Ik heb moeite met de berichtgeving van de afgelopen dagen. En niet op een manier die voor de meesten voor de hand ligt. Ik voel me niet bedreigd. Ik voel me niet onveilig. Ik voel me niet verbonden met de afschrikwekkende gebeurtenissen in Parijs. Net zo min als dat ik me verbonden voel met de afschrikwekkende gebeurtenissen in Beiroet. Of een schietpartij op een school in de VS.
Tegelijk zie ik bij mensen de behoefte om een filter van een Franse vlag te leggen over hun profielfoto op Facebook. Ik zie blogpostjes voorbij komen van mensen die aangedaan zijn over de gebeurtenissen. Of die tips geven over hoe je dit met je klas bespreekt. Ik zie mailtjes voorbij komen van mijn werkplekken dat 'we' meedoen aan de 1-minuut-stilte. (Alsof ik daar zelf geen keuze in heb.)
Er lijkt ineens sprake van een soort sociale druk die iedereen in de stand duwt van 'het erg vinden'.
Het verwondert mij. Ik snap niet zo goed wat er hier gebeurt. Want waarom maken deze aanslagen dit nu los? Waarom wordt er gereageerd zoals er gereageerd wordt? Dat heeft mijn inziens ten dele te maken met de manier waarop de verslaggeving plaatsheeft. En ik heb daar moeite mee.
Vroeger heb ik geleerd om iedere dag het acht-uur-journaal te kijken. Dat was goed voor je algemene ontwikkeling. Dan wist je wat er in de wereld gebeurde. In de jaren tachtig was dat zo ongeveer de bron van het nieuws. Je had niet echt iets beters. De wereld was een stuk overzichtelijker ook, waarschijnlijk.
Maar tegenwoordig is nieuws er altijd en overal. Ik volg al ruim twee jaar het nieuws niet meer actief, dus ik weet waar ik over praat. Gebeurtenissen die groot in het nieuws komen, kun je gewoonweg niet missen. Of je moet echt onder een steen gaan liggen. Tegelijkertijd zijn de mogelijkheden om met welk deel van de wereld dan ook in verbinding te staan enorm toegenomen.
Ten eerste kan iedereen tegenwoordig nieuws 'uitzenden'. Via burgerverslaggeving kun je -bijna- live mee kijken met wat er gebeurt. En dat is vrijdagavond ook het geval geweest via social media als Twitter, Periscope en Facebook. In plaats van dat men het nieuws -zoals vroeger- van op afstand (zowel in plaats, in tijd en in beleving) voorgeschoteld krijgt, kun je nu zien wat er gebeurt op het moment dát het gebeurt. Je wordt letterlijk deelgenoot en in zekere zin overkomt het jou. De filters gaan er tussen uit. En die filters gaan er vooral tussenuit als het over gebieden gaat waarmee veel gecommuniceerd wordt. Vandaar dat Parijs sneller, omvangrijker en met meer emotie binnenkomt dan Beiroet. Om maar een voorbeeld te noemen.
De traditionele media zouden de warboel, die sociale media creëren, bij elkaar moeten vegen en conclusies moeten trekken die de zaken in perspectief plaatsen. Maar eigenlijk kunnen we concluderen dat veel van die media daar niet in slagen. Ik hoorde een verslaggever vandaag op de radio zeggen dat hij de hele dag reportages gedraaid had in Parijs. Hoe mensen die daar wonen de afgelopen dagen ervaren hebben. Wat is daar de meerwaarde van? Er is geen schaarste aan verhalen. Iedereen die dat wil, kan dat zelf plaatsen.
Er is in mijn ogen vooral schaarste aan de juiste betekenisverlening van wat er gebeurd is. In welk perspectief moeten we deze gebeurtenissen nu zien? Staat de wereld op instorten? (Nee..) Zijn islamterroristen wel zo gevaarlijk? (Nee...) Is dringende actie door het Westen vereist? (Waarschijnlijk niet..)
Er zijn gelukkig wel goede voorbeelden te vinden van media die hun taak serieus nemen. Zie bijvoorbeeld dit bericht dat stelt dat de wereld niet uit elkaar valt, maar dat het eigenlijk al decennia lang steeds beter gaat met wereld. Ook nu Parijs getroffen is.
Of dit bericht dat onder andere vertelt dat de kans dat je door een moslimterrorist om het leven komt kleiner is dan dat je door een kleuter gedood wordt.
De gewone media hebben in mijn ogen de taak om onderzoek te doen naar de feiten. Die bekend te maken bij het grote publiek. En om die feiten in het juiste perspectief te zetten.
Wat mij betreft lopen de emoties nu al snel te hoog op. Filters op profielfoto's, een minuut stilte en kringgesprekken met groep 3-ers over onderwerpen waar ze weinig mee kunnen, zijn overbodige acties die weinig bijdragen aan de betere wereld die we allemaal wensen. Het is een sociaal spel waar veel mensen ongewild aan meedoen.
En mocht je in de gemoedstoestand zitten die neigt naar depressieve gedachten over de wereld, kijk dan onderstaande video even. Informeer je. Dat relativeert de boel waarschijnlijk een beetje.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten