zondag 18 augustus 2024

Over overvloedige oogst, bloemenpluk, AI, leefbaarheid, koffie, burn-out en agro-ecologie

We zijn half augustus al weer voorbij. "Ja, en?", zul je denken.

Voor het werk in de tuin hebben we daarmee het volgende omslagpunt bereikt. Voor de meeste gewassen betekent dit dat er vanaf nu niet meer gezaaid kan worden. Het licht neemt nu zo snel af, dat de groeikracht uit de planten gaat. Dat merk je ook direct aan het aangezicht van de tuin.

Want hoewel de oogst nog op zijn toppunt zit, zie je het eerste verval ook al invallen. De natuur is zich al duidelijk aan het opmaken om langzamerhand naar het einde van het seizoen toe te werken. Ik vind het heel mooi om op deze manier zo met de seizoenen te mogen werken. Het dwingt je in een bepaald ritme. En dat ritme voelt (hoe kan het ook anders) heel natuurlijk aan.

Maar nu kunnen we dus nog genieten van de overvloedige oogsten van de zomer. Daar horen dit jaar bij onze zelfoogsttuin ook tomaatjes bij. Dit mandje is nog maar het begin. En er komt nog veel meer aan. Niet alleen tomaatjes, maar ook nog paprika's, mais, pompoenen, allerlei wortel- en knolgewassen. En natuurlijk ook nog heel veel kolen en hopelijk ook nog wat bonen. Bovendien begonnen we deze week ook aan de tweede helft van de aardappeloogst. Vanaf nu ligt het zwaartepunt van de werkzaamheden dus op het binnenhalen en bewaren van de oogst in plaats van op zaaien, oppotten en planten.

Daarover gesproken: ook in de bloementuin kunnen we naar hartenlust oogsten. Kom gerust een boeketje plukken als je in de buurt bent. Je rekent maar een euro per steel af. En je krijgt korting als je een vaasje gebruikt om te oogsten. Kom maar eens kijken.

--

De leestips

Wat ik mis in deze hele discussie is de negatieve invloed die deze technologie heeft op hele ecosystemen. Het slurpt energie en water. En er zijn veel datacenters voor nodig. Ruimte die we ook zouden kunnen besteden om lokale  ecosystemen te herstellen. Maar daar hoor je niemand over in de techsector. Blind geloof in technologie hebben ze. Daar moeten we mee ophouden en een realistischer kijk op erop ontwikkelen.

Een deel van de oplossing van dit probleem is niet zo moeilijk: vliegen moet veel duurder worden. Een stedentrip naar Barcelona is dan voor grote groepen toeristen dan ineens niet zo aantrekkelijk meer.

Ben ik even blij dat het me gelukt is om te stoppen met koffie. Mijn simpele advies aan de komende generatie is om niet eens te beginnen met koffie drinken. Je hóeft het niet te leren drinken.

Helder betoog. Ik ben trouwens sinds kort ook lid van het CSA-netwerk.

--

De kijktip

Ik heb absoluut geen stress van al het werk in de tuin. Ik zie mezelf dan ook niet snel in een burn-out vallen. Maar wat ik wel heel erg herken in de zaken die de verschillende 'market gardeners' hier aangeven, is dat het heel erg helpt om gestructureerd te werk te gaan. Als je goed bent in timemanagement, dan helpt dat enorm om een helderheid van geest te behouden. Je moet focus houden en bijzaken van hoofdzaken kunnen scheiden. Er komt tijdens een seizoen namelijk ongekend veel werk op je af. En dat moet op gezette tijden ook wel gewoon gedaan zijn. Dat is echt heel anders dan de kantoorbaan waar ik uit kom. Als we daar deadlines niet (helemaal) haalden, werd er gewoon in de tijd geschoven. In je teeltseizoen kan dat niet. De natuur gaat gewoon door met alle cycli. En je loopt mee, of je mist de boot. En ik kan me voorstellen dat dat bij sommige market gardeners stress veroorzaakt. En daarom is het goed dat hier tips over gedeeld worden.

zondag 11 augustus 2024

Over vakantie, moestuin, voeding, datacenters, ijstijd en klimaatactie

Dat was ook lekker. We zijn er met het gezin een (mid)weekje tussenuit gegaan. 

