zondag 29 januari 2023

Over zaden, biologisch, hazelaar, Pakzooi en Buitenkweek

De winterperiode is de periode waarin de plannen gemaakt worden en de voorbereidingen getroffen worden voor het seizoen. De Groentemeester begint steeds meer vorm te krijgen. En de voorbereidingen zijn dan ook in volle gang. Het teeltplan is af.

Inmiddels zijn al mijn zaden binnen. Ik heb bestellingen gedaan bij De Bolster, De Zaderij, Van der Wal Zaadhandel en Bingenheimer Saatgut. De meeste zaden komen bij De Bolster vandaan. Allemaal zijn ze biologisch, en ik heb er naar gestreefd om ze zoveel mogelijk zaadvast te laten zijn. In het kort betekent dat als je het zaad van deze planten oogst, je ongeveer een net zo stabiel ras hebt als de planten waarvan je oogst. Dit in tegenstelling tot hybride soorten. Als je daar zaad van wint, is de kans groot dat je allerlei verschillende soorten nakomelingen krijgt. Hoe dat precies zit en waarom dat belangrijk is, lees je hier.

Over een week of wat zullen de eerste zaden voorgezaaid worden. Ook de eerste bestellingen voor het plantgoed zijn al gedaan. Ik heb zelf (nog) geen ruime opkweekmogelijkheden, dus ik heb plantgoed (bijvoorbeeld sla, kolen en prei) besteld bij Jongerius. Die nemen mij het voorkweken uit handen. het is een stuk duurder, maar ook zekerder dan zelf opkweken. Daarnaast heb ik pootgoed (aardappels en uien) besteld bij Carel Bouma. Ook al het poot- en plantgoed is biologisch. 
Want hoewel ik zelf niet biologisch gecertificeerd ben, vind ik het wel belangrijk om te werken volgens biologische principes. Dus: geen bestrijdingsmiddelen en geen kunstmest, maar gebruik maken van sterke rassen en telen in een biodivers systeem met aandacht voor een gezonde bodem.

Verder ben ik komende week bezig met het opzetten van een klein kasje. En het wordt tijd dat ik mijn gereedschapsschuurtje ga inrichten. Want eind februari wordt mijn tweewieltrekker bezorgd. En die moet ik wel kunnen stallen. Werk genoeg dus.

Hieronder de leestips van deze week.

--

De leestips

Opmerkelijk.

Dat is een leuk idee.

Informatief stukje over deze inheemse eetbare soort.

Het aandeel gekochte  biologische producten in de supermarkt groeit gestaag. Maar om de doelstellingen voor 2030 te halen, moet het eigenlijk nog een beetje harder groeien. Alleen dan maken we het voor boeren mogelijk om in het goede tempo om te schakelen naar biologisch. Help je mee?

Op Landgoed BuitenLeeft wordt binnenkort Buitenkweek gerealiseerd. Als je in Delft of omstreken woont, zou ik hier zeker eens gaan kijken.

Klik klak klaar. Hier wordt goed werk gedaan. En je kunt dus meehelpen.

In de permacultuur wordt er ook altijd gekeken naar patronen. We kunnen wat dat betreft een hoop leren van de natuur.

Dat moet je ook maar net weten.

Meer bos en bomen in bewoond gebied. Ik ben voor.

Voedselbossen kunnen dus nog duurzamer en eco-efficiënter. Mooi woord, trouwens.

Moeten we niet sowieso af van het idee dat gif op je eten een goed doel dient?

“Gemiddeld, maar met aanzienlijke verschillen tussen de lidstaten, zijn biologische bedrijven groter dan conventionele bedrijven en worden ze gerund door jongere bedrijfsleiders.”
Hier zit toekomst in.
En: “… genereren zij een vergelijkbaar of hoger inkomen per werknemer…”
Ja, hier zit toekomst in.

En dit loopt ook de goede kant op.

En nog meer goed nieuws. Nu ons gedrag rond energieverbruik nog bijstellen. Want we moeten leren om energie te gebruiken als de zon schijnt. Iemand al slimme tips daarvoor?

Massasterfte onder wilde dieren in Afrika. Wanneer gaan we nou eens echt maatregelen nemen die er snel toe doen?

Slim om dat zo te gebruiken.

Goede vraag.

--

De kijktip

In deze aflevering van het bekende tv-programma Het Klokhuis leggen ze uit wat regeneratieve landbouw is. Helder en toegankelijk. Mooi hoe ze de uitleg weten aan te kleden met sketches en kleine grappige filmpjes tussendoor.

(Helaas lukt het niet om dit filmpje hier te embedden. Dus je moet zelf even doorklikken via de titel van het filmpje.)

zondag 22 januari 2023

Over afdekken, inschrijven, orbital perspective, biologische productie, natuur en acties

Dinsdag was het uitstekend weer. Beetje koud in het begin, maar de zon scheen en er stond praktisch geen wind. Mooi weer dus om het afdekken van mijn akkertjes af te maken. Want als het niet waait, wappert het plastic ook niet bij het neerleggen. Wel zo handig.

Inmiddels liggen alle akkertjes onder een groot stuk landbouwplastic. Een tijdje geleden zijn de akkertjes omgespit, en om te voorkomen dat het gras binnen no-time terug groeit, zijn alle bedden nu afgedekt. Over een paar weken gaat het eerste plastic er al weer af. Want dan hoop ik aan de eerste zaai- en plantacties te kunnen gaan beginnen.

De inschrijvingen voor deelname aan de zelfoogsttuin zijn trouwens ook begonnen. Tot 1 februari heeft iedereen op mijn geïnteresseerdenlijst de kans om zich definitief in te schrijven. Daar hebben al behoorlijk wat mensen gebruik van gemaakt. Vanaf 1 februari wordt de inschrijving voor iedereen opengesteld en dan geldt: wie het eerst komt, het eerst maalt.
Mocht je nou ook op mijn geïnteresseerdenlijst willen komen, meld je dan aan via www.degroentemeester.nl. Je krijgt dan eens in de zoveel tijd een nieuwsbrief toegestuurd waarin ik de vorderingen van De Groentemeester beschrijf.

Voor nu veel leesplezier met de onderstaande leestips.

--

De leestips

Ik weet niet precies waarom, maar toch voelt dit niet goed. De weg vooruit is niet de weg van nog meer technologie en daarmee nog meer energieverbruik. De weg vooruit moet volgens mij vooral bestaan uit de balans met de natuur weer terug vinden. En dat betekent vooral dat we natuurlijke grenzen weer moeten leren herkennen. Dat is voor onze obese maatschappij van 'meer-meer-meer' de grootste uitdaging.

Heerlijk, die knuppel in het konijnenhok. Ik hou er wel van als mensen een beetje kritisch zijn.

Toevallig vroeg ik me dat laatst af of dat voor katten ook geldt. Onze kat krijgt (al is het sporadisch) druppels tegen vlooien in zijn nek. Als je dat niet wil, wat is dan eigenlijk het alternatief?

Als het even kan, zou ik wel willen dat Maassluis een iets autoluwere stad wordt. Dit artikel beschrijft hoe buurten dan gebouwd zouden moeten worden. Volgens mij is dat niet onmogelijk in Maassluis.

Dit is wel groot nieuws. Als het ze gaat lukken. In totaal gaat het om 85% van de totale productie van HAK die omgeschakeld gaat worden naar biologisch. Hoog tijd.

Leuke feitjes. Sommige kende ik wel, maar andere weer niet.

Hoe dan ook is het beter voor het vermogen van de aarde om voedsel te produceren als een veel groter deel biologisch wordt geproduceerd. Als dat door ‘de markt’ niet lukt, zegt dat mijn inziens vooral iets over het economische systeem waartoe die markt behoort. Het lijkt me nogal een systeemfout als biologisch produceren door het systeem wordt tegengewerkt, terwijl we allemaal weten dat biologisch produceren beter voor de wereld (en daarmee voor onszelf) is.

Geweldig toch?

Mooi project van Ark Natuurontwikkeling. 

Hee, dat is bij mij ‘om de hoek’.

Slimme actie.

Niets voor mij, maar misschien heb ik lezers die hier wel brood in zien. Lijkt mij een goede actie.

Momenteel ben ik bezig in dat boek van Meino Smit. Hij legt haarfijn en met veel getallen onderbouwd uit dat de grootschalige, gangbare landbouw niet vol te houden is. Als we daar nou eens naar gaan luisteren?

--

De kijktip

Veel astronauten die terugkeren uit de ruimte ervaren het overview effect. De notie dat de wereld één groot levend systeem is. We zijn gebonden aan die kleine knikker in het heelal. Wat mooi is aan dit filmpje is dat deze man hoop geeft. Hij stelt dat steeds meer mensen het ‘orbital perspective’ gaan innemen, het bewustzijn dat we allen deel uitmaken van datzelfde levende systeem. En hij voorspelt een kritische massa die voor verandering gaat zorgen. Ik hoop met hem mee.

zondag 15 januari 2023

Over heggenvlechten, laadpalen, invasieve exoten, walvissen en water

Afgelopen vrijdag was ik weer eens in Voedselbos Vlaardingen. Daar werd een workshop heggenvlechten georganiseerd voor de vrijwilligers. Zo nu en dan moet er natuurlijk wel iets te leren zijn. Voor de gelegenheid was ik ook aangehaakt.

Een deel van het terrein van Voedselbos Vlaardingen is afgeschermd. Langs een groot deel door een sloot, maar er is ook een deel waar we bij de aanleg een hekwerk van wilgentenen hadden gemaakt. Het was eigenlijk de bedoeling dat die wilgen aan elkaar zouden groeien en dan een stevig hekwerk zouden worden. Maar dat is niet gelukt. 
Gelukkig was er ook al rekening gehouden met een plan B. Aan de buitenzijde van het wilgentenen hekwerk zijn toen meteen bomen en struiken als meidoorn, sleedoorn en veldesdoorn neer gezet. Met de wilgen samen hadden al die planten al een behoorlijke hoogte. Sommige tot wel vijf, zes meter hoog. Prima geschikt om een heg mee te vlechten.

De workshopleider was ene Lex (zijn achternaam heb ik niet onthouden). Hij vertelde dat hij al 20 jaar actief was in de Nederlandse heggenvlechtwereld. Voordat we begonnen met het echte werk vertelde hij aan de hand van foto's het een en ander over het waarom en de achtergrond van heggenvlechten. Er zijn zelfs heuse kampioenschappen in het heggenvlechten. We hadden hier dus met een echte expert te maken.

En dat was ook wel te merken. Voordat we begonnen kregen we de opdracht om het oude hekwerk compleet te ontmantelen. We hadden er veel dood hout door heen gevlochten om er toch voor te zorgen dat je er niet zomaar tussendoor kon stappen. En al dat dode hout moest er uit.
Daarna ging hij selecteren welke bomen er wel en welke bomen er niet geschikt waren voor de heg. Knap hoe hij de uiteindelijke heg al voor zich zag in die paar stammen die mochten blijven staan. De rest zaagden we er tussenuit. 

De kunst is dus om zo stam voor de helft in de zagen (of hakken) en hem dan neer te leggen. Vanuit die halfomgehakte boomwortel gaan dan weer nieuw takken groeien, terwijl de originele boom ook blijft leven. En daardoor krijg je een steeds dichter hekwerk dat volledig groen wordt.

Na best een aantal uurtjes werken en een kommetje soep verder, stond er een mooi gevlochten en stevig hekwerk. Het was een leuke en leerzame dag om op terug te kijken.

--

De leestips

Dat is nog eens een mooi project. En die ogen van die kat op de foto… Daar zullen velen van wegsmelten.

En als we het terugdringen van het aantal autokilometers nou eens tot prioriteit verheffen? Maar dat wil de auto- en vrachtwagenindustrie natuurlijk niet horen.

Dat is een behoorlijk lijstje van planten die ‘we’ niet wensen. Een soort onkruid, maar dan anders. Wordt van dit soort bomen en planten ook wel eens onderzocht wat hun verdienste is voor de omgeving waar ze groeien? Of is het feit dat ze zo woekeren genoeg om ze te lijf te gaan?

Met een groepje van de Duurzame Maassluizers deden we dit jaar ook mee met deze plantenjacht. Wij vonden in het uur dat we liepen 19 verschillende soorten.

“Zingeving is de weg der moeite.” Dat lijkt een beetje op een andere onliner die ik wel eens hoorde: als het geen moeite kost, dan is het de moeite niet waard. In ieder geval ben ik het eens dat zingeving erg belangrijk is. Als je ergens niet echt de zin van inziet, waarom zou je er dan mee doorgaan?

Ik wist niet dat er zoveel te weten zou zijn over water. En dit is vast niet alles.

