4 aandachtspunten inrichting en beheer van ict in onderwijs

Op het blog van Expanding Visions verscheen een post die alvast inging op de uitdagingen voor 2016 op het gebied van ict in onderwijs. De genoemde aandachtspunten in die blogpost gaan vooral over de inrichting en de regie op het gebruik van ict in onderwijs. Een aantal zaken herkende ik daaruit wel, omdat ze ook spelen bij onze stichting. Even wat punten op een rij.

1. Identity & Access Management

Zij constateren een 'wildgroei' aan systemen die ieder hun eigen gebruikerslijst oplevert die beheerd moet worden. Binnen SCOH hebben wij vier van dit soort belangrijke gebruikerslijsten.
a. Computeraccounts
Onze scholen maken niet allemaal gebruik van dezelfde netwerkbeheerder. De meeste scholen maken gebruik van een eigen Windows Server (en dus Active Directory) waarop de gebruikers aangemaakt worden. Maar sommige scholen hebben de systemen van Skool of Heutink ICT in gebruik. Op locatie worden gebruikers aangemaakt en daarmee kunnen ze inloggen op de lokale systemen.
b. Emailaccounts. 
We zijn bezig om alle scholen aan te sluiten op dezelfde Office365-omgeving. Het beheer van deze gebruikerslijsten staat los van de Active Directory's van de scholen. Het gaat hier puur om te beschikbaar maken van email en een browsergebaseerde samenwerkingsomgeving. Met Office365 vallen de eigen Windowsservers ook te koppelen, maar we blijven dan nog steeds met een vraagstuk zitten rondom de scholen die geen eigen Windowsserver hebben. Vooralsnog is de koppeling een station dat nog een eind verderop ligt. Als we er al naar toe reizen.
c. Basispoort
De meeste educatieve applicaties die momenteel in gebruik zijn worden benaderd via een inlog met Basispoort. Dit sturen we niet centraal aan. De scholen zorgen zelf voor het beheren van deze gebruikerslijsten. Ze kunnen daarvoor gebruikmaken van een handmatige of een automatische koppeling met hun leerlingvolgsysteem.
d. Leerlingvolgsystemen
Onze scholen maken gebruik van drie verschillende leerlingvolgsystemen. Esis, Parnassys en Magister. De scholen doen hiervan zelf het gebruikersbeheer. Zoals gezegd maken de meeste scholen gebruik van een (automatische) koppeling tussen het lvs en Basispoort.

Voor het beheer zou het makkelijk zijn om koppelingen te maken tussen de verschillende systemen. Zodat een gebruiker maar op één plek aangemaakt, gewijzigd of verwijderd hoeft te worden, en het daarmee in alle onderliggende systemen voor elkaar is. Dat vereist echter een goed doordachte inrichting van wat je op welke manier waaraan koppelt. De vragen die in het stuk van EV gesteld worden, blijven overeind: hoeveel tijd kost het beheer, wie mag rechten en rollen uitdelen en hoe hou je de systemen uniform?
Onze eerste uitdaging is nu om alle gebruikers van de stichting in Office365 actief te hebben. Daarna zullen we wel weer verder zien.

2, Privacy van leerlingen

Al in 2009 begonnen we ons bij SCOH druk te maken om het waarborgen van de privacy van leerlingen. We hebben binnen de stichting goede afspraken met de scholen waar iedereen zich aan moet houden. Zo vraagt iedere school actief om toestemming voor publicaties van foto's op internet en sociale media. Zo gaan we voor iedere gebruikte (educatieve) applicatie na of de leverancier de zaakjes op orde heeft. En zo vragen we via een jaarlijkse check aan de scholen om hun autorisatiestructuur voor de gebruikte applicaties in orde te maken of te houden.
Het is in ieder geval een onderwerp dat blijvende aandacht nodig heeft.

3. Leren met tablets
Over leren met tablets wordt veel geschreven en veel geclaimd. Er zijn waarschijnlijk net zoveel voorstanders als tegenstanders. Binnen SCOH zijn scholen actief met tablets. Daar voeren we vooralsnog geen regie op. Het is voorlopig aan de scholen zelf om daar een weg in te vinden. Snappet, iPads, Windowstablets: op verschillende scholen lopen verschillende trajecten. Via het leernetwerk van ict-coördinatoren houden we elkaar op de hoogte van de status van de trajecten. Het ei van Columbus is nog niet gevonden.
Daarnaast gingen we dit schooljaar van start met een werkgroep ict en educatie waarin directeuren, stafmedewerkers, ict-coördinatoren en ouders de (on)mogelijkheden en ambities verkennen van het gebruik van ict in het onderwijs. Boeiende materie, boeiende discussies vooralsnog. Wordt vervolgd.

4. Werkplekbeheer
Dit punt raakt wat mij betreft een beetje aan het eerste punt. Het werkplekbeheer vindt bij onze scholen grofweg op twee verschillende manieren plaats. Een groep scholen laat het werkplekbeheer doen door 'formats' zoals Skool en Klas.nu. Zij werken door de bank genomen op afstand. Het gehanteerde concept zorgt ervoor dat systemen vanop afstand door de beheerder of zonder technische kennis door de school opnieuw geïnstalleerd kunnen worden. Sommige van deze scholen kiezen ervoor om daarnaast nog iemand extern in te huren die gebruikersbegeleiding op de werkplek doet.
De grootste groep scholen heeft bij ons echter gekozen voor een lokale netwerkbeheerder die met maandelijkse bezoeken werkt. Als er een printer niet werkt, een stekker verkeerd zit, een installatie niet goed gegaan is, of bord niet goed gekalibreerd is, dan komen zij langs om het te repareren. Door deze manier van werken is veel maatwerk mogelijk. De ervaring leert dat scholen meestal wel behoefte hebben aan iemand die fysiek aanwezig is, of snel aanwezig kan zijn in het geval van calamiteiten.
Maar beide vormen van werklplekbeheer gaan vooral over het beheren van windowsmachines. En dan vooral van windowsmachines waarvan de school eigenaar is. Maar de laatste tijd zie je langzaam een verschuiving naar een behoefte om ook machines van thuis en ook tablets en telefoons te kunnen beheren. De traditionele netwerkbeheerders hebben hier nog geen goede en pasklare antwoorden op. En de scholen zijn nog niet gewend om deze vragen helder neer te leggen.

In het artikel van EV worden nog vijf uitdagingen geformuleerd. Die laat ik hier even buiten beschouwing. Welke uitdagingen zie jij?