De meeste dingen ontwikkelen zich positief!

Laatst had ik een gesprek met een collega die naar aanleiding van het nieuws stelde dat het met de wereld de verkeerde kant op gaat. Hij was enigszins pessimistisch. Dat was rond de tijd van de aanslag in Parijs. Men was hevig aangedaan. En ik keek positiever naar de wereld dan mijn collega (maar ik had de avond ervoor ook niet de hele avond actualiteitenprogramma's zitten kijken waarin keer op keer beelden getoond werden van agenten die neergeschoten werden. Dat helpt ook.)

Laat ik het proberen toe te lichten.
Kijk bijvoorbeeld naar dit filmpje waarin uitgelegd wordt dat er steeds minder oorlog en geweld in de wereld is. Het is vrij verfrissend. (En misschien meteen een reden om woensdag dan toch maar naar de stembus te gaan, als je dat niet van plan was...)



Ola en Hans Rosling hielden vorig jaar een TEDtalk die daarmee verband houdt:



Zij stellen vast dat de meeste mensen slecht geïnformeerd zijn als het gaat om wereldproblemen. Zij wijten dat aan drie mechanismen:

1. Persoonlijke bias. Je denkt dat je zelf in een gemiddelde buurt opgroeit. Iedereen is als jij. Iedereen denkt zoals jij. Dat kleurt de manier waarop je tegen de wereld aankijkt.

2. Verouderde feiten. We blijven elkaar verouderde feiten aanleren. In het onderwijs worden nog veel zaken verteld die nu niet meer relevant óf waar zijn. Die verkeerde feiten worden verteld simpelweg omdat de leraren dat vroeger zelf zo op school ook geleerd hebben. Maar veel dingen zijn echter toch echt (ten goede) veranderd.

3. Nieuws bias. De media en journalisten zijn zelf vaak niet goed op de hoogte en geven de verkeerde informatie door. Sensationele berichten worden nu eenmaal beter gelezen. Negatief nieuws raakt daardoor meer uitvergroot. Ik kan dat vanuit mijn praktijk beamen. (Zie de blogpost die ik schreef naar aanleiding van berichtgeving van RTL over privacy en Basispoort.) Zulke dingen vallen je alleen maar op bij de onderwerpen waar je zelf verstand of inzicht in hebt.

Ola en Hans Rosling stellen dat het steeds belangrijker wordt om met grote hoeveelheden informatie te kunnen omgaan, en daar de feitelijkheden uit te filteren. In plaats van te blijven hangen in bovenstaande mechanismen, moeten we onszelf mechanismen aanleren die wel werken. Zij benoemen er vier waardoor de kans dat je de wereldproblemen juist inschat, vergroot wordt.

1. 'Alles wordt slechter' veranderen in 'de meeste dingen worden beter'.
2. 'Er is rijk en arm en de kloof groeit' veranderen in 'de meeste mensen zitten in het midden'.
3. 'Eerst welvaart verkrijgen en dan sociale problemen oplossen' veranderen in 'eerst sociale problemen oplossen en dan welvaart verkrijgen'.
4. 'haaien (of terroristen) zijn gevaarlijk' veranderen in 'haaien doden heel weinig mensen'.

Er zijn trouwens ook mensen die zeggen dat je het nieuws beter niet kunt volgen. Zelf volg ik al een flinke tijd geen nieuws meer. De echt belangrijke zaken kom je toch wel tegen. Het zorgt ervoor dat je wat minder leeft in de waan van de dag. Mij bevalt het prima.

Interessant is de verbinding tussen het bovenstaande en onderwijs2032. Die verbinding kent zijn weerslag in de wens (of misschien noodzaak) om kinderen van nu voldoende bagage mee te geven om met de stortvloed aan informatie om te gaan. De oude manieren om te beoordelen hoe 'het' ervoor staat met de wereld, voldoen volgens Ola en Hans Rosling niet meer. Moet 'het' onderwijs er niet voor zorgen dat leerlingen leren hoe het dan wel te doen? En zou dit dus geen plekje moeten krijgen in de dialoog die over het curriculum gevoerd wordt?