zondag 31 december 2023

Over vakantie, fermenteren, beweging, brein, bos, dieren en natuur

In de laatste week van het jaar vertrokken we naar de Belgische Ardennen. Mijn schoonouders waren 50 jaar getrouwd. Ter gelegenheid daarvan trakteerden zij op een paar dagen weg. 

We vertoefden in een mooi opgeknapt huis nabij Durbuy. Op donderdag maakten we een wandeling in een gebied waar een aantal menhirs in het landschap stonden. We hebben niet alle menhirs kunnen langs lopen, maar boven op een heuvel stond een rots die we uitkozen als richtpunt voor onze wandeling. Het was een hele klim, maar het uitzicht was een mooie beloning.

Laatst was ik ook al een paar dagen weg. Samen met deze midweek was dat mijn vakantie voor dit jaar. Fijn om even volledig tot rust te kunnen komen en zo het oude jaar achter me te laten. Ik kijk terug op een zeer bijzonder jaar.

Komende week ga ik weer 'aan'. Er staat een mooi nieuw teeltseizoen voor de deur. Het aantal oogstgenoten gaat uitbreiden en voor de bloementuin ga ik dit jaar werken met een heus teeltplan. En daarvoor moeten alle voorbereidingen nog wel getroffen worden. En we willen in huis ook nog wat klussen. Dus er is werk aan de winkel.

Maar eerst hebben we -op moment van schrijven in ieder geval- de jaarwisseling nog te verduren. (Zullen we eens stoppen met de maffe gewoonte van vuurwerk afsteken? Mij doe je daar geen plezier mee. En ik ben daar echt niet de enige in.)

Ik wens iedereen desalniettemin een fijne jaarwisseling en een goed, gezond en groen 2024!

--

De leestips

In het afgelopen seizoen met grote overvloed uit de tuin is het al vaak geopperd: fermenteren van voedsel. Daarmee maak je het langer houdbaar en hadden we nu ook nog een tijdje kunnen genieten van groenten uit de tuin. In deze blogpost van Marks Daily Apple zet hij 7 gefermenteerde producten op een rij. Mooie inspiratie voor volgend jaar wellicht.

Dit is overzichtelijk. Ook als je niet naar de sportschool wilt, geeft het aanknopingspunten om je gezondheid te verbeteren door (meer) te gaan bewegen. Door de werkzaamheden in de tuin beweeg ik in het seizoen al de hele dag en moet ik ook zo nu en dan zware dingen tillen. Met iets meer aandacht voor een sprintje op zijn tijd, voldoe ik prima aan deze bewegingswetten.

Interessant leesvoer. Die gaat op het lijstje.

Biologisch eten heeft dus niet zoveel zin als je boerenbuurman gif blijft spuiten. Maar als je buurman geen boer is (omdat je in de stad woont), heeft het dus wel zin. Dan hoeven we alleen de vraag nog maar op te lossen of gif slecht voor mensen is. Hoe zullen we dat eens financieren?

Goed dat er aandacht wordt besteed aan de nuttige aspecten van dit dier. Ik wist trouwens niet dat er zoveel soorten waren.

Voor wie een bos heeft dat hij wil verbeteren. Vooral de folders die via bosgroepen te downloaden zijn, zijn handig, denk ik.

In Maassluis bevindt zich ook een aantal roekenkolonies. Deze kolonies werden bedreigd door de kap van de bomen waarin de roeken nestelen. De lokale KNNV heeft toen een actie opgestart om deze roeken te redden. Vóó deze actie had ik geen flauw benul dat dit een aparte soort was ten opzichte van kauwen. En daar hebben we er echt heel veel van in Maassluis.

Uiteindelijk ben ik toch bang dat het niet genoeg is. Ik kan me niet aan de indruk onttrekken dat de bedragen die genoemd worden (bijv. 2,5 miljard voor natuurherstel) in het niet vallen bij geld dat wereldwijd voor andere belangen wordt aangewend. Zet dat eens naast alle miljarden die wereldwijd  bijvoorbeeld gaan naar economische problemen of defensie-uitgaven. Sturen we onszelf niet met een kluitje het riet in?

In de categorie goed nieuws. Mensen kunnen ook een positieve invloed op de wereld hebben. Het is maar net welke kant je wil kiezen.

Het sluiten van kringlopen is belangrijk om veerkrachtige ecosystemen te houden. Daarom moeten dode dieren niet (altijd) opgeruimd worden. Toen onze kat een duif had gevangen, heb ik die in een hoekje van de tuin ook laten liggen. Ik ga binnenkort eens kijken wat daar van over is gebleven.

--

De kijktip

Bewegen dus. Als je gezond oud wil worden. Dat is goed voor lichaam én geest.
Zoals Mark Sisson het zou zeggen: “Beweeg zoveel mogelijk met mate. Til zo nu en dan zware dingen op. En trek af en toe een sprintje.”

zondag 24 december 2023

Over overvloed, luchthavenkrimp, iets moois, vet, vlees, plastic, langetermijn en glyfosaat

Tevreden kijk ik in deze tijd terug op het afgelopen jaar. Ik heb hard gewerkt aan het op de grond zetten van De Groentemeester.  Wat eerst nog een idee was in mijn hoofd, heeft succesvol een tastbare vorm gekregen.

Door het realiseren van die droom heb ik afgelopen jaar ook veel gekregen. Onder andere: heel veel hulp, financiële giften, twee opkweekkassen, een assortiment aan zaden, een voorraad tunnelbogen, een wormenhotel, fruitboompjes, emmers en scharen, een boek over het opzetten van een pluktuin, herfstbladeren, het gebruik van een keuken, van een voorraadkamer en van een zeecontainer, een tuinmeubelset, gebruik van een handzaaimachine, onderdelen voor een plantkarretje, en een hoop aanmoedigingen en complimenten. Ik vergeet vast ook nog zaken, maar ik vind de lijst nu al indrukwekkend, eigenlijk.

Afgelopen week kwam er iets langs op het internet waarin iemand aanraadde om een abundance-journal bij te houden. Daarin schrijf je simpelweg op wat je allemaal krijgt van het 'universum'. Dat leek me op de één of andere manier een goed idee. 

De eerste post in dat dagboek van overvloed kan ik deze week meteen al noteren. Op de foto zie je de muziekbak van het kerstcircus in Carré. We kregen kaartjes voor dat kerstcircus. Robin,  mijn zoon, werkt bij Qdentity als junior developer. Zij schrijven software voor theaters. Websites, boekingssystemen, streamingsdiensten. Dat soort dingen. Carré is een klant van Qdentity. En relaties van Carré worden ieder jaar uitgenodigd voor de 'dress rehearsal' van het kerstcircus. Dus Robin kreeg via Qdentity kaartjes voor ons hele gezin voor de dinsdagavond. We zaten bijna eerste rang. En we mochten kijken naar de generale repetitie. Zomaar, voor niets.
Dat is dus een mooi begin van het dagboek van overvloed, vind je niet?

En jij? Wat heb jij dit jaar allemaal zomaar voor niets gekregen?

--

De leestips

Goed zo.

Ja dus. Maar dan moeten we wel op kleinere schaal en minder intensief deze dieren houden. Denk daar eens aan als je je vlees of zuivel aanschaft. Koop biologisch of bij kleinschalige initiatieven. Boeren in het Bos vind ik daarvan een mooi voorbeeld. Als consument hoef je niet op de sector te wachten om beter bezig te kunnen zijn. Maak jezelf bewust. En handel ernaar.

Wij gooien vet (bijna) nooit weg. De jus die overblijft na een maaltijd gaat bij ons altijd in een bakje in de koelkast, want dat is vaak heel lekker om te gebruiken om overgebleven groenten in op te bakken. Zo verspil je niet onnodig voedsel dat voor menselijke consumptie geschikt is. Dat is beter voor het milieu en beter voor je portemonnee. Heb je wel eens goed gekeken wat vetten zoals (room)boter en (olijf)olie tegenwoordig kosten? Dat gooi je toch niet door de gootsteen?

Er is nog een lange weg te gaan. Maar dit soort onderzoek geeft wel steeds meer bewustwording en -belangrijker-  handvatten om afval in de rivieren tegen te gaan. Maassluis ligt aan de monding van één van de grote rivierstelsels van Europa. En er wordt hier ook druk gebouwd. Ik ben benieuwd of de maatregelen voor de bouw die in dit artikel worden voorgesteld eigenlijk al worden uitgevoerd.
En we worden weer met de neus op de feiten gedrukt dat die poging om plastic verpakkingen bij bijvoorbeeld snackbars te weren toch echt wel hout snijden. Maarja, mensen vinden het moeilijk om te veranderen, he…

Zes manieren om meer naar de lange termijn te kijken. En bij lange termijn gaat het hier dan om honderden of duizenden jaren. Interessant leesvoer. Er is ook een boek van.

Van de grafiekjes in deze blogpost alleen al word je niet zo vrolijk. Waren we maar eerder begonnen met denken op de lange termijn.

Het lastige aan dit hele verhaal vind ik dat je de (fossiele) bedrijven toch ook nodig hebt om de transitie te maken. Als je die bedrijven als organismen zou zien (zoals er in de BD-landbouw naar boerenbedrijven wordt gekeken), dan valt wel te begrijpen dat ze zich proberen te handhaven. Een organisme houdt pas op te bestaan als het sterft. En daar is slijtage of infectie voor nodig.

Dit is ontegenzeggelijk toch een rare gang van zaken? Drie landen stemmen tegen en een grote groep durft zijn stem (tegen) niet uit te brengen. En toch wordt de toelating dan verlengd. Hadden ze niet kunnen kiezen voor een compromis waarin de toelating met een jaar werd verlengd en dat er dan werk gemaakt werd van écht onafhankelijk onderzoek.

--

De kijktip

Mooi initiatief van deze filmmakers. Ik ben zeer benieuwd. Ik hoop met hen mee dat deze portretten bijdragen aan de keerpunten waar zij op hopen. Het is belangrijk om met zijn allen genoeg verbeeldingskracht te hebben over hoe de wereld ook zou kunnen zijn. Dat houdt ons weg van wanhoop en trekt ons naar een betere toekomst. Voor mens en planeet.

zondag 17 december 2023

Over rust, ggo, klimaat, afval, vuurwerk en walnoten

Dit weekend vertoefden we in het oosten van Nederland. We hadden daar een vakantiehuisje geboekt via Natuurhuisje.nl en waren uitgekomen op een rustig vakantiepark tussen Malden en Groesbeek in.

De foto hiernaast toont de klok die in dat huisje hing. En die klok zei precies wat we wilden. Geen haast, geen schema. Gewoon zijn. En het voordeel is bij zo'n klok ook nog eens dat hij altijd goed loopt.

We hebben genoten van de paar dagen er even helemaal uit zijn. In ons geval betekent dat dat we boswandelingen maken, lekker koken, goede gesprekken voeren en veel slapen. Dat kan ik iedereen aanraden.

Het was ook de eerste keer dat we de kinderen voor een paar dagen alleen thuis lieten. Ik geloof dat wij dat spannender vonden dan zij. Inmiddels zijn we weer thuis. Enige trots heb ik wel over de manier waarop zij met zijn tweeën het huishoudentje gewoon hebben door laten draaien. Het zijn twee zelfstandige kanjers geworden.

--

De leestips

Hier snap ik toch iets niet. De wet is door de Tweede én Eerste Kamer. Maar toch kan het kabinet niet het financiële commitment geven dat nodig is. Van wie is er dan nog meer toestemming nodig?

Zorgelijke ontwikkeling vanuit biologisch standpunt. Door GMO-technieken op deze manier toe te staan, verdwijnt de keuzevrijheid van de bioboer om geen gebruik te maken van deze technieken. Het gaat hier niet om de beoordeling van de voedselveiligheid op de korte termijn. Het gaat hier om principiële bezwaren om die keuze te verliezen en in de toekomst niet meer terug te kunnen vallen op soorten die gmo-vrij zijn gebleven. Want als deze wetgeving door gaat, hoeft er niet meer vermeld te worden of een zaadje of een plantje gemodificeerd is. We binden onszelf dan een blinddoek voor.

Goed nieuws. Voor de duidelijkheid: dit gaat over de Belgische klimaatzaak. In welke landen lopen deze klimaatzaken ook? En kunnen die alleen door burgers van het betreffende land worden aangespannen of kunnen wij als Nederlanders bijvoorbeeld ook een zaak starten tegen de Amerikaanse overheid? Of de Russische of Chinese?

Ik denk dat tuinieren ook helpt om het DMN aan te zetten.

Prulletjes in een boom hangen. Maffe gewoonte. En we praten elkaar gewoon na dat dat zo gezellig is. Maar ondertussen groeit de afvalberg wel. En wordt er wel een hoop energie gebruikt om die prulletjes mogelijk te maken. Maar met kerst sluiten we het liefst onze ogen daarvoor. Want anders ben je niet gezellig. En dat heet dan welvaart.

Er wordt in ieder geval in de juiste richting bewogen. Behalve dan door tuinders in kassen. Terwijl die zichzelf vaak wel zo innovatief vinden.

Weer een interessante bijeenkomst van de Voedselfamilies. Ik heb me aangemeld.

Inderdaad nog zo’n vreemde traditie. Ik ken weinig mensen die zo veel waarde hechten aan het afsteken van vuurwerk dat we het zouden moeten blijven doen. De nadelen ervan zijn groot en veel mensen en dieren hebben er last van. Als we nou eens konden stoppen met zulke dingen die overduidelijk niet goed zijn voor onze omgeving… We zouden er een mooiere wereld voor terugkrijgen.

Waarvan akte.

Met veel plezier heb ik de afgelopen jaren deze functie mogen vervullen. Het voedselbos heeft me veel gebracht. Nu ga ik daar als secretaris stoppen. Wie wil het stokje overnemen?

Hier zijn supermarkten toch wel echt zelf aan zet. Nu is de aanname dat eerst de vraag van de consumenten moet toenemen voordat er verandering komt. Maar dat is alsof je het aan een kind overlaat om te kiezen tussen tussen een reep chocola en een stukje broccoli. En er dan verbaasd over bent dat de meeste kinderen voor de chocola gaan. De grote supermarkten kunnen er gewoon voor kiezen om hele productgroepen niet meer met verpakking aan te bieden. Daar is alleen wat overleg voor nodig tussen vier of  vijf grote spelers. Waar een wil is, is een weg.

Het verhaal dat het het ontstaan van de landbouw is geweest dat geleid heeft tot permanente vestiging van mensen in een bepaald gebied moet dus met een korreltje zout genomen worden. Hier beschrijven ze dat er 8000 jaar geleden ook jager-verzamelaars waren die zich permanent vestigden. Gewoon omdat de natuur in de omgeving genoeg gaf.

Zohee, een walnotenboom is nog veelzijdiger dan ik dacht! Thee zetten van de tussenschotjes van een gekraakte walnoot. Wie denkt daar nou aan? Voeding, verfstoffen, medicijn en bouwmateriaal: een walnotenboom levert het allemaal.

--

De kijktip

Deze deel ik omdat je er gewoon vrolijk van wordt. Leuke clip van een duurzame school. Goed voorbeeld doet goed volgen.

zondag 10 december 2023

Over paddenstoelen, motivatie, klimaattop, moestuin, (kerst)bomen en het biologische keurmerk

Ik was weer eens in Voedselbos Vlaardingen. 

Afgelopen vrijdag vond daar een workshop voor vrijwilligers plaats over het enten van paddenstoelen op stammetjes. Hiernaast zie je het eindresultaat.

We hebben totaal ongeveer 40 stammetjes geënt. Op de eikenstammen gaat shiitake groeien en op de populierenstammen onder andere verschillende oesterzwammen, populierenleemhoed en fluweelpootje. 

Deze workshop wordt aangeboden in het kader van een paddenstoelenprogramma. In dat programma worden onder andere vrijwilligers opgeleid om paddenstoelen te kunnen kweken en wordt er materiaal aangeschaft voor die kweek. Ik was daar ook best geïnteresseerd in. Niet alleen omdat ik het een mooie toevoeging vind voor Voedselbos Vlaardingen, maar het zou in de toekomst ook een extra verdienmodel kunnen zijn voor de zelfoogsttuin.

Al met al was het een gezellige dag. En dus weer wat geleerd!

--

De leestips

Als Wilders aan de macht komt, én hij wil er voor alle Nederlanders zijn, dan moet hij er ook zijn voor al de Nederlanders die wél inzien dat klimaatbeleid nodig is. Dat kun je niet door de shredder gooien. Gelukkig heeft hij ook gezegd dat hij zich constructief wil opstellen. Laten we het positief benaderen. Er is hoop.

Zie je, de meeste mensen willen gewoon wel dat er goed klimaatbeleid gevoerd wordt. We moeten aan de bak.

Handige tips voor de beginnende moestuinier. Elk jaar bestel ik een deel van mijn zaden bij De Bolster. Zij verkopen biologisch zaad en dat is nou eenmaal beter voor de wereld.

Wij doen het dit jaar (weer) zonder boom. Eigenlijk is het best een rare gewoonte om een paar dagen in het jaar een klein (dood) boompje in je huis te zetten. 
Als je dan toch voor een boom gaat, kies dan een (levende) boom uit Nederland en kies biologisch.

Op zichzelf is het goed nieuws dat zoveel landen voor een verdrievoudiging van duurzame energie willen gaan. Maar vermindering van het energiegebruik is nog veel harder nodig. Nog altijd groeit de energievraag. En dat is simpelweg niet volhoudbaar. Ook niet als het uit duurzame bronnen komt.

Ik maak veel gebruik van Obsidentify om allerlei plantjes en diertjes in de groentetuin op naam te brengen. Daarmee heb ik het gevoel meer zicht op de biodiversiteit te krijgen. Het gebruik van waarneming.nl (de dienst achter Obsidentify) is gratis. Via deze nieuwsbrief wijzen ze op een doneerpagina waarmee je zelf een bedrag kunt overmaken. Ik vind het logisch dat je er wat voor over hebt als je van zo’n mooie dienst gebruik kan maken. Ik heb een bedrag overgemaakt. Noem het waardebepaling achteraf.

Velt legt hier haarfijn uit waarom we voorzichtig moeten zijn omtrent genetisch gemodificeerde organismes. Ik denk dat we hier te maken hebben met een reëel risico waar we niet te licht over moeten denken. Ik heb de petitie in ieder geval getekend. Wil jij dat ook doen?

Verfrissende kijk op het lerarentekort. Bij ons aan de keukentafel gaat het hier in gesprekken met de kinderen soms over. Zij klagen steen en been over de vele onnodige dingen die ze op school te verduren krijgen. En dan heb ik kinderen die leren gewoon leuk vinden en er geen moeite mee hebben, he. Wat als de oplossing van deze twee problemen - het tekort aan leraren en de onnodige tijdsinvesteringen van leerlingen-  nou hetzelfde is?

Deze bijdrager op Linkedin stelt terecht de vraag waarom we gebouwen van meer dan 100 jaar oud wel beschermen, maar bomen van meer dan 100 jaar oud nog iedere dag gekapt worden. We hebben als mensheid echt ergens een afslag gemist.

Laten we in 2024 dan nog eens wat extra bomen planten. Ik weet wel een plek: het voedselbos dat bij Weij gaat verschijnen!

Goede adviezen.

Dit zijn stappen in de goede richting. Als er een begin wordt gemaakt, wordt het eenvoudiger om er ook vervolg aan te geven. Het geeft in ieder geval hoop dat verandering steeds dichterbij komt.

Thuis kopen wij vrijwel alles biologisch. Bio presteert op vrijwel alle vlakken beter dan gangbare voedselproductie. Het dierenwelzijn is hoger, de uitstoot is lager, de voedingswaarde is hoger en de druk op milieu is lager. Daarbij is biologisch het enige wettelijke keurmerk dat door een onafhankelijke partij (namelijk SKAL) gecontroleerd wordt. Daarmee is het bijzonder dat de biologische sector niet geholpen wordt om groter te worden. Gelukkig lopen er veel idealistische realisten in de sector rond die dag in dag uit werken aan gezond eten uit een gezonde omgeving.

--

De kijktip

Deze video geeft een soort framework voor het begrip motivatie. Het doel ervan is om meer grip te krijgen op factoren die jouw intrinsieke motivatie kunnen vergroten. Het gaat dan om de volgende vijf: nieuwsgierigheid, meesterschap, hoger doel, autonomie en iets wat ze hier autotelicity noemen. Die laatste heeft iets te maken met dat je de taak die je uitvoert gewoon fijn vindt om uit te voeren. 
Interessant framework waarin ik best wat zaken herken. Bij het opzetten van de zelfoogsttuin ontbrak het me niet aan motivatie. Nu kan ik beter duiden waarom dat zo is.

zondag 3 december 2023

Over vorst, bladeren, ruimtepuin, klimaat, bomen en moestuintips

Mooi he? De dag nadat de laatste oogstdag is geweest, viel de eerste vorst. Best een leuke timing.

Afgelopen week kwamen veel mensen de einde-oogst-pakketten ophalen. Ik hoop dat we daar veel mensen blij mee hebben gemaakt. Het droeg in ieder geval bij aan het eindejaarsgevoel dat zo langzamerhand zijn intrede doet. De tuin gaat in winterrust. En ik denk zelf sterk aan een winterslaap. ;-)

Maar helemaal klaar zijn we nog niet op de tuin. Op mijn verzoek stort de groendienst van gemeente Maassluis bergen blad uit de naburige stadsparken bij ons voor de deur. En dat blad verdelen wij dan netjes over de bedden. Daarmee voegen we organische stof aan de bodem en geven we het bodemleven te eten. Dus met groepjes vrijwilligers klaren we deze laatste klus van het seizoen ook nog.

Inmiddels hebben we met de vrijwilligers ook een evaluatie-avond gehad. Iedereen kreeg een klein bedankje en we hebben gezamenlijk teruggekeken op het seizoen.

En wat ook leuk is om te vertellen, is dat de wachtlijst voor volgend jaar maar doorgroeit. Er staan inmiddels al 58 mensen op. Ik zou bijna nog een zelfoogsttuin kunnen starten... Helaas betekent dat wel dat niet iedereen een plekje als oogstgenoot heeft volgend jaar. Het geeft in ieder geval goed aan dat er een grote behoefte is aan dit soort initiatieven. Ik ben blij dat ik aan het realiseren ervan mag bijdragen.

--

De leestips

Is dit de zoveelste fout die de mensheid maakt in zijn streven naar vooruitgang? Straks ontnemen we onszelf de sterrenhemel en brengen we een laag troep rond de Aarde aan die vergelijkbaar is met de plastic soep in onze oceanen. Wauw, wat een vooruitgang…!

Gelukkig moeten we het niet alleen van de (internationale) politiek hebben. Er zijn inmiddels ook allerlei andere krachten aan het werk. Ik hoop dat we het de goede kant op kunnen duwen.

En dan nog vinden we immigratie, woningnood en bestaanszekerheid belangrijker dan klimaat. Hoe kortzichtig kun je zijn?

Mooi initiatief, deze website. Het idee is dat je een boom plant, of geplant hebt, en dat je dan het verhaal achter de boom vertelt. En die verhalen kun je op deze website dus teruglezen.

Hier leggen ze het idee nog een keer uit. Grappig dat ze vinden dat iedereen minstens één keer in zijn leven een boom geplant moet hebben. Ik vind dat een beetje weinig, eigenlijk.  Ik heb er alleen het afgelopen jaar al tientallen geplant. En sommigen inderdaad met een mooi verhaal erachter.

Het is te hopen dat de klimaatagenda overeind blijft. Als de toekomstige coalitiepartijen dat niet doen, creëren ze een probleem waarbij de stikstofcrisis, de woningnood én de toeslagenaffaire verbleken. En dat risico lopen we toch al, omdat wereldwijd nog veel meer klimaatactie nodig is. Alle schouders zouden eronder moeten.

Ik heb niet zoveel met de paus. Maar hij zegt hier wel verstandige dingen. Het is goed dat iemand met zo’n gezagspositie in de wereld op dit onderwerp zijn invloed laat gelden. Bestaat er voor andere gelovigen zoals moslims bijvoorbeeld ook zo’n vergelijkbare positie? Vanuit de islam zal rentmeesterschap toch ook belangrijk zijn?

Voor iedereen met beginnende moestuinaspiraties is dit een hele berg aan relevante informatie. Doe er je voordeel mee, zou ik zeggen.

En hier nog meer informatie per gewas. Onder andere de kiemtemperatuur en de zaaidiepte voor als je zelf wilt opkweken. Ik hoop dat er verder aan gewerkt wordt, want ik mis nog enige gewassen in dit rijtje. Nieuw-Zeelandse spinazie bijvoorbeeld.

Dat heeft volgens mij ook alles te maken met de schaal waarop voedsel tegenwoordig geproduceerd wordt.

Het is een interessant idee om van het uitdaagrecht gebruik te maken. Het mooie ervan vind ik dat bewoners weer in verbinding komen met de zorg voor hun eigen omgeving. En dat ze dat in gezamenlijkheid doen. Dat maakt wijken uiteindelijk prettiger om in te leven.

Goed om te zien dat het herstel van deze populaties is ingezet. En nu maar hopen dat het doorzet.

--

De kijktip

"Als we vooral kijken naar waar mensen vandaan starten, vergeten we vaak te kijken naar hoe ver mensen kunnen komen." Vrij vertaald begint deze spreker met deze uitspraak. Hij denkt dat mensen veel meer potentieel hebben, dan het op het eerste gezicht lijkt. Als je iedere dag een klein beetje van de reis aflegt, kun je echt heel ver komen. Maar veel mensen blijven zitten omdat ze geen vertrouwen hebben in het kunnen afleggen van de reis. Het enige dat je hoeft te doen, is uit je stoel komen en de eerste stap te zetten. En hoe je daar als leider bij kunt helpen, legt hij in deze video uit.