We boekten een mooi appartementje in Kasteel Doorwerth. En van maandag tot en met vrijdag heb ik geprobeerd zo veel mogelijk afstand te nemen van de zelfoogsttuin. 
Maarja, ze hadden daar ook een kasteeltuin. Daar moest ik natuurlijk wel even een kijkje nemen. Het was zo'n moestuin die in vroeger tijden moest zorgen voor een deel van het voedsel voor de kasteelbewoners. Leuk om te zien, hoor. Maar ik ben toch ook wel heel blij met onze eigen tuinderij. 

De zelfoogsttuin was deze week tijdens de oogsttijden op woensdag en vrijdag trouwens gewoon open. Dat was mogelijk omdat een aantal trouwe vrijwilligers bereid was om als gastheer of gastvrouw op te treden. Heel fijn om mensen om je heen te hebben die een extra handje willen uitsteken.

En nu zijn we alweer begonnen aan het tweede deel van het seizoen. Over een paar dagen is het laatste mogelijke zaaimoment voor de meeste gewassen. En dan gaan we gek genoeg al weer richting de winter. Het licht loopt dagelijks terug. En je ziet dat ook aan de ontwikkeling van de gewassen in deze periode van het jaar. Mooi om zo met de seizoenen mee te leven.

Het is overigens nog mogelijk om een graantje mee te pikken van de overvloed aan oogst. Er zijn nog 2 of 3 plekjes vrij voor zomer-oogstgenoten. Dat betekent dat je 6x mee kan oogsten in de periode tot en met 28 september. En het mooie is: op 28 september houden we ons oogstfeest. En daar ben je dan ook van harte welkom. Een zomer-oogstaandeel kost 120 euro. Doe je mee?

--

De leestips

Je voedsel zonder verpakkingen kun je ook verkrijgen door lid te worden van een zelfoogsttuin.

Ongelooflijk dit.

Openbaar vervoer zou geen bedrijf moeten zijn waarbij het er toe doet of het winst of verlies maakt. Openbaar vervoer moet beoordeeld worden op het feit of de verbindingen van deur tot deur makkelijk genoeg zijn. Als ze meer reizigers willen hebben, dan zou het helpen om het goedkoper te maken. Niet duurder.

Goed zo. Dat zouden ze op veel meer plaatsen moeten doen.

Als we weten dat oneindige groei niet houdbaar is, en we op zoek moeten naar een andere manier van vooruitgang meten, waarom wordt deze berichtgeving dan gebracht alsof het een slechte ontwikkeling is? De genoemde bedrijven zijn niet per se voorbeelden van investeringen in een betere toekomst. Tech en olie brengen een hoop vervuiling, uitbuiting en onrechtvaardigheid met zich mee.

Is dit slecht nieuws voor wie teelt op substraat? Lijkt me wel.
Gezonde bodem, gezonde planten, gezonde mensen. In die volgorde.

Triest. Deze inwoners worden blij gemaakt met een dooie mus. Maar op het moment dat ze daar achter komen, is het te laat voor ze.
AI lijkt een goede ontwikkeling, maar de keerzijdes ervan zijn ook groot. Het trieste is dat er geen principiële keuzes gemaakt worden. We laten het gewoon gebeuren.

Goede heldere uitleg. Niet iets om vrolijk van te worden.

Mooie reflectie. Hoe zit dat bij jou?

--

De kijktip


zondag 28 juli 2024

Over schilderwerk, beregening, natuur, reclame, afval, zonne-energie en gezondheid

Deze week krijgen jullie dubbele leestips. Want vorige week is het er niet van gekomen om een postje te maken.

Ook het werk op de zelfoogsttuin stond op een laag pitje. Want afgelopen week hadden we thuis een schilderweek ingepland. De voorgevel van ons huis had onderhoud nodig. Dus vorige week zondag huurden we een steiger. En vandaag brengen we hem weer terug.

Gelukkig zat het weer aardig mee en konden we veel doen. De gevel, de kozijnen en het boeiboord zijn gerepareerd en geverfd, en kunnen er voorlopig weer even tegen aan.

En nu kan (en moet..) de focus weer terug op de tuin. Want daar ligt nu natuurlijk wel wat achterstallig werk. Morgen komt het volgende plantgoed al weer, maar nog niet alle bedden liggen daar klaar voor. En op veel plekken moeten de groenbemesters hoog nodig gezaaid worden.
Bovendien zijn we ook bezig met een nieuw systeem voor irrigatie. En dat komt geen moment te laat, want de regen lijkt het de komende tijd even te gaan laten afweten. We gaan de komende tijd verschillende irrigatiesystemen op verschillende plekken in de tuin uitproberen. We hebben druppelslangen, sectorsproeiers en een spraytube. Op basis van onze ervaring daarmee gaan we het systeem voor beregening verder uitwerken en aanleggen. Want één ding is zeker: droge periodes gaan er ook heus nog wel genoeg komen.

