Leuk citizen science project om aan mee te doen als je wat tijd over hebt.

Het is altijd goed om te leren van andermans leerervaringen.

Voor wie geïnteresseerd is in de energietransitie. De auteur (Herman van den Bosch) heeft een publicatie gemaakt over veel aspecten van de energietransitie. Dat is te downloaden via dit artikel. Voor wie dat interessant vindt dus.

Hier worden rake dingen gezegd.

Glyfosaat is schadelijk voor mens en ecosysteem. Als we werk willen maken van het herstel van biodiversiteit, kunnen we dit middel missen als kiespijn. Via deze link kun je helpen om onze minister daar op te wijzen.

--

En de kijktip van deze week:

Al Gore maakt zich hier echt kwaad. In de goede zin van het woord. En hij heeft gelijk ook. De tijd begint te dringen en hij constateert te weinig daadkracht. Zijn we onze toekomst aan het vergooien?
Maak jij je al kwaad?

zondag 22 mei 2022

Over groene plekken, extreem weer, droogte en het www

Afgelopen week was een week met veel verschillende groene plekken. Op maandag was ik aan het werk in de Maatwerk Moestuin in Maassluis. Op dinsdag naar mijn stage bij Zelfoogsttuin Bij Mei in Zoeterwoude. Op woensdag in Drenthe op excursie met mijn klas naar De Vrolijke Noot en naar het Noorderbos. Op donderdag weer aan het werk bij de Maatwerk Moestuin en ook voor de eerste keer in Delft bij Buiten Leeft. En op vrijdag weer stage bij Bij Mei. Op zaterdag was ik in Outdoor Valley in Bergschenhoek. En vandaag in Voedselbos Vlaardingen. Ik denk dat ik wel aan mijn dosis natuur kom.

De foto hierboven is van donderdag rond de middag in de Maatwerk Moestuin. Er kwam toen een onweersbui langs die een kwartiertje huishield. Hier zie je hem aankomen. De meer dan welkome regen dus. We hadden net de bonen en de mais gezaaid. Dus dat kwam goed uit.

En hieronder de leestips. Het zijn er niet veel deze keer, maar hopelijk wel de moeite waard.

--

Weer een voorbeeld van extreem weer. Hittegolf, hevige regenval, overstromingen, maar ook droogte. En oogsten die mislukken. Alle inspanning zou erop gericht moeten zijn om de natuurlijke systemen van de aarde weer in balans te krijgen.

Onderzoek naar hoe droogte ecosystemen beïnvloedt. Lijkt me relevant.

We weten nog heel veel niet. Oude bomen behouden lijkt wel belangrijk.

Fonio. Een graan dus. Maar dan wel eentje die niet veel water nodig heeft en in arme zandgrond kan groeien. En daarmee verwoestijning tegen kan gaan. Lijkt me handig.

--

En de kijktip

Hier gaat het nog een keer over collectieve illusies. Dit geeft best inzicht in waarom sommige veranderingen zo lang op zich laten wachten. En wat je er aan zou kunnen doen.

zondag 15 mei 2022

Over community supported agriculture, agroforestry, droogte en biodiversiteit

Niet de mooiste foto die ik van de Maatwerk Moestuin ooit heb gemaakt, maar deze is wel van deze week. We zijn daar volop aan het zaaien en planten. We krijgen daar ieder jaar een aantal trays met plantjes van een plantenkwekerij in de buurt. Dit jaar zaten daar voor het eerst ook bloemen bij: dahlia's en prachtkaarsen. En de dahlia's zijn afgelopen week de grond in gegaan. Op de foto staan ze nog klaar in het vak waar ze uiteindelijk geplant zijn.

In de Maatwerk Moestuin proberen we zoveel mogelijk verschillende groenten, kruiden en bloemen te kweken. We doen dat in kleine hoeveelheden en vanaf begin juni is er wekelijks een verkoopstalletje geopend aan de tuin waar je de groenten van het seizoen kunt kopen. 
De moestuin is vooral bedoeld als dagbestedingsproject voor de mediënten van Maatwerk Autisme. We werken zo biologisch mogelijk, maar zijn daarvoor niet gecertificeerd. En ik mag deze tuin sinds 2020 coördineren. Het is één van mijn opdrachten die ik doe vanuit mijn bedrijfje 'Groendoenerij'. Hier heb ik ontdekt dat ik erg blij word van het telen van groenten in een systeem dat zoveel mogelijk respect heeft voor de natuur. En dat heeft er toe geleid dat ik nu de opleiding aan de Warmonderhof aan het doen ben.

Ook afgelopen week heb ik weer leestips verzameld. Die vind je hieronder.

--

Die soorten die op stikstof arme plaatsen kunnen groeien, vulden een niche die anders niet door de natuur gekoloniseerd kon worden. Als daar nu wel stikstof beschikbaar is, zijn die soorten niet meer nodig. Wat is daar precies de ernst van? Die vraag kan ik niet goed beantwoorden, behalve dat het iets met weerbaarheid en veerkracht van ecosystemen te maken moet hebben.

De maatregelen bij droogte die genoemd worden, zijn vooral gericht op de korte termijn. Op de lange termijn zou het voor de hand liggen om bijvoorbeeld veel meer bomen te planten en de natuur de ruimte te geven om de droogte tegen te gaan. Bomen en planten maken regen. En mijn observatie in mijn eigen woonomgeving is dat veel grote bomen verdwijnen en daar worden dan kleintjes voor teruggezet. Die maken natuurlijk minder regen.

Biodiversiteit is een noodzaak. Maar om die biodiversiteit nou te zoeken in de producten die op je bord terecht komen, vind ik wel wat kort door de bocht. Het helpt natuurlijk wel om een beetje verantwoord te kiezen wat je eet. En biologisch is sowieso beter dan gangbaar. Maar ik vraag me af of het vergroten van de biodiversiteit het hier van moet hebben. Dat kan bij lange na niet genoeg zijn.

Hier kunnen ze bij Boeren in het Bos over meepraten. Daar hebben ze een graassysteem voor hun dieren opgezet waarbij ze ook gebruik maken van voederbomen. Erg inspirerend. En in Midden-Delfland is dit kwartje nog niet gevallen. Ik heb ooit eens iemand horen zeggen dat ze in dit stukje van Zuid-Holland vooral dol zijn op grasfalt. Daar bedoelde hij een eentonig landschap van vooral gras mee. Terwijl ze het zo mooi zouden kunnen maken als ze wat bomen toevoegen.

Dit onderzoek zegt dat hoe meer dier- en plantensoorten je ziet, hoe beter je je voelt. Weer een argument om meer werk te maken van het vergroten van de biodiversiteit.

Geen goed nieuws. De Amazone is één van de grote natuurlijke systemen op Aarde die het kantelpunt naderen. Dit woud zou eigenlijk met hand en tand beschermd moeten worden, maar het ontbreekt de wereld aan daadkracht. Triest.

Heldere uitleg over CSA’s (Community Supported Agriculture) met in de hoofdrol mijn stageplek (Zelfoogsttuin Bij Mei). Zo’n zelfde plek wil ik volgend teeltseizoen starten in Maassluis. 

--

En de kijktip is een tweeluik van De Keuringsdienst van Waarde. Ik krijg het niet voor elkaar om de video hier te embedden, dus je moet het even doen met twee linkjes die verwijzen naar de site van NPOstart. Dat lukt vast ook.


In deze afleveringen laten de makers zien dat de productie van tomaten, sinaasappels en nog veel meer voedsel dat in Zuid-Europa wordt geteeld helemaal niet zo 'netjes' tot stand komt. Uitbuiting van mensen met een illegale status en maffiapraktijken zijn eerder schering en inslag dan uitzondering. Zelfs als je deze producten biologisch koopt en aan allerlei certificeringen voldoet, zijn er misstanden te ontdekken. Dat geeft te denken. De wereld blijkt veel oneerlijker in elkaar te zitten dan we willen weten. Een belangrijk probleem is de macht van de grote spelers. 
Mijn antwoord zou zijn: koop zoveel mogelijk bij lokale producenten die je ook echt kent, en voedsel van het seizoen. Bij een CSA in de buurt bijvoorbeeld. Eerlijk is eerlijk, ik doe dat ook nog niet bewust genoeg.


zondag 8 mei 2022

Over circus, zeespiegelstijging, struikrovers, poep, pawpaw en duisternis

Op alle groene plekken waar ik actief ben, is het in deze periode in het jaar best een drukke tijd. Plantgoed moet de grond in, zaden gezaaid, plantjes verspeend, en het onkruid schiet ook de grond uit. 

Maar daarnaast was het deze week ook meivakantie. Mijn beide kinderen waren de hele week vrij, en de jongste van het stel deed wel twee keer mee tijdens het Circusstad Festival in Rotterdam. Op woensdagmiddag togen we naar het Schouwburgplein om een voorstelling van haar groep te zien. 

En als klap op de vuurpijl mocht zij met haar stagegroep meedoen bij de openingsact van de Circus Gala avond op vrijdag. Stond ze zomaar ineens wéér in het Luxor op te treden. Twee trotse ouders en een trotse broer kwamen natuurlijk kijken. De rest van de voorstelling was overigens ook zeker de moeite waard. We hebben een erg leuke avond gehad.

En voor de liefhebber: hieronder de leestips van deze week.

--

Dit geldt voor Nederland toch ook? Dat de zeespiegel stijgt en het land daalt. Dat zou genoeg reden moeten zijn om onze uitstoot zoveel mogelijk te verminderen.

Ik zou willen dat Maassluis in dit rijtje stond.

