zondag 28 augustus 2022

Over ons dieet, eetbare bomen, een oogstfeest, de koe en wat we kunnen leren van kinderen

De appelboom in mijn achtertuin is overladen met appels. Helaas staat hij niet heel zonnig, dus het afrijpen lukt niet bij iedere appel even goed. Maar omdat hij zo vol hangt met appels is hij een beetje topzwaar geworden. En de boompaal die ernaast staat houdt het gewicht nog maar net. 
Daarom ging ik naar de lokale houtleverancier in 's Gravenzande. Om een duurzame boompaal te halen. 

Onderweg daar naar toe bedacht ik me dat ik dan langs het Staelduinse Bos zou rijden. En iemand had een keer tegen me gezegd dat ik eens naar de tuin moest gaan kijken die naast het bezoekerscentrum aangelegd is. Daar zouden namelijk leuke ideeën tussen zitten voor het ontwerpen van groene omgevingen. En omdat ik nu toch in de buurt was, nam ik daar gelijk de tijd maar eens voor. Op de foto zie je een stukje van die tuin. Hier hebben ze met allerlei oude boomstronken een kunstig geheel gemaakt. Zoiets schijnt een stobbentuintje te heten.  Leuk toch?


--

De leestips

Door klimaatverandering worden we misschien wel gedwongen om andere plantensoorten te gaan eten. Planten die tegen droogte of een slechte bodem kunnen, hebben dan een streepje voor.

Ja, we moeten meer met bomen doen. Hoeveel eetbare bomen ken jij? Waarschijnlijk zijn dat er verrassend veel meer dan je denkt.

Wat mij betreft wel. De manier waarop dieren gehouden worden is het probleem. Als we die manier veranderen, kunnen dieren bijdragen aan bodemvruchtbaarheid en natuurbeheer. Daar zijn al voorbeelden van. Denk aan holistische graasmethoden of de werkwijze van Boeren in het Bos.

Volgende week vieren we ons jaarlijkse oogstfeest in Voedselbos Vlaardingen. Er zijn rondleidingen. Er is live muziek. De boskeuken is open. En we organiseren een streekmarkt. Daar moet je toch bij zijn? 

De oplossing is niet om helemaal geen vlees meer te eten. Los van mijn mening dat het niet gezond is voor een menselijk lichaam om geen vlees te eten, gaat het er vooral om dat dieren kunnen helpen om land te herstellen. Je moet ze alleen op de juiste manier inzetten. Gelukkig is daar steeds meer kennis over beschikbaar. Zoals met alle dingen in het leven zit het veel genuanceerder in elkaar dan de simpele tegenstelling tussen ja of nee.

Ja, we kunnen een hoop leren van kinderen.

Mooi voorbeeld van citizen science. Doe jij ook al mee?

Take-away van dit artikel is: het maakt uit hoe je over uitdagingen / veranderingen praat. De woorden die je kiest doen er toe.

--

De kijktip

Deze keer geen video die je hier direct kunt kijken. Maar daarvoor in de plaats een link naar het youtubekanaal van het Wildlife Film Festival Rotterdam (WFFR). Wildlife Film Festival Rotterdam is hét jaarlijks filmfestival met de mooiste natuurfilms uit binnen- en buitenland. Dit jaar van 4 – 9 oktober in filmtheater Cinerama en online van 5 – 30 oktober. 
Van de voorgaande edities zijn veel films online te zien via hun youtubekanaal.


zondag 21 augustus 2022

Over beweging, mais, energie besparen, kweekvlees, droogte en de wereld voeden

Zo langzamerhand wordt het tijd om de mais te oogsten. Dat is natuurlijk ook afhankelijk van je zaaidatum, maar zowel in de Maatwerk Moestuin, als op mijn stage wordt het er tijd voor. Maar hoe weet je nou dat de mais klaar is om te oogsten? Dat zochten we deze week op.
Als de kolf nog aan de plant zit, is hij ingepakt in een pak bladeren die de maiskorrels beschermen. Helemaal bovenop zit dan een puntje met een soort 'haar'. Dat 'haar' is gemaakt van de vrouwelijke bloemen. Als die bloemen er uitgedroogd en bruin uit zien, kun je er vrij zeker van zijn dat de maiskolf oogstbaar is. Je moet hem dan ook niet te lang aan de plant laten zitten, want daar wordt de mais minder lekker van.

