zondag 30 juni 2024

Over bezoek, leernetwerken, gezondheid, lange termijn, muggen en beenspieren

Afgelopen dinsdag had ik bijzonder bezoek op de tuin. Met een aantal tuinders in Zuid-Holland die vergelijkbare dingen doen als De Groentemeester onderhoud ik regelmatig contact. In mijn oude werk heb ik geleerd hoe waardevol een leernetwerk van vakgenoten kan zijn. Ik nam altijd deel in het netwerk van SamenDeskundiger (een netwerk van bovenschoolse ict-coördinatoren) en coördineerde zelf het interne leernetwerk ict van SCOH waar alle ict-coördinatoren van de betrokken scholen aan deelnamen. Ik heb in die tijd veel geleerd via deze netwerken.
Zodoende haakte ik vorig jaar aan bij het appgroepje van de Tuinders ZH. En sindsdien gaan we  zo nu en dan bij elkaar op de tuinen kijken. 

We gingen al op bezoek bij Het Zoete Land in Leiden, bij De Stadsboerin in Rotterdam en de Tuin van Gaia in Honselersdijk.  En deze keer werd het dus een bezoekje aan De Groentemeester.

Rond een uur of vijf arriveerde iedereen. We dronken en aten wat en daarna was het tijd om een rondje door de tuin te doen. Met enige trots liet ik zien hoever we al gekomen waren met de tuin die nog geen twee jaar bestaat. Er klonken een hoop lovende woorden. Vooral de afwezigheid van onkruid in de bedden viel op en ook gezondheid van de planten kon op complimenten rekenen. Eén van de aanwezigen vatte na afloop de tuin samen in twee woorden: 'vitaliteit' en 'diversiteit'.

Ik realiseer me maar al te goed dat de manier waarop de tuin er nu bij staat, voor een groot deel ook te danken is aan alle hulp die ik krijg. Het maakt me een dankbaar mens. En complimenten mogen ontvangen van deze groep tuinders voelde als de kers op de taart.

--

De leestips

Dit is niet iets wat uit de lucht komt vallen, he. Die supermarkteigenaar had het al een tijdje kunnen zien aankomen. Als je aan de ene kant zegt dat iedereen morgen zou moeten stoppen met roken, maar je aan de andere kant een zaak hebt die het nodig heeft om er aan te verdienen, ben je wat mij betreft niet geloofwaardig meer. Tabaksverslaving is een groot probleem dat opgelost kan worden. Dan moeten we dat gewoon doen.

Mooi voorbeeld dat een geefeconomie best wel eens zou kunnen werken. 

Gelukkig zijn dit soort krachten ook nog steeds aan het werk. Interessant interview met de oprichter van Caring Doctors.

Langzamerhand begint het besef door te dringen dat we toch echt anders met onze leefomgeving om moeten gaan. En het mooie is dat je ook gewoon voedsel kunt produceren zonder pesticiden. Kom maar eens kijken in onze zelfoogsttuin als je dat niet gelooft.

Er leven potentieel dus meer dan 150 verschillende dieren rondom deze plant. Waarom zou je hem dan willen bestrijden?

Het duurt even, maar dan heb je ook wat.

Daar zitten tips tussen die goed zijn om te weten.

Dit is handig om te weten als je de kans wilt vergroten dat je gezond oud wordt. Een jaar lang krachttraining op latere leeftijd heeft dus een beklijvend effect.

Laat dit geen waarheid worden. Het tegengaan van klimaatverandering, waaronder het vermijden van dit kantelpunt, zou onze hoogste prioriteit moeten zijn.

--

De kijktip

Beetje saai vormgegeven video. Maar het geeft wel stof tot nadenken. De manier waarop we nu wereldwijd met voedselproductie en -consumptie omgaan, is geen houdbaar systeem. Linksom of rechtsom zal er echt wel iets moeten veranderen. Als simpele consument kun je in ieder geval twee belangrijke dingen doen: verminder je consumptie van (vooral rood) vlees en verspil geen voedsel.

zondag 23 juni 2024

Over midzomer, vuur, biologisch, zingeving, meent, parkinson, verspilling en klimaatverandering

We zijn voorbij de langste dag van het jaar. Om dat moment in het jaar te markeren, hielden we gisteren (zaterdag) ons midzomerfeest.
Dat betekende dat oogstgenoten ook 's avonds terecht konden om te oogsten. We maakten een mooi vuur. Er was lekker eten, muziek en goede gesprekken.

De aanwezige kinderen vermaakten zich opperbest met het aanwakkeren van het vuur. Daar zijn kinderen altijd wel goed in. Maar spelen met vuur houdt ook een zeker risico in zich, dus ik, als groentemeester, veranderde voor de gelegenheid even in de vuurmeester. ;-)

Zo'n vuurtje bouwen en mooi houden, blijft een fascinerende bezigheid. En het houdt het kind in je ook wakker.

--

De leestips

Wat ik niet snap… Boeren lopen dit seizoen massaal tegen de beperkingen van klimaatverandering aan. En als we niets doen, wordt dat in de toekomst alleen maar erger. En toch willen belangenorganisaties zoals LTO en Agractie niets weten van maatregelen tegen klimaatverandering. Schiet mij maar lek.

Dit gaat de goede kant op. Je kunt helpen duwen door voortaan alleen nog maar biologische bloemen te kopen. Dat hoeft niet ingewikkeld te zijn. Vraag er naar in je lokale bloemenwinkel of bestel op www.wilderful.nl

Weer een reden om te stoppen met het onnodig vervuilen van onze leefomgeving. De enige reden om gif te spuiten is economisch gewin. We hebben de economie veel te belangrijk gemaakt in onze levens. We zouden moeten toe bewegen naar een systeem waarin de ecologie het belangrijkst wordt om beslissingen op te baseren in plaats van de economie. Je kunt je portemonnee ook vullen door activiteiten te ontplooien die goed zijn voor de wereld.

Zou je hier echt het percentage voedselverspilling lager mee kunnen krijgen? Zo ingewikkeld is het systeem van de huidige houdbaarheidsdata toch ook weer niet. Misschien moet het gewoon wat vaker uitgelegd worden. En het helpt ook om de data duidelijker op de verpakking te zetten. Het is soms echt wel zoeken tussen alle andere kleine lettertjes.

Beetje technisch verhaal op dat blog. Maar de auteur legt wel duidelijk uit aan welke knoppen we kunnen (en moeten) draaien. Dat we het worst-case-scenario achter ons hebben gelaten, geeft hoop zegt hij. Ik vind het nog een beetje summiere hoop. Maar iedere grote verandering begint klein.
Mijn conclusie is dat we wat betreft CO2-uitstoot de huidige weg moeten vervolgen, maar dat de focus (ook) moet op methaan en lachgas. En dat zijn twee vormen van uitstoot die alles met voedselproductie van doen hebben. 

Eigenlijk is het best vreemd hoe wij om gaan met vlees eten in onze maatschappij. We vinden het volstrekt logisch dat je het dier dat je opeet helemaal nooit gekend hebt. Er valt wat voor te zeggen om daar anders mee om te gaan. Ik zou zelf niet eens weten hoe het moet zijn om vlees van eigen dieren te eten.

Deze horde is voorlopig weer genomen. Nu maar hopen dat er op basis hiervan ook effectief beleid komt.

Ik dacht eigenlijk dat er de laatste jaren in beheerde bossen ook steeds meer dood hout bleef staan en liggen. Heb ik dat dan verkeerd begrepen? Ons eigen bos bevat in ieder geval wel een ruime voorraad aan dood hout. Maar holenbroeders heb ik daar eigenlijk nog niet gezien.

Mooie organisatie: Ark rewilding.

Ik ben wel aardig in de buurt van mijn eudaimon gekomen, denk ik. 

De Bolster vraagt terecht aandacht voor bio-landbouw in het onderwijs. En ze leggen helder uit waarom dat belangrijk is.

Nederigheid. Valt dat te leren? Hoe?

“Iedereen die in Nederland iets met walnoten doet of wil gaan doen, moet dit boek aanschaffen. Punt.” Waarvan akte.

Het gaat hier eigenlijk om een nieuwe vorm van de tragedie van de meent (tragedy of the commens). Ik ben dus bang dat het argument dat iedereen die actief is in de ruimtevaart er financieel belang bij heeft dat de ruimte geen puinhoop wordt, er niet voor zal zorgen dat het opgeruimd wordt. Je zult daar afspraken over moeten maken. Bijvoorbeeld: de vervuiler betaalt...

Hopeloos. Ruim dertig jaar geleden werd er ook gezegd dat de vraag naar neushoornhoorns naar beneden moet. Ik denk niet dat dat de oplossing gaat zijn, want dan was het al gebeurd.

Diversiteit is altijd beter. 

--

Geen kijktip deze keer















zondag 16 juni 2024

Over het leven, vrijwilligerswerk, afscheid, voedsel, geld, slakken en diversiteit

Weer geen foto van afgelopen week, maar van de week ervoor. Deze foto ontving ik deze week in mijn mailbox.

Zoals velen van jullie weten, startte ik in 2015 als vrijwilliger bij Voedselbos Vlaardingen. Ik werkte toen nog bij SCOH op het stafbureau en op de P. Oosterleeschool in Den Haag. Mijn vakgebied was het snijvlak tussen onderwijs en ict. Ik had in die tijd de vrijdag vrij. En dat was een dag waarop ik heel andere dingen kon gaan doen.

Mijn vrijwilligerswerk bij Voedselbos Vlaardingen zette het groene in mij weer aan. Als kind was ik veel met natuur bezig. En mijn interesse voor het vak biologie is ook altijd groot geweest. Tuinieren heb ik altijd leuk gevonden. En we hebben altijd veel planten in huis gehad. Maar Voedselbos Vlaardingen veranderde wel wezenlijk iets. Ik kwam in contact met permacultuur en mensen die heel anders tegen de wereld aankeken dan dat ik tot dan gewend was. 
Ik leerde in korte tijd ontzettend veel bij over ecosystemen, successie, ecologie, voedselproductie en nieuwe sociale verbanden. En uiteindelijk maakte het dat ik daarna ook een aantal andere stappen gezet heb die er toe geleid hebben dat ik nu een zelfoogsttuin run vlakbij mijn huis.

Mijn vrijwilligerswerk bij het Voedselbos bestond er in eerste instantie uit dat ik gewoon met kruiwagens houtsnippers liep te kruien om paden aan te leggen. En we hebben in het begin heel veel bomen en struiken geplant. Vrij snel vatte ik het plan op om een website voor het voedselbos op te zetten en daar verslag te doen van waar we mee bezig waren. Later trad ik toe tot het bestuur als secretaris. Ik heb dat allemaal steeds met veel plezier gedaan. Maar door mijn andere groene bezigheden had ik steeds minder tijd voor het vrijwilligerswerk ín het bos. En vorig jaar heb ik aan het einde van de zomer besloten om het bestuur weer te gaan verlaten. Per april is er officieel een opvolger gevonden aan wie ik het werk vol vertrouwen heb overgedragen.

Op de foto, die gemaakt is tijdens de laatste bestuursvergadering, krijg ik van Jeroen - de initiatiefnemer en huidig voorzitter van het voedselbos - een cadeautje ter afscheid uitgereikt. Dit moment sluit voor mij een mooie periode af. En daarom zeker een vermelding op dit blog waard.

Het afscheid is echter nog niet definitief. Ik blijf mij voorlopig zijdelings nog wel bemoeien met het voedselbos in Vlaardingen, want ik ben nog betrokken als beheerder van de website en de mailomgeving. En af en toe zal ik nog een rondleiding geven, als de gelegenheid zich voordoet. Want de leraar in mij is ook nog wakker.

--

De leestips

Zoveel procent minder dit en minder dat, zegt alleen iets als duidelijk is waar je het mee vergelijkt. Ze hebben 200.000 Amerikanen genomen. Daar zitten sowieso een heel aantal mensen tussen die ongezond eten omdat dat in Amerika nou eenmaal nog meer voor de hand ligt dan hier. Is dan niet ieder dieet met meer groenten zoveel procent beter…?

Als olifanten elkaar namen kunnen geven, is de vervolgvraag natuurlijk of er nog meer woorden zijn die ze gebruiken. Interessant hoor.

Is dit een goed idee?

Dat is heet.

Bij De Groentemeester wil ik heel graag stagiairs begeleiden. Ze mogen rekenen op een rijke leeromgeving en een prettige werkomgeving. Maar als ik ze een vergoeding zou moeten gaan geven, houdt het gewoon op. Dat kan ik vanuit de zelfoogsttuin simpelweg niet financieren.

In zekere zin schiet defensie hier ernstig tekort op het gebied van veiligheid.

Het wordt tijd dat iedereen verstandige beslissingen gaat nemen. We zouden mijn inziens moeten afkoersen op een tevreden leven met veel minder energieverbruik en veel lokalere bezigheden. Auto (bijna) niet meer gebruiken, lokaal voedsel produceren, minder nachtelijke verlichting, geen 24-uurseconomie nastreven. Om maar een paar voorbeelden te noemen.

Altijd handig om zo’n lijstje te hebben.

Mooi artikel van het WNF. In onze zelfoogsttuin gaat het wat diversiteit op ons bord al een stuk beter. De 85 oogstgenoten krijgen door het seizoen heen meer dan 70 verschillende gewassen op hun bord. En ik vind het leuk om dat aantal gestaag uit te breiden. Zo zijn we met de kruiden van 10 verschillende soorten vorig jaar naar 24 soorten dit jaar gegaan. Niet alles lukt even goed, maar het gaat om de richting waarin we bewegen.

Verstandige oproep.

Uitroeiing van de reuzenberenklauw is wel mogelijk. In Voedselbos Vlaardingen hebben we dat na 7 jaar laten zien. Het terrein stond bij aanvang van het project vol met deze plant. We hebben simpelweg iedere plant iedere keer weggestoken en de bloei weten te voorkomen. Na 7 jaar is de zaadbank uitgeput en komt hij niet meer terug.

“Life will find a way.”

“Life will find a way.”

Interessant onderzoek. Langs De Groentemeester hebben we ook een sloot die minstens 40 meter oever heeft. Misschien leuk om dat eens in kaart te brengen.

Mooie ontwikkeling. Onder het motto: Zorgen wij goed voor de natuur, dan zorgt de natuur goed voor ons.

--

De kijktip (of eigenlijk een luistertip)

Wist je dat deze uitspraak eigenlijk uit de film Jurassic Park komt? In die film vindt een gesprek plaats over het feit dat de dinosaurussen die ze weer tot leven hebben gewekt alleen maar vrouwtjes zijn. Om te voorkomen dat ze zich op eigen houtje zouden kunnen vermeerderen. Eén van de aanwezigen zegt dan dat dat geen waarborg zal zijn. Want: het leven vindt er wel iets op.
En van die uitspraak is dit mooie liedje gemaakt.




zondag 9 juni 2024

Over rondleidingen, energiegebruik, biodiversiteit, bloemen, optimisme en stadslandbouw

Dit fotootje was niet van deze week. Maar omdat het toch leuk is om hier iets over te vertellen, kies ik deze week dit beeld van 23 mei. (En -niet verder vertellen-  ik had deze week ook niet echt een andere geschikte foto eigenlijk... We hebben vooral hard gewerkt om de hele klussenlijst klein te krijgen. En dat is voor een groot deel gelukt!)

Op donderdag 23 mei organiseerde Fonds Schiedam Vlaardingen een netwerkbijeenkomst voor groene initiatieven in Maassluis, Vlaardingen en Schiedam, onder de noemer: Natuurlijk Netwerken. Dat doen ze vaker, met als doel dat de deelnemers elkaar steeds beter weten te vinden. Deze keer mochten we iedereen welkom heten bij Weij. 

Er waren onder andere mensen bij van Code Groen, Stadslandbouw Ruytenburch, Voedselbos Vlaardingen en Duurzame Maassluizers en wij van Weij en het Fonds zelf natuurlijk. Ik heb niet de hele gastenlijst paraat, dus ik vergeet ook vast nog wel organisaties. In ieder geval was het gezellig druk. En we hadden gelukkig goed weer.

Het leuke aan het zijn van de gastlocatie is dat je van alles mag vertellen over je project. Ik gaf de aanwezigen dan ook met veel plezier een rondleiding over de tuin. Er was veel échte belangstelling en verwondering over de snelheid en de professionaliteit waarmee ik de zelfoogsttuin heb opgezet.

Tijdens zo'n rondleiding leg ik altijd uit dat we volgens biologische principes werken, maar niet biologisch gecertificeerd zijn. En uiteraard waarom ik die keuze heb gemaakt. Ik vertel over de start van het project en hoe de Groentemeester ingebed is in het grotere project van Weij. Ik geef aan dat we dankbaar gebruik maken van heel veel hulp van vrijwillige handen en dat we die betrokkenheid juist nastreven. Ik laat zien welk gereedschap we gebruiken en welke keuzes daaraan ten grondslag liggen. En uiteraard laat ik weten dat de oogst vorig jaar overvloedig was, en dat we er nu net zo hard aan werken om dat dit jaar ook voor elkaar te krijgen. Bovenal maken we het een plek waar het voor iedereen goed toeven is.

Veel deelnemers geven na zo'n rondleiding aan dat ze het een inspirerend verhaal vinden. Dat was ook nu weer zo. En dat is fijn om terug te krijgen.

Je kunt trouwens zelf ook een keer zo'n rondleiding meemaken, als je dat leuk vindt.
Iedere derde zaterdag van de maand geef ik er één vanaf een uur of twee. De eerstvolgende is komende zaterdag, op 15 juni.
Meer informatie vind je hier.

--

De leestips

Ik begrijp de activisten dat ze het proberen tegen te houden. Ik begrijp ook de overheid die niet afhankelijk wil zijn van gas uit het buitenland. Ik weet niet of het bezetten van dit platform op de lange termijn nou de meest effectieve actie is die je kunt uitvoeren. De echte actie is dat we onze verslaving aan fossiele brandstoffen moeten inperken. En eigenlijk zouden we misschien nog wel verder moeten gaan en ons algehele energieverbruik onder de loep nemen. We verspillen echt enorme hoeveelheden energie met zijn allen. Omdat het kan. (Maar eigenlijk kan het helemaal niet…)

Mooie ontwikkelingen. Van dit soort innovatie moeten we het hebben.

Misschien een mooie kans voor die bloemisten die aan de kant gezet worden om te gaan samenwerken met Wilderful. Daar wordt de wereld mooier van, want zij leveren uitsluitend natuurvriendelijke bloemen uit het seizoen. Wilderful werkt juist wel met lokale bloemisten en wil toe groeien naar een landelijke dekking.

Is dat zo?

Kijk, dat gaat de goede kant op.

Wij koken vrijwel nooit meer met zakjes en pakjes. Maar toen wij net leerden koken, was het wel handig om gewoon de beschrijvingen op de pakjes te kunnen volgen. Je moet het uiteindelijk wel op een of andere manier leren. En ons onderwijs schiet daarin gewoonweg tekort. Raar eigenlijk dat we zoiets belangrijks als voor je eigen voeding kunnen zorgen, bijna geen aandacht krijgt in ons onderwijsbestel.

Via de nieuwsbrief van Hofweb werd ik gewezen op deze verkiezingen. Ik vond het leuk om door al die initiatieven te bladeren. Natuurlijk heb ik ook mijn stem uitgebracht. Je mag in totaal 10 punten verdelen over verschillende VOORbeelden. Dat is ook sympathiek. 

--

De kijktip

Goede tips. Hij weet waar hij het over heeft.

zondag 2 juni 2024

Over bloemen, CO2-uitstoot, weersextremen, rss, bijen, vogels en verkiezingen

Deze keer geen foto die ik zelf gemaakt heb. En ook geen foto van de zelfoogsttuin. Nee, iets anders. Over bloemen dus. Deze foto heb ik geleend.

Afgelopen week was ik namelijk bij het lanceringsfeest van Wilderful. Dat vond plaats op het adres van mijn oude stage: zelfoogsttuin Bij Mei in Zoeterwoude. Wilderful? Wat is dat, zul je misschien denken. Nou, lees maar even verder dan. Want dit verdient alle aandacht.

Veel mensen kopen weleens -of misschien zelf wekelijks- een bosje bloemen. We houden van natuur. We houden van bloemen. En we halen die natuur graag in huis. Het maakt ons vrolijk. En we doen een ander er graag een plezier mee.

Wat veel mensen zich niet realiseren, is dat de bloemenindustrie die al die boeketten verzorgt, niet zo goed voor onze planeet is. Er worden allerlei trucs uitgehaald om op heel onlogische momenten bepaalde bloemen te kunnen aanbieden. Op het gebied van energie- en pesticidengebruik is in deze sector nog wel wat verbetering mogelijk. Dat is geen populaire boodschap, omdat mensen dan gauw denken dat ze geen bloemen meer kunnen kopen. Maar niets is minder waar.