Als we willen nadenken over circulair leven, dan hoort dit onderwerp er ook bij. We voeren nu belangrijke voedingsstoffen als afvalstoffen zo snel mogelijk af. Want van poep word je ziek, is de algemene aanname. Maar dat ligt er dus maar net aan hoe je er mee om gaat. Getuige dit verhaal.

Interessant.

‘Natuurfabriek’, ‘struikrovers’ en ‘plantenasiel’. Goed gevonden woorden. Deze stad laat volgens dit artikel een goed voorbeeld zien over hoe je groen in de stad brengt. Onder andere door de afdeling ‘groen’ en de afdeling ‘ruimtelijke ordening’ samen te voegen. Zou dat overal werken?

Pawpaw, we hebben hem ook staan in Voedselbos Vlaardingen. Bij ons heeft hij voor zover ik weet echter nog geen vrucht gedragen.

Goeie tip: “close enough for jazz”.

Dit pleidooi om de nacht de nacht te laten zijn, onderschrijf ik van harte. Ik maak ‘s avonds vaak een wandeling, en hoe graag zou ik weer een sterrenhemel zien. Die heb ik één keer in mijn leven echt gezien toen ik op een rondreis in Amerika was en daar in een gebied kwam met bijna geen menselijke verlichting. Zo mooi.

--

De kijktip van deze week
Is dit de toekomst die we echt willen? Zou dit echt leiden tot een tijdperk van overvloed?

zondag 1 mei 2022

Over voedselbos, natuuronderwijs, draadjes op twitter en hergebruik

Gisteren was ik in het Eetbaar Park. Dat ligt in het Zuiderpark in Den Haag. Daar was deze zaterdag een voorjaarsmarkt bij het Permacultuur Centrum Den Haag. 

Ik mocht daar een presentatie geven over Voedselbos Vlaardingen. We zijn met het voedselbos in 2015 gestart en daarmee zijn we één van de oudere voedselbossen in Nederland. Voor startende initiatieven is ons voedselbos een plek om te kijken hoe het kan worden. Het Eetbaar Park is zelf ook opgebouwd volgens voedselbosprincipes. Dat betekent dat er in verschillende lagen gewerkt wordt en veelal ook dat er allerlei soorten door elkaar staan. En het belangrijkste: het gecreëerde ecosysteem is gericht op het voeden van de mens, terwijl er ook voor de andere levende wezens en de aarde gezorgd wordt.

Het is altijd leuk om het verhaal van het voedselbos te vertellen. Mocht je dat nou ook een keer willen horen, dan kan ik je de rondleidingen in Voedselbos Vlaardingen van harte aanbevelen. Die vinden iedere laatste zondag van de maand plaats.

En voor nu heb je de leestips.

--

Dit pleidooi ondersteun ik van harte. Niet alleen natuuronderwijs verdient een veel betere plek. Ook digitale vaardigheden vind ik een ondergeschoven kindje.

Kleinschaliger is ook een manier. Het hoeft niet altijd maar groter, groter en meer en meer. Wanneer dringt dat nou eens door?

Kijk, en hier wordt gelijk gehoor gegeven aan de oproep uit de eerste leestip. Dit zouden meer pabo’s moeten doen.

En weer een aspect waar we het niet zo goed doen. We hebben echt een andere kijk nodig op of het goed met ons gaat. Dat zien we niet aan onze rijkdom of onze welvaart. Dat moeten we gaan afmeten aan hoe goed we voor ons thuis kunnen zorgen. Ons thuis, de planeet, bedoel ik dan.

Interessant draadje over hoe serieus het Zeeuwse waterschap het Deltaplan Biodiversiteit neemt. Dit verzin je niet…

Precies dit. En daarom kiezen wij er thuis voor om zoveel als mogelijk biologisch te kopen. Je kunt kiezen voor de wereld die je wilt.

Deze maand krijgen we scholing op het gebied van nachtvlinders dus. Ongetwijfeld gaat er een wereld open als je daar aan begint. Maar heel eerlijk: dat kan ik er in mei echt niet bij hebben. Waarom doen ze dat in mei? Heeft dat vooral te maken met de aanwezigheid van nachtvlinders? Zijn die er vooral in mei?

Wat een werk moet daar in zitten. Binnenkort moet ik voor mijn opleiding zelf bodemonderzoek doen op mijn stage. En dat is gelukkig maar één plek waar je de grond in moet. Voor zo’n kaart heb je natuurlijk heel veel boringen nodig.

--

De kijktip van deze week
Dat is een interessante gedachte. Maar als je erover gaat nadenken, realiseer je je natuurlijk ook dat dat niet kan. Daarom is het loskomen van de fossiele brandstoffen ook zo'n worsteling denk ik.
Toch denk ik dat ze dit filmpje ook met iets meer nadruk op de lange termijn in elkaar hadden kunnen zetten. Want een meer circulair systeem van gebruik van materialen zou toch echt wel beter zijn...