We gaan de tweede week van thuisonderwijs in. In tegenstelling tot wat de berichtgeving in de media voorstelt over de gemiddelde situatie, lukt dat bij ons thuis prima. Mijn vrouw en ik werken allebei thuis, en we hebben twee kinderen van 12 en 13 jaar die thuis hun schoolwerk doen. We hebben geen stress en doen er ook niet moeilijk over. Hoe doen we dat zonder problemen?
Dat is mijn inziens gewoon een kwestie van organiseren, deels een beetje geluk en deels de constatering dat we in het verleden de juist keuzes hebben gemaakt. Gelukkig. Want de verhalen van kommer en kwel aan de keukentafel herken ik helemaal niet.
Laten we daar maar eens mee beginnen. Met die keukentafel. Als je effectief aan het werk wilt, helpt het helemaal niet om met zijn allen aan de keukentafel te gaan zitten. Wij zouden gek worden van elkaar. Gegarandeerd. Mijn zoon en dochter hebben gewoon allebei een eigen bureau in een eigen kamer waar ze aan het werk gaan. En ook mijn vrouw en ik maken afspraken over welke werkplek we op welke dag gebruiken. Tot voor kort hadden we een werkplek op zolder, en één aan de eetkamertafel. Die laatste bleek (ook in je eentje) niet handig. Als we wilden lunchen, moest alles aan de kant. En lunchen (net als ontbijt en avondeten) doen we iedere dag met elkaar. We hebben nu in onze kleinste ruimte een bureautje neergezet. Eerst werd in dat kamertje vooral gestreken, maar dat moet nu maar ergens anders gebeuren.
Ten tweede hebben wij alle vier een eigen apparaat tot onze beschikking. Ouders die nu (nog) aangeven dat ze niet genoeg apparaten hebben, hebben mijn inziens zitten slapen. Bij de stichting waar ik werk is steeds weer uitgevraagd of er nog behoefte was aan laptops bij gezinnen die het zelf niet konden betalen. En datzelfde beeld zie ik terug bij de school van mijn kinderen. Daar is dat ook meerdere malen gevraagd, en op het hart gedrukt, om aan te geven of je kind een device had. Wij hebben van die regeling geen gebruik gemaakt. Mijn kinderen wilden toch al een laptop. En mijn vrouw en ik vinden het deel van de opvoeding dat ze zelf voor hun spullen leren zorgen. Zo'n periode van thuisonderwijs biedt juist een uitgelezen mogelijkheid om dit te voeden. Ze hebben dus allebei van eigen geld (hoe trots kun je zijn?) een betaalbare laptop aangeschaft. En omdat hij van hen zelf is, zijn ze er extra zuinig op.
En dan het thuiswerken op zichzelf. Daar komt een beetje geluk bij kijken. Want mijn vrouw en ik leven in de gelukkige omstandigheid dat wij ons werk grotendeels vanaf iedere plek kunnen doen. Dat is bij ons eigenlijk al jaren zo. Zolang we maar een computer en een goede internetverbinding tot onze beschikking hebben. En om daar optimaal gebruik van te maken, waren wij al lang gewend om ons werk digitaal te organiseren. Wij hadden ook voor de coronacrisis al jarenlang ervaring met thuiswerken. Digitale vaardigheden zijn daar een groot onderdeel van. De aanpassing die het vroeg, was eigenlijk alleen maar positief, omdat de rest van de wereld ineens ook grotendeels digitaal veel bereikbaarder werd.
Daarnaast werken mijn vrouw en ik sinds de kinderen er zijn altijd al parttime. Dat geeft heel veel lucht in de weekplanningen. Daardoor hebben we natuurlijk ingeleverd op salaris. (Maar geld is ook niet alles...) Wij hebben altijd zonder kinderopvang gedaan. Zonder ouderschapsverlof. Zonder ons afhankelijk te maken van regelingen die de overheid voor je verzint. Als mijn vrouw moest werken, was ik thuis. En andersom. We regelden onze weken zo in dat werk en privé prima met elkaar te combineren waren. Soms betekende dat dat we overdag werktijd misten die we dan 's avonds of in het weekend weer inhaalden als de ander beschikbaar was voor de kinderen. In periodes waarin we dat door roosters niet rond kregen, konden we gelukkig een beroep doen op opa en oma. De ervaring die we toen hebben opgebouwd, maakt dat we nu eenvoudig schakelen naar eenzelfde soort combineren en afstemmen van onze werkzaamheden. Het is een proces van voortdurend overleg en bepaalde routines en afspraken die -voor ons- werken. En wat we nu dus vrij moeiteloos doen.
We zijn iedere dag vrij duidelijk in onze dagplanningen. We hebben de gewoonte om de avond ervoor even met elkaar af te stemmen wie hoe laat moet beginnen. En ook tijdens de dag stemmen we af wanneer lunch en korte wandelingen of fietstochtjes op het programma staan. Goed eten, genoeg beweging en afwisseling in activiteiten vinden we belangrijk en hebben onze continue aandacht.
De laatste factor die ik wil benoemen, is onze attitude ten opzichte van (school)werk. Wij hoeven onze kinderen nooit achter hun broek aan te zitten om ervoor te zorgen dat ze hun werk doen. Sterker nog, het laatste deel van de vorige zin klinkt mij een beetje vreemd in de oren. Want ik ben niet verantwoordelijk voor hun schoolwerk. Dat zijn ze zelf. En daar spreken we ze op aan. Als dat nodig zou zijn. De grap is namelijk dat dat aanspreken dus in de praktijk helemaal niet nodig blijkt als je de attitude hebt dat dat hun eigen pakkie-an is. Dat maakt ons niet onverschillig ten opzichte van hun schoolwerk. Integendeel. We vinden het heel belangrijk dat ze het doen. Dat weten ze. En we zijn ontzettend trots dat ze dat ook serieus nemen. Ze krijgen alle regelruimte om hun werk op tijd af te hebben. Waar nodig geven we tips of steun.
Bovenstaand heb ik geschetst hoe wij ervoor gezorgd hebben dat het thuisonderwijs goed te doen is. Dat wil niet zeggen dat ik ervoor pleit om er zomaar nog een paar weken aan vast te plakken. Liever niet. Er zijn andere redenen waarom ik denk dat het voor onze pubers beter is als ze weer zoveel mogelijk gewoon naar school (en sport) gaan. Maar als het moet, dan doorstaan wij deze lockdown prima.
Om thuisonderwijs een heel stuk draaglijker te maken komt het samengevat hierop neer:
- Zorg dat ieder zijn eigen werkplek heeft, gescheiden van elkaar.
- Zorg dat ieder een eigen device heeft met een goede internetverbinding.
- Zorg dat je digitaal vaardig bent, en weet hoe je computer werkt.
- Zorg dat je er een flexibele planning op nahoudt, en communiceer daarover.
- Zorg dat je goed eet, genoeg beweegt en ook buiten komt.
- Zorg dat je de verantwoordelijkheid voor (school)werk houdt waar hij hoort.
Dit is hoe wij het thuis regelen. Dit werkt voor ons. Misschien hebben anderen hier ook iets aan.