De foto hiernaast laat trouwens een speciale soort mais zien die ik afgelopen week geoogst heb: regenboogmais. Een oude indianensoort. Mooi toch?


--

De leestips

Omdat het belangrijk blijft om zo min mogelijk energie te verbruiken.

Nog maar weer eens aandacht voor het verband tussen groen, droogte en wateroverlast: “tegel eruit, plantje erin.” Of zet wat bomen in je tuin.

Worden er ook maatregelen genomen die op de lange termijn werken? Zoals aandacht voor een samenhangende aanplant van bossen die als waterpomp landinwaarts kunnen werken? Of het stoppen of beter reguleren van het gebruik van grondwater? Dit is een probleem dat we alleen te lijf kunnen als we ecosystemen leren inzetten. Hoe staat het met onze collectieve kennis daarover?

Mooi initiatief. Mooie ambitie. Love to learn, verbind je met alles en go green. Zo wil ik ook leren.

Mag er iets meer aandacht komen voor deze wetenschapper? Zijn onderzoek laat zien dat we de wereld kunnen voeden zonder grootschalige industriële landbouw. Hoe dat zit? Het antwoord is meer lokaal produceren en zorgen voor bodemopbouw. West-Europa en de VS hoeven de wereld niet te voeden. Dat kan de wereld zelf. Als we het (financieel) toestaan.

Goed stuk over kweekvlees. Met terechte kritiek.

--

De kijktip

Opvallend in dit filmpje is dat de meeste lichamelijke inspanning die ze laten zien, vormen van sporten zijn. Hardlopen. Gewichten optillen. Bewegen om het bewegen, zeg maar. Ik denk dat het beter is als je beweging inbouwt in je dagelijkse routines. Dus: op de fiets naar je werk, lopend naar de winkel en wat werk in de tuin. Bijvoorbeeld. 

maandag 15 augustus 2022

Over windmolens, vakantie, bodem, bos, scheepvaart en voedselproductie

Afgelopen week waren we met vakantie. De reis ging naar Noorwegen. Mijn schoonzus woont daar en had ons uitgenodigd om bij haar 'in de buurt' vakantie te vieren. Zij regelde het vakantiehuis, mijn vrouw de reis er naar toe. Ik hoefde alleen maar te volgen.
Op mijn verzoek gingen we niet vliegen. Eerst hebben we gekeken of we er met de trein heen konden gaan, maar dat was in de tijd die er voor hadden niet te doen. Dus toen zijn we uitgeweken naar de nieuwe bootverbinding die sinds april tussen Eemshaven en Kristiansand vaart. Zo gezegd, zo gedaan.
De eerste foto is van de heenreis. Ergens op zee tussen de twee genoemde plaatsen, rond half tien 's avonds. Als je goed kijkt (beetje inzoomen...), zie je de horizon vol staan met windmolens. Ik had me wel eens een windmolenpark op zee voorgesteld. Maar ik had niet gedacht dat waar je ook keek op die horizon dat er windmolens zouden staan. Echt heel veel. Die energietransitie is gelukkig gaande.

Deze keer ook een tweede foto. Gewoon om mezelf er aan te herinneren dat ik het prima naar mijn zin heb gehad tijdens deze vakantie. Noorwegen is een mooi land. Veel water, veel bos, veel rotsen. Veel natuur. Wat wil een mens nog meer?



--

De leestips

Recensie van het boek ‘Leve de bodem’. Voor de liefhebber.

Hier wordt weer helder uiteengezet waarom we toe moeten naar een ander systeem van voedselproductie. We zoeken naar meer biodiversiteit, opbouw van bodem (en daarmee vastlegging van CO2) en een gezondere relatie met de natuur. Gangbare boeren zitten wat mij betreft op het verkeerde pad. En ik hoop van harte dat steeds meer van hen de weg naar een omschakeling vinden. Of dat nou extensivering, voedselbossen, biologische bedrijfsvoering of csa is, iedere stap weg van monocultuur en gebruik van kunstmest, pesticiden en fossiele brandstoffen is goed.

Dat klinkt als een interessant boek.

De droogte is deze zomer een serieus probleem. In het boek ‘het verborgen leven van bomen’ schrijft Peter Wohlleben dat bossen functioneren als regenmakers. Bossen moeten dan wel aan de kust beginnen want vanaf daar brengen ze door een cyclus van verdamping, dauw en neerslag steeds meer water verder landinwaarts. Zijn er al projecten in Europa die serieus met dat ontwerpidee aan de slag gegaan zijn?

Het honger probleem gaat niet over een wereldwijd tekort. Het is een verdelingsvraagstuk. En dat heeft te maken met ons economisch systeem. We hoeven hongersnoden niet op te lossen met het versjouwen van voedsel over de wereld. We moeten lokale productie van voedsel in gezonde ecosystemen opbouwen. Minder voedsel naar de wereldmarkt, en meer voedsel op de lokale markt. Als Nederland daaraan zou meewerken lossen we ons stikstofprobleem ook op. Want we kunnen dan niet zoveel dieren houden, omdat we ze simpelweg niet allemaal zelf kunnen voeren. Laat staan dat we ze allemaal zelf zouden kunnen opeten.

Leerzaam uit dit artikel: dit zijn goederen met groot risico op tropische ontbossing: palmolie, rundvlees, pulp en papier, soja, rubber, cacao en koffie.
Van welke van deze producten kies jij zorgvuldig wat de bron is? Of schrap je bepaalde producten? Zo ben ik gestopt met koffie drinken en eet bijna geen chocola meer.

Dit zijn dan weer hoopvolle ontwikkelingen op het gebied van energie.

--

De kijktip

Het wereldwijde voedselsysteem vertoont trekken van het financiële systeem vlak voor de bankencrisis in 2008. Er is maar een handjevol internationale spelers die de distributie van belangrijke voedselgroepen zoals graan overziet, bijvoorbeeld.
Ook wordt hier gezegd dat we met zijn allen genoeg voedsel produceren. Sterker nog, het kan wel wat minder. Maar om honger in de wereld uit te bannen, zal de verdeling van voedsel beter geregeld moeten worden. En daar is het huidige systeem niet zo goed in. 
Is het erg als dit systeem instort, vraag ik me dan af.
Conclusie is toch weer om lokaler en socialer om te gaan met welk eten je op je bord toelaat.

zondag 7 augustus 2022

Over vakantie, kamerplanten, zonnepanelen, voedselbossen en klimaat

We wonen niet zo heel ver van het strand. Maar heel vaak komen we er nu ook weer niet. Mijn dochter wilde graag een keer een 's avonds naar het strand. En dat vonden we eigenlijk wel een goed idee.
Dan is de grootste drukte en warmte wel voorbij. En we hadden dus ook een groot stuk strand voor onszelf. We gingen naar Kijkduin. Eerst een hapje eten. En een bal mee om daarna tijd te maken voor een ouderwets gezellig potje volleybal.

Zo vier je vakantie. :-)


--

De leestips
Dit bedrijf heeft een mooie missie die hard nodig is. Dus: koop je jouw volgende kamerplant biologisch?

Zonnepanelen laten installeren is een goede investering. Maar zorgen dat je zelf zonnepanelen kunt installeren is misschien nog wel een betere investering. Dus als je nog niet weet wat je later wilt worden: word installateur.

Mooi rijtje tips. Van mij hadden ze mogen beginnen met de tip over groen in je tuin. Een boom voor je huis maakt zoveel uit.

Inderdaad: we hoeven landbouw en natuur niet uit elkaar te trekken. Maar als we dat niet doen, zullen we in zo’n productiesysteem ook ruimte moeten laten om de dieren die er in wonen te voeden. En dat wordt nog vaak als ‘verlies’ gezien. Wij noemen dat liever: delen in de overvloed.

Ik las er ergens anders ook al over. Daar werd gesproken over nadenken over een 'climate endgame'. Honger, extreem weer, oorlog en ziekte zouden ons in zo'n scenario ten deel gaan vallen. Niet iets om naar uit te kijken. En daarom zijn die worst-case-scenario's belangrijk om serieus te nemen. Omdat we er dan beter op kunnen anticiperen.

Nog maar weer een artikeltje met interessante feitjes over wespen. Belangrijk om deze beestjes beter te begrijpen.

--

De kijktip

Mensen zijn niet egoïstisch. Ze streven niet alleen maar eigen geluk en genot na. Uiteindelijk is dat een leeg bestaan.
Mensen zijn zorgend. Ze komen op voor elkaar. En voor de goede zaak. Ze geven.
Hoe dat evolutionair werkt, dat legt Paul Bloom in deze video uit.