Als je je als consument al bewust bent van de impact die jouw (wekelijkse) bosje bloemen heeft, dan nog is het helemaal niet zo makkelijk om toch een verantwoorde bos bloemen te scoren. Want hoe kom je aan natuurvriendelijke bloemen die passen bij het seizoen?
Nou, daar komt Wilderful dus in beeld. Dit is een samenwerking tussen biologische kwekers en duurzame bloemisten. Zij hebben afgelopen donderdag een platform gelanceerd met de naam Wilderful. Op hun site kun je natuurvriendelijke seizoensbloemen bestellen en laten thuisbezorgen. Hoe makkelijk wil je het hebben?

Ze hebben de missie om een verandering te bewerkstelligen in de sierteeltsector. Ze willen het de  bewuste consument die van bloemen houdt makkelijk maken. Ik ondersteun deze missie van harte.

Kijk maar eens op www.wilderful.nl, als je er meer van wilt weten.

--

De leestips

Gloort er dan toch hoop aan de horizon?
Als deze daling doorzet, verliest een groep Nederlanders een argument in de discussie dat we als Nederland ons deel moeten doen. Nu wordt er steeds gezegd dat China en andere landen eerst maar eens moeten gaan leveren. Nou, dat lijken ze inderdaad van plan. Zullen we dan maar gewoon meedoen met onze paar procent.

Ik zit er ergens tussenin, denk ik. Ik hou wel van een goed plan en een realistische planning. Maar je moet wel binnen ieder initiatief de ruimte kunnen voelen om fouten te mogen maken, te mogen afwijken van je plan(ning) en onderweg het nodige te leren. Dat maakt het juist interessant.

49,1 graden is nog steeds heel heet. Koelen proberen ze daar met airco’s. Maar dat is uiteindelijk een vorm van het paard achter de wagen spannen. Wist je dat een goed geplaatste boom voor verkoeling van zo’n tien graden kan zorgen? Zonder last te hebben van uitval van de energievoorziening.

Alles is met alles verbonden. En wij proberen het in stukjes te hakken om het te begrijpen.

Kritische beschouwing op het functioneren van het internet van tegenwoordig. Het brengt ons veel, maar de keerzijde is soms misschien nog wel groter.

RSS is een technologie waarvan het gebruik ervan wat mij betreft actief onderwezen zou moeten worden op school. Het maakt mensen weerbaarder tegen al het social media geweld dat iedere dag op je af komt. Goed dat zulke initiatieven zoals in deze post beschreven worden bestaan dus. Maar ben ik nu in overtreding voor wat betreft regel 2 van deze club?

Als ik dit zo lees, liggen er voor Maassluis veel kansen om een 15-minutenstad te worden. Aan sommige vereisten voldoet de stad al. Vooral op het vlak van het minder normaal maken van autogebruik moet mijn inziens actief gewerkt worden. Uiteindelijk krijg je daar een leefbaardere omgeving door.

De informatie die onze imker bij Weij hierover geeft, is anders dan wat in dit rapport staat. Hij vertelt dat er aanzienlijke schade kan ontstaan aan de nesten met honingbijen. In onze omgeving is er een werkgroep van imkers die probeert om de Aziatische hoornaar op afstand te houden. De nesten worden zoveel mogelijk opgespoord en onschadelijk gemaakt.

Nu ik steeds vaker hele dagen op het land ben, begin ik het plezier dat mensen uit het spotten en herkennen van vogels halen steeds meer te snappen.

Overwegingen om mee te nemen als je komende week gaat stemmen voor de Europese verkiezingen. Deze wetenschappers maken zich niet voor niets zorgen. Trouwens, ik maak me ook zorgen. We hollen de veerkracht van de natuur uit met onze manier van leven. Een transitie is nodig. Wij kunnen simpelweg niet bestaan als de natuur het niet redt.

Waarvan akte.

Staan we op een beslissend moment in de tijd? Dat zou zomaar kunnen. Hopelijk kiezen veel mensen komende week verstandig. Denk aan de lange termijn.

Dit kan ook helpend zijn bij je keuze op 6 juni.

--

De kijktip

Hopelijk komen steeds meer mensen tot het inzicht dat al onze kleine acties uiteindelijk het grote verschil maken. Daar hebben we wel wat vertrouwen voor nodig. De voorbeelden die ze hier laten zien wekken in ieder geval het vertrouwen dat het mogelijk is. Als we de juiste acties maar uitvoeren.