dinsdag 3 december 2013

Succesvolle netwerkgebaseerde (leer)gemeenschappen


Voor de master Leren & Innoveren maken we gebruik van het boek "How People Learn". Daarin is een apart hoofdstuk gewijd aan 'Technology to support learning'. Voor mij erg relevant leesvoer. Hoewel de bronnen die voor dit hoofdstuk genoemd worden soms wel erg oud zijn, is het interessant om te bekijken of ze toch nog wat zinnigs te zeggen hebben over het hedendaags gebruik van technologie.
Zo vond ik een opmerking over een onderzoek dat ooit (in 1990!) gedaan is naar het gebruik van elektronische samenwerkingsomgevingen. In die tijd wist ik niet eens dat dat bestond (ik was 13..), maar er waren blijkbaar al wel mensen nieuwsgierig naar de werking van zulke omgevingen. Let op, we praten dus over een tijd van vér voor Twitter en Facebook. Sterker nog. Email was voor het grote publiek nog iets buitenaards.

In het boek 'How People Learn' wordt er dus gerept van een onderzoek dat inging op de succes- en faalfactoren van het gebruik van elektronische gemeenschappen. In dat onderzoek zijn er drie factoren aangewezen (volgens HPL) die bijdragen aan de vorming van een succesvolle netwerkgebaseerde gemeenschap. Die factoren zijn:
1. Nadruk op groeps- in plaats van 1-op-1-communicatie
2. Helder omschreven doelen of taken
3. Expliciete inspanningen om groepsinteractie te faciliteren

Als ik deze factoren projecteer op een facebook groep die we binnen SCOH sinds deze zomer actief hebben voor de ICT-coördinatoren, kan ik me erg goed voorstellen dat dit nog steeds succesfactoren zijn voor elektronische (leer)gemeenschappen.

Als je benieuwd bent naar het onderzoek volg je deze link naar Google Scholar. Eerste hit.


(Bron plaatje)

2 opmerkingen:

  1. Opmerkelijk dat die criteria in deze context worden aangehaald.
    Als ik naar een ‘ouderwetse’ groepsopdracht kijk, waar de deelnemers elkaar IRL tegenkomen, dan zie ik het volgende:
    1. Nadruk op groeps- in plaats van 1-op-1-communicatie
    * De uitvoering van de opdracht is het resultaat van een gezamenlijke inspanning. Overleg is voortdurend, in ieder geval op geregelde basis, nodig.
    2. Helder omschreven doelen of taken
    * Iedereen moeten weten wat het einddoel is en de taken (tussendoelen) dienen voor elke deelnemer duidelijk te zijn.
    3. Expliciete inspanningen om groepsinteractie te faciliteren
    * Je moet een goede plek hebben om bij elkaar te komen: bijvoorbeeld in de mediatheek, in een stil hoekje in de klas, bij iemand thuis, in een horecagelegenheid. Daarnaast wordt van iedere deelnemer een gelijkwaardige inspanning verwacht: niemand loopt de kantjes eraf!

    Oude wijn in nieuwe zakken. De enige extra dimensie die aan de geschetste situatie wordt toegevoegd is dat de communicatie via ict-gerelateerde middelen verloopt. Daardoor kan men tijd besparen en het proces soepeler laten verlopen. Dat aspect zie ik in de drie genoemde punten niet terug. Het ‘sleutelen’ aan een werkstuk kan een aanwijsbaar gezamenlijke (online) inspanning zijn, waardoor meer aandacht op de inhoud en minder aandacht op het proces komt te liggen.
    Binnen het proces kost schrijven meer tijd dan praten (ook via de telefoon). Het is dus een uitdaging om naar de winstpunten te zoeken.
    Conclusie: niets nieuws onder de zon. Dat is geen verwijt maar een constatering. Die constatering is tegelijkertijd ook een handvat voor digibeten of digifoben. Er is veel mogelijk en zo heel veel ‘anders dan vroeger’ is het allemaal niet. Wees niet bang. Grijp die kansen.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Het gaat hier mijn inziens ook niet over de meerwaarde van het gebruik van een digitale samenwerkingsomgeving. Waar het om gaat is dat deze drie factoren bijdragen aan het antwoord op de vraag hoe je ervoor zorgt dat zo'n omgeving gaat werken.
    Jouw constatering dat het IRL net zo werkt, is inderdaad een goede vaststelling. Aardig om te zien is dat de tools dan verder niet zoveel uitmaken.
    Als je van de meerwaarde van een digitale omgeving gebruik wil maken (zoals tijd- en plaats-onafhankelijk kunnen werken), dan zul je dus wel moeten voldoen aan oude 'sociale' regels.

    Bedankt voor je reactie!

    BeantwoordenVerwijderen