En zo blijven we lekker bezig!

(Meer weten over de tuin en/of meedoen? Kijk op www.degroentemeester.nl)

--

De leestips

Gedragsverandering is het moeilijkst. Zeker als iemand anders vindt dat je je gedrag moet veranderen.

Dit soort berichten maakt het wel moeilijker om supermarkten te vertrouwen. Want als dit niet klopt, wat klopt er dan nog meer niet?

Misschien moesten we het vakmanschap van leraren niet steeds in twijfel trekken. Als kinderen te hoge adviezen krijgen, is de kans groter dat het op een teleurstelling uitdraait. Kleinere stapjes nemen om ergens te komen is niet per se verkeerd.

De techsector is heel goed in dingen beloven. Maar of het de wereld ook écht verder helpt wordt eigenlijk nooit ter discussie gesteld. De wereld wordt er wel ingewikkelder van. Maar ze claimen dat ze veel dingen makkelijker maken.

Er is meer tussen hemel en aarde dan dat we doorgaans beseffen. Natuur geeft ons de gelegenheid om daar dingen van te ervaren. Als we er voor open staan. Dan helpt het natuurlijk niet dat veel van ons tegenwoordig vooral binnen werken achter een computer of (buiten) met machines met oorkappen op.

De vogels uit deze vogelcursus ken ik wel. Ik zou alleen het verschil niet weten tussen een huismus en een heggenmus. Die uilencursus lijkt me ook interessant.

En toch weer wat geleerd. 

Goed idee.  Zo’n prijsvraag kan Zuid-Holland ook wel gebruiken.

Hoe wordt dat eigenlijk precies berekend?

Misschien moesten we reclame per definitie veel meer weren uit de openbare ruimte. Als we er nou eens op zouden vertrouwen dat goede producten of diensten zichzelf verkopen.

Zo fijn om te lezen dat de beweging groeit. En ik kan inderdaad bevestigen dat je veel moet kunnen. En dat het zinvol werk is. 

Wie draait er eigenlijk op voor de kosten van de geleden schade aan natuur en biodiversiteit?

Dus deze bedrijven willen wel de lusten maar niet de lasten dragen. Laat ze dan stoppen met de verkoop van die flesjes en blikjes. Wat een onzin-argumenten komen er langs, zeg!

Zo is het.

--

De kijktip

Altijd blijven leren vind ik belangrijk. En het is gewoon ook heel leuk om steeds iets nieuws te leren. In deze video gaan ze in op 3 manieren waarop je dat leren vorm kunt geven. Ik blijk deze manieren gewoon al toe te passen. Ben ik nu een superleerder?

zondag 14 juli 2024

Over tekenen, kennis, levenslessen, bijen en PFAS

Dit seizoen organiseren we bij Weij allerlei activiteiten. Dat is leuk. Dat is gezellig. Omdat het mensen bij elkaar brengt.
Eén van mijn oogstgenoten is een fervent tekenaar. Zij maakt de mooiste illustraties en vind het leuk om haar kennis, vaardigheden en enthousiasme voor tekenen over te brengen op anderen. 

Daarom doet zij mee met het activiteitenprogramma bij Weij. Ze verzorgt workshops tekenen in en om de zelfoogsttuin. Deze keer deed ik zelf ook mee. We gingen aan de slag met het thema 'OOGST'.

We leerden iets over compositie en mochten oefenen met het tekenen van een stilleven. Speciaal daarvoor had ik die ochtend wat bloemen en groenten uit de tuin geoogst. Het was een erg leuke workshop. En ik was best tevreden over het resultaat. 

Wil je ook wel eens meedoen met zo'n tekenworkshop? Houd dan de agenda van AtelierDT in de gaten.
Of kijk voor andere activiteiten op de kalender van Weij. Je bent altijd van harte welkom!

(Bijvoorbeeld tijdens de rondleiding die ik komende zaterdag over de tuin geef.)


--

De leestips

We weten zóveel niet.

Op veel plekken zijn mensen met goede dingen bezig. Hier claimt Crisp dat zij de eerste zijn met een regeneratieve doelstelling. Maar klopt dat wel? Hofweb is ook al een tijdje bezig, volgens mij. Maar uiteindelijk doet die vraag er ook niet toe. Er is langzamerhand een beweging te zien die steeds meer aan kracht wint. En daar dragen al deze initiatieven, klein of groot, aan bij.