Oké, dus de uitvinder van kunstmest heeft een boek geschreven over dat kunstmest toch niet zo’n goed idee is. Voortschrijdend inzicht dus.

--

De kijktip

Mooi dat mensen zoals deze man (hij doet iets financieels) zich hard gaan maken voor een ander soort economie. Dat hebben we nodig. Of zijn oplossing ook echt een oplossing gaat worden, weet ik niet. Als ik het goed begrijp gaat hij er van uit dat delen van de natuur in bezit veranderen. Bezit met een bepaalde winst voor ons allemaal in de vorm van ecosysteemdiensten. En die diensten vertegenwoordigen dan weer een financiële waarde. 
Maar bezit van dieren kennen we uit een andere tak van sport: de landbouw. En daar loopt het hier en daar ook gierend uit de hand, juist omdat dieren daar teveel als economische factor beschouwd worden. De echte oplossing heeft vooral te maken met de manier van uitvoeren, denk ik.

zondag 8 januari 2023

Over buiten, plantenjacht, idealisten, glyfosaat, vuurwerkverbod en hergebruik

Er hebben wel eens betere foto's op dit blog gestaan. Dat geef ik toe.

Mijn kinderen en mijn vrouw hadden afgelopen week nog vakantie. En dat gaf ons tijd en gelegenheid om bij de Bever langs te gaan. Mijn oude winterjas was versleten en mijn zoon had nog geen winterjas. Dus we hadden een missie. We kozen voor de Bever in Rotterdam aan de Stadionweg. Lekker  groot, veel te kiezen.

Op de deur bij de Bever hing dit bordje. Briljant hoe ze die boodschap verpakt hebben. Helemaal passend bij hun slogan:

"We zijn open. Maar BUITEN heeft ons nodig. Daarom houden we de deur dicht om energie te besparen."

Ik vind dat sympathiek. En goed dat ze het doen.

Het viel me trouwens op dat het aantal claims dat merken duurzaam en groen bezig zijn steeds groter wordt. De kledingstukken hangen vol met kaartjes dat ze plantaardige grondstoffen hebben of gebruik maken van gerecyclede stoffen. De kledingmerken claimen dus dat ze duurzaam bezig zijn. Ik weet eigenlijk niet zo goed hoe je dat kunt controleren. Bestaat er een soort consumenten-keurmerk voor duurzame productie van kleding dat door een onafhankelijke instantie gecontroleerd wordt? Een beetje zoals de Skal-controle bij biologische producten. Wie het weet mag het zeggen.

Hieronder de leestips van deze week.

--

De leestips

Een vraag die niemand wil horen: is dit het begin van een nieuwe pandemie? Ik hoop het niet.

Helder artikel voor mensen met ambitie om een effectieve activist te worden. Idealisten zijn meestal niet realistisch, en realisten meestal niet idealistisch. Hoe zorg je ervoor dat je daar een goede balans in vindt?

Het zou mooi zijn als het dit jaar lukt om dit gif te verbieden en zo een bijdrage te leveren aan het herstel van de biodiversiteit. Teken ook.

De Midden-Delflandvereniging kan versterking in het bestuur gebruiken. Ben of ken jij iemand die daarvoor geschikt is?

Iemand op Linkedin merkte iets op over de skigebieden zonder sneeuw. Het is natuurlijk heel triest als je wintersport geboekt hebt en er ligt geen sneeuw. Maar dat is niet het echte probleem. Het echte probleem komt later. Normaal gaat die sneeuw namelijk smelten in het voorjaar en de zomer. En dat zorgt voor een 'steady' aanvoer van water in lager gelegen gebieden. Als er geen sneeuw is, is er ook geen smeltende sneeuw. Dat dat voor problemen gaat zorgen, is bijna logisch.

Dat zijn best al veel ondertekenaars. Voor beleidsmakers lastig, want zo'n grote groep kun je niet zomaar negeren. Maar het is ook geen overweldigende meerderheid. Ik denk dat hier sprake is van een collectieve illusie overigens. Ik vermoed dat de meeste mensen vinden dat vuurwerk afsteken door particulieren eigenlijk ongewenst is, maar ze denken dat de meeste mensen het een gezellige traditie vinden. En daarmee creëer je een collectieve illusie waar iedereen in blijft geloven. Wist je dat maar een kwart van de Nederlanders ook daadwerkelijk zelf vuurwerk afsteekt? In 2020 is onderzocht dat zelfs maar 6% van de Nederlanders ondanks een vuurwerkverbod toch vuurwerk wilde afsteken. (bron) Dan gaat het dus om slechts een miljoen Nederlanders die koste wat kost willen blijven vasthouden aan de vuurwerktraditie. Dat is nog steeds meer dan de groep ondertekenaars, maar het zet de getallen wel in de juiste verhouding. De vraag is of de stille meerderheid gaat verschuiven.

Afgelopen week waren we dus bij de Bever. En daar hadden ze nog iets duurzaams. Ze maakten van oude etalagedoeken herbruikbare boodschappentassen. Die je dan tegen statiegeld kon meenemen als je zelf geen tas had meegenomen. Voedselbos Vlaardingen doet ook zoiets. Daar wil een aantal vrijwilligers er oogstkleden van maken. Mooie manier van hergebruik. Dus als je nog een oude banner hebt…

Hier was ik ook bij. We hebben verrassend veel plantjes gevonden die in deze tijd van  het jaar bloeiden.

--

De kijktip

“What we do now matters. And one of those things is having radical hope.”
Als je het vanuit een lange termijn perspectief bekijkt, leven we nu in betere tijden dan ooit tevoren. De problemen die op ons afkomen, bieden uitdagingen voor ons en toekomstige generaties. Ik denk dat de mensheid voor de grootste uitdaging in de geschiedenis staat. Dat is beangstigend, en soms ook spannend. Tegelijkertijd zijn we er nu beter voor toegerust dan ooit tevoren. De mens is in één ding heel goed: aanpassen. Laten we de handschoen dan ook oppakken. Dat geeft hoop. En dat verdienen onze kinderen.

maandag 2 januari 2023

Over terugkijken, geld, energie en syntropie

In 2022 heb ik iedere week een berichtje geplaatst met leestips en een foto van die week. Op mijn computer staan die foto's netjes bij elkaar in een mapje. Het geeft een aardig overzicht van het verloop van mijn jaar.

Leuk om op terug te kijken.

 2023 wordt voor mij een speciaal jaar, omdat dit jaar mijn eigen zelfoogsttuin actief wordt. Ik ben benieuwd waar ik volgend jaar op kan terugkijken.

Ik wens jullie allemaal een groen, vruchtbaar en duurzaam 2023!

--

De leestips

Dit lijkt de goede kant op te gaan. In Nederland. Hoe zijn deze cijfers voor de rest van de wereld?

Weet jij wat jouw geld staat te doen?

Informatief.

Zweefvliegen horen ook bij de nationale bijenstrategie. Dat wist ik niet. En voor amateur waarnemers staat hier een leuke vraag in. Ze zijn op zoek naar enthousiastelingen die historische populaties van zweefvliegen willen gaan bekijken. Mét reiskostenvergoeding. Leuk voor de liefhebber, lijkt me.

Het is de periode van het jaar waarin allerlei organisaties jaaroverzichten maken. Zo ook Nature Today, een site waarvan ik ook veelvuldig berichten deel. 
Ze geven aan dat ze op allerlei manieren te volgen zijn. Via een app, een emailnieuwsbrief en social media. Maar ze vergeten er bij te zeggen dat het ook via rss kan. Zo blijf ik namelijk op de hoogte van hun berichtgeving.

Hoewel ik een vuurwerkverbod zou ondersteunen, denk ik dat de uitslag van deze poll een beetje wishfull thinking is van de redactie. Er staat nergens bij dat de poll representatief voor Nederland zou zijn. En eerlijk gezegd denk ik dat veel mensen een jaarwisseling zonder vuurwerk zich niet eens kunnen voorstellen. Jammer is dat, want er zijn redenen genoeg om te stoppen met die destructieve gewoonte.

En nog een jaaroverzicht. Milieudefensie vat hier het jaar samen in tien punten waar zij aan gewerkt hebben. Daar zitten geen verkeerde dingen tussen.

--

De kijktip

Ik las het boek ‘Landherstel’ van Judith D. Schwartz. In één van de vele voetnoten verwees zij naar dit filmpje. De kracht van het herstellend vermogen van de natuur wordt hier duidelijk zichtbaar gemaakt. Als mensen er nou eens voor kozen om achter deze kracht te gaan staan en er deel van te willen uit maken, dan is er hoop. Heel veel hoop.