Vooral de plaatjes bij deze post spreken boekdelen. Knap in beeld gebracht.

Weer wat geleerd.

Als we deze analogie doortrekken naar grote grazers wordt het helemaal interessant. Want koeien maken gebruik van dezelfde voedselbronnen als wilde runderen. Toch?

Qua opvatting sta ik zo’n beetje naast hen.

--

De kijktip

Het boek waar hij het in het begin over heeft, heb ik in de jaren negentig gelezen. Dat boek heeft best wat indruk op me gemaakt en me voor een deel ook gevormd. Vooral het gegeven dat emoties besmettelijk zijn, is me altijd bijgebleven. En dat kun je dus ook in positieve zin gebruiken om de wereld een betere plek te maken.
Dat boek moet hier nog ergens in huis staan. Misschien moest ik het eens herlezen.



zondag 7 juli 2024

Over ruimte maken, bloemenpluk, wildschade, stroomverbruik, hermelijnen en waarnemen

Er gebeurde deze week weer genoeg in de tuin. Volgende week komt er weer een bulk nieuw plantgoed. We gaan allerlei vervolgteelten planten. Zo komt er nieuwe andijvie, ijsbergsla, boerenkool, prei, spitskool, koolrabi en broccoli. En we gaan een nieuwe batch sperziebonen zaaien.

Om al die groenteplantjes straks kwijt te kunnen, maakten we deze week vrij veel bedden leeg. Zo gingen alle oude broccoliplanten de composthoop op. En ook een aantal bloemkoolplanten en stronkjes van de spitskolen moesten het veld ruimen.
Verder oogstten we alle tuinbonen af en die planten konden dus ook op de hoop. Van al die afgedragen planten maken we nieuwe compost die we kunnen gebruiken om de bodem van de bloementuin te verbeteren.

Over de bloementuin gesproken. Het moment is nu toch echt aangebroken. De bloemenpluk is begonnen. Afgelopen week werden de eerste drie bosjes geplukt. Er gingen vrolijke gezichten naar huis.

Om bloemen te komen plukken hoef je geen oogstgenoot te zijn. Iedereen kan tijdens de oogsttijden op woensdag- en vrijdagmiddag en op de zaterdag gewoon langskomen. Je kunt dan zelf een bosje natuurvriendelijke seizoensbloemen plukken en rekent af voor wat je geplukt hebt. 

Op de foto zie je het bedje met leeuwenbekjes en daarachter het bed met akkerscherm. Maar in de tuin hebben we ook rode zonnehoed, papaver, ridderspoor, juffertje in het groen, korenbloem, kaasjeskruid, dille en goudsbloem bijvoorbeeld. Bloemen die er binnenkort nog bij komen, zijn zonnebloem, cosmea, zinnia, amaranth, dahlia en hemelsleutel. En ook duizendschoon, duizendblad, hanenkam, rudbeckia, boekweit, kaardebol, prachtriet en pluimgierst doen hun uiterste best om groot genoeg te worden. En dan vergeet ik er ongetwijfeld nog een paar te noemen. In ieder geval is het een feest om de bloementuin gestaag in bloei te zien komen.

Kom dus gerust een keertje kijken. En neem voor de zekerheid een schaartje mee. Want de kans is groot dat je iets voor thuis in een vaasje wilt meenemen.

--

De leestips

Goede ontwikkeling. Maar… ik vind het ongelooflijk om te zien dat zakelijke vluchten buiten deze monitoring worden gehouden. Waarom krijgt de luchtvaart nou weer een uitzonderingspositie?

Bijzonder.

Als de hoge wildstand een probleem is voor bosverjonging, waarom worden roofdieren als de wolf of de lynx dan niet genoemd als mogelijke oplossing. Die zijn immers ook biologisch afbreekbaar.

Hier ben ik geloof ik wel blij mee.

Het gaat maar door.

Heldere uitleg van Eneco over het slim gebruiken van je eigen zonne-energie. Laat de zon maar gaan schijnen.

Goed zo.

Jagen ze ook op hazen? Doe mij maar zo’n hermelijn dan.

Leuk dit. Als je obsidentify gebruikt, doe je automatisch mee. Ik zag dat ze zelfs een paar van mijn waarnemingen bij de Groentemeester mee hebben gerekend als waarnemingen in een achtertuin. Dat is een flinke achtertuin dan… 

--

De kijktip

Kijken naar jezelf zoals je bent, is best moeilijk. Vaak zijn we te kritisch. Alsof we van nature niet goed genoeg zijn, maar moeten doen alsof we beter zijn dan dat we zijn. Dat kan een slechte gewoonte worden die ervoor zorgt dat we niet meer zijn wie we zijn. Charles Eisenstein legt hier uit waarom we anderen nodig hebben die het goede in ons zien. Wijze woorden.

zondag 30 juni 2024

Over bezoek, leernetwerken, gezondheid, lange termijn, muggen en beenspieren

Afgelopen dinsdag had ik bijzonder bezoek op de tuin. Met een aantal tuinders in Zuid-Holland die vergelijkbare dingen doen als De Groentemeester onderhoud ik regelmatig contact. In mijn oude werk heb ik geleerd hoe waardevol een leernetwerk van vakgenoten kan zijn. Ik nam altijd deel in het netwerk van SamenDeskundiger (een netwerk van bovenschoolse ict-coördinatoren) en coördineerde zelf het interne leernetwerk ict van SCOH waar alle ict-coördinatoren van de betrokken scholen aan deelnamen. Ik heb in die tijd veel geleerd via deze netwerken.
Zodoende haakte ik vorig jaar aan bij het appgroepje van de Tuinders ZH. En sindsdien gaan we  zo nu en dan bij elkaar op de tuinen kijken. 

We gingen al op bezoek bij Het Zoete Land in Leiden, bij De Stadsboerin in Rotterdam en de Tuin van Gaia in Honselersdijk.  En deze keer werd het dus een bezoekje aan De Groentemeester.

Rond een uur of vijf arriveerde iedereen. We dronken en aten wat en daarna was het tijd om een rondje door de tuin te doen. Met enige trots liet ik zien hoever we al gekomen waren met de tuin die nog geen twee jaar bestaat. Er klonken een hoop lovende woorden. Vooral de afwezigheid van onkruid in de bedden viel op en ook gezondheid van de planten kon op complimenten rekenen. Eén van de aanwezigen vatte na afloop de tuin samen in twee woorden: 'vitaliteit' en 'diversiteit'.

Ik realiseer me maar al te goed dat de manier waarop de tuin er nu bij staat, voor een groot deel ook te danken is aan alle hulp die ik krijg. Het maakt me een dankbaar mens. En complimenten mogen ontvangen van deze groep tuinders voelde als de kers op de taart.

--

De leestips

Dit is niet iets wat uit de lucht komt vallen, he. Die supermarkteigenaar had het al een tijdje kunnen zien aankomen. Als je aan de ene kant zegt dat iedereen morgen zou moeten stoppen met roken, maar je aan de andere kant een zaak hebt die het nodig heeft om er aan te verdienen, ben je wat mij betreft niet geloofwaardig meer. Tabaksverslaving is een groot probleem dat opgelost kan worden. Dan moeten we dat gewoon doen.

Mooi voorbeeld dat een geefeconomie best wel eens zou kunnen werken. 

Gelukkig zijn dit soort krachten ook nog steeds aan het werk. Interessant interview met de oprichter van Caring Doctors.

Langzamerhand begint het besef door te dringen dat we toch echt anders met onze leefomgeving om moeten gaan. En het mooie is dat je ook gewoon voedsel kunt produceren zonder pesticiden. Kom maar eens kijken in onze zelfoogsttuin als je dat niet gelooft.

Er leven potentieel dus meer dan 150 verschillende dieren rondom deze plant. Waarom zou je hem dan willen bestrijden?

Het duurt even, maar dan heb je ook wat.

Daar zitten tips tussen die goed zijn om te weten.

Dit is handig om te weten als je de kans wilt vergroten dat je gezond oud wordt. Een jaar lang krachttraining op latere leeftijd heeft dus een beklijvend effect.

Laat dit geen waarheid worden. Het tegengaan van klimaatverandering, waaronder het vermijden van dit kantelpunt, zou onze hoogste prioriteit moeten zijn.

--

De kijktip

Beetje saai vormgegeven video. Maar het geeft wel stof tot nadenken. De manier waarop we nu wereldwijd met voedselproductie en -consumptie omgaan, is geen houdbaar systeem. Linksom of rechtsom zal er echt wel iets moeten veranderen. Als simpele consument kun je in ieder geval twee belangrijke dingen doen: verminder je consumptie van (vooral rood) vlees en verspil geen